Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
56
hrífur, þótt þær sjeu sjaldan óðalbornar í sál hans eða
frumhugs-aðar heldur optast eptirlikingar, gjörðar með gagnrýnni smekkvísi,
að kalla má múraðar upp, og Garborg því enganveginn frumlegt
skáld, — þá tryggir tilgangur þeirra, búningur, og verkan þeim
sætl á bekk með skáldritum þjóðarinnar. Að minnsta kosti fyrst
um sinn. Það er likt á komið með honum og Voltaire. Hann
var í skáldritabókmenntunum heldur ekkert annað en meistari i
að gjöra athugasemdir.
I Noregi eigurn vjer enn einn mikilsmetandi höfund af sama
tægi; það er frú Camilla Collett, hin gáfaða, ósveigjanlega
for-vígiskona kvennfrelsisins. Hún hefur ritað sögur, þar sem hún
með eldfjörugu augnaráði og skörulegri orðgnótt grípur á kýlinu;
þetta hefur haft hollar afleiðingar. — Arne Garborg hefur frernur
öllum öðrum brotið skarð i trúargrillumúr Vesturlandsbændanna;
því að í Noregi lesa menntaðir bændur skáldrit vor. Hann hefur
kennt hinum fjörugu Vesturlandsbúum, sem svo lengi hafa látið
ímyndunaraflið teyma sig í gönur, að líta út yfir takmörk
biblíunn-ar. Maður verður að vera Norðmaður, eigi maður að geta metið
þýðingu þessa eina starfa. En því er miður, enn er það ekki
nema byrjunin.
— Bljúg og nægjusöm kona sagði einhverju sinni, að
kvenn-þjóðin væri ekki nema umgjörð, sem fengi innihald sitt frá
karl-manninum. I skáldritum sínum hættir konunum við að líkja
eptir karlmönnunum; en þær ættu að halda sjer við það, sem
sýnir, hvernig konan lítur á hlutina.
Hefði þetta á sínum tíma verið sagt við George Elliot og
George Sand, mundu reyndar þessar tvær miklu skáldkonur hafa
komist í klípu; hvar voru takmörkin milli þess, hvernig ]>ar litu
á mennina og hins, hvernig karlmaðurinn litur á þá? Og
les-endurnir mundu líka hafa komizt í bobba. Hjer og hvar gætu
þeir auðvitað sagt: Hjer kemur kvennmannsins næmara
skyn-bragð i ljós; þetta er hennar einkareynsla. En um
megin-þorrann væri þeim eigi unnt að segja slikt. Ætti þá að draga
fjöður yfir þennan meginþorra, þó hann heyrði til helztu lisaverka
aldarinnar.
Jeg fjekk einu sinni nafnlaust brjef; var þar talað um bók,
sem þá var nýkomin út. Jeg svaraði með þeirri utanáskript, sem
tilgreind var, og endaði með þeirri tilgátu, að brjefið hlyti að vera
skrifað af kvennmanni. Nú fjekk jeg aptur nafnlaust brjef og
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
