Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
181
af tómum blaöagreinum, hversu mikil vizka og mentun sem í þeim
kann að vera, og »viðreisn landbúnaðarins« mun ekki koma með
tómum ritum; slíkar greinar gera ekki annað en minna á, að
land-bunaðurinn er nú sem stendur kominn á hausinn, af óforsjálli og
rangri aöferö, og — meö leyfi að segja: af mentunarfárinu. Pví
aö »mentunin« á ekki aö vera yfirskin til þess að safnast til
kaup-staðanna og lifa þar í skemtunum og glaumi, hún á þvert á móti aö
efla dáö og dug og veita ánægju meö sjálfan sig og sinn kraft;
en þetta vantar okkur einmitt nú, þegar einna mest þarf á
stööug-lyndi og vinnukrafti aö halda. Enskan er eitt af því, sem allir
hér þykjast þurfa að læra, og hefur ekki lítið verið prédikaö um
það með venjulegum gyllingum og lofi um þetta »heimsmál« —
n.ú, það er alls ekki lastandi, þótt allir læri ensku (eins og
»lær-dómurinn« nú er!); en ef þessir enskuprédikarar halda (eins og
þeir hafa sagt), að almenningur fari þá að lesa enskar bækur og
njóta enskra bókmenta, þá skjátlast þeim; einstöku maður kann
að gera það, en almenningur ekki; enskunámiö er einungis til þess
að geta talað eða bullað við enska ferðamenn, svo alt þetta er í
rauninni á mjög lágu stigi, og stendur eins á hér og þar sem vér
mintumst ä námiö í latínuskólanum. — Eitthvað verklegra en þetta
hefur húss- og bústjórnarskólinn ætlað að kenna, en efamál er,
hvort unt sé að kenna nokkrum að verða góö húsmóðir, eins og
varla veröur »kent« aö verða góöur bóndi; slíkt eru gáfur
náttúr-unnar en ekki mannaverk. — Hvað lestur bóka snertir, þá er hann
ekki mikill hér, þar sem svo aö segja ekkert er um bækur aö
tala; »forleggjararnir« gefa varla annað út en smárusl, sem er
lítils virði, en »mentaða« fólkið les varla annaö en danska rómana,
og svo eru sum blööin full af þessu þýdda rusli; frumsamdar
sögur þekkjast ekki, engum dettur neitt í hug!
Eftir er að minnast á hinar æðri stofnanir: prestaskólann og
lœknaskólann. Ekki vantar kennarana, þeir hafa aldrei veriö
betri, og aldrei hefur verið betur kent. En bá&ar þessar
stofnanir veröa aö hírast í lélegum hreysum, sem taka sig illa út innan
um alla loftkastalana, sem bygöir eru í blöðunum. Vér
skul-um nú líka hér byggja þeim loftkastala, með stóru og dýrðlegu
hliöi — yfirskriftin yröi eins og Dante lætur vera yfir dyrum
hel-vitis: »Per me st va nella cittä dolente«-, því argari meöferö er
ekki auövelt aö imynda sér en þá, sem höfö er viö þá
embættis-menn, sem koma frá þessum stofnunum. Pað er eitthvaö »kát-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
