Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
97
er enn til, svo aö rannsókn á honum getur veriö nokkurs konar lykill
aö gildi hennar og gefiö bending um, hvernig þess konar sögur geta
myndazt. — »Alfakrossinn« er nú eign Jónasar Jónssonar,
Gottskálks-sonar, (móöurbróður míns), á Syðra-hóli í Kaupangssveit í Eyjafirði, og
hefur hann töluverðar mætur á eign þessari, þó líklega frekar fyrir þaö,
að hann er gömul ættarfylgja, heldur en að hann hafi svo mjög trú á
honum sökum ummæla þeirra, er i fyrstu vóru látin fylgja krossinum —
að því er sagan segir.1
Kr. H. Benjaminsson.
Framfærsla og sveitastjórn
á þjóðveldistimanum.
VATRYGGINGIN. Eitt af hinum þýðingarmestu varnarráðum gegn
sveitarþyngslum eöa til þess aö afstýra fátækt manna var vátrygging á
fjenaöi og húsum, sem var lögboöin i hverju hreppsfjelagi2. Þessari
vátrygging var pannig fyrir komiö, aö íbúar hvers hrepps mynduöu
ábyrgðarfjelag fyrir sig, pannig aö þeir ábyrgöust hver meö öörum þann
skaöa, er veröa kynni. Ef nú einn af hreppsbüum varö fyrir
skyndi-legu og óvæntu tjóni, þá gåt hann krafizt skaðabóta hjá öllum hinum.
Til þess aö hvetja menn til varkárni, var þó svo á kveðið, aö sá, sem fyrir
tjóninu varö, jafnan skyldi bera háltan skaða sjálfur, en hinum
helm-ingnnm var jafnaö niöur eptir eignarhundruöum á alla aöra hreppsbúa.
Þó mátti sá hluti skaðabótanna, er kom á hvern bónda, aldrei nema
meiru en svo, aö 6 álnir væru goldnar af hverju hundraöi 6 álna aura,
eöa meö öörum oröum nærui i°/0 af eign manna. Ef svo vildi til, aö
fleiri menn biöu skaöa á einum missirum, þá skyldi jafnt öllum bæta,
til þess er 6 álnir væru goldnar af hundraöi hverju. Ef þá eigi vannst
1 Herra Kr. H. Benjaminsson hefur sent oss »álfakrossinn« til sýnis og
höf-um vjer fengið pórarinn málara porldksson til þess að teikna mynd þá af
honum, er hjer með fvlgir i tvöfaldri stærð. Krossinn er auðsjáanlega mjög
gamall og stafar frá kaþólskri tið, og hafa menn sjálfsagt borið hann á sjer
sem verndargrip. Það er litill róðukross úr silfri, með Kristsmynd báðum
megin, sem nú er orðin mjög máð sökum slits. Snýr andlitsmyndin
öörum megin meir til hægri, en hinum megin til vinstri. Þar sem krossinn
þannig er merkilegur forngripur, væri vel gert af eigandanum að ánafna
Forn-gripasafninu hann eptir sinn dag. Ritstj.
2 Um vátrygging þessa hefur EIMR. áður (I, 45—47) flutt nokkru ýtarlegri
grein, þar sem tilfærðir eru tveir staðir úr sjálíum lögunum. En ekki þótti
þó hlýða, að sleppa að lýsa henni hjer, þar sem lýsing á henni á heinlínis
heima, og er nauðsynleg, til þess að fá yfirlit yfir sveitamálin í heild sinni.
5
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
