Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
43
ræskti sig hátt og snögt, eins og hann var vanur aö gera á
stóln-um. Paö vissu allir, sem innu voru, aö hann ætlaöi aö hrekja
ræÖLi Póröar; þeim þótti gaman aö heyra, hvernig hann færi aö
því, og var auðséö á mörgum, aö þeir bjuggust viö, að það mundi
ekki veröa neinn hægÖarleikur.
»Síra Sveinn má halda á öllu sinu, hann er svo fjári lesinn
hann Pórður,« hvíslaöi Gísli í Kotinu aö Þorleifi á Baröi, en svo
hátt, að allir nærstaddir heyröu, rétt í því að presturinn byrjaði.
Síra Sveinn talaði hægt og skýrt, og ekki eins fjörugt eins og
Póröur, hreif áheyrendurna minna, en oröum hans fylgdi þung
al-vara, svo allir hlutu aö taka eftir.
Hann fór langt aftur í tímanri, aftur á hetjuöldina, þegar dáö
Islandssona og dætra var hvað mest; hann sagði, að þá hefði
verið búiö betur en nú, þá hefðu menn verið að öllu sjálfstæöari
en nú, og þó hefðu þá ekki verið nein félög og engir
alþýöu-skólar.
Pað sem nú amaði mest að, væri kúgun og kvöl, þung
út-gjöld og liüar afuröir, þorri manna væri hættur að geta greitt
prestgjöld sín, eins og venja hefði verið til, og lá viö, að síra
Sveinn klöknaði, þegar hann mintist á það og hugsaði til fyrri
tímanna.
Pessir nýju alþýöuskólagortarar geröu líka sitt til aö auka þetta
óstand, þættust of góöir, of mentaðir til að vinna, en vildu þó fá
hærra kaup, en alment geröist, fyrir sína íitlu og lélegu vinnu;
svo drægju þeir meö sér alt annaö vinnufólk, enda væri nú óöum
að fara ,í vöxt iðjuleysi og sérhlífni vinnufólks, en jafnframt
hækk-aði þaö kröfurnar; af þessu leiddi hnignun landbúnaðarins. Svo
-vildu þessir vindbelgir, sem allra mest væru uppþembdir, slá sér
upp meö því, að stofna ný félög, auka viö nýjum útgjöldum. Og
þessi nútímamentun! hvað væri hún annað en villuljós, sem tældi
dýrkendur sína af hinum þröngu vegum trúarinnar og kærleikans,
tældi þá með fögrum falslitum út á hinn breiða veg vantrúarinnar
og lastanna, sem aö lokum endaÖi í vansælu. Og lestrarfélögin,
hvað væru þau annað en gortaravindbóla, sem oftast mundu hafa
þann einn árangur, aö trufla sálarrósemi þeirra, sem í þeim væru,
meö því, aö veita þeim aðgang aö óþörfum, já jafnvel
syndsam-legum bókum, sem annars yrðu ókeyptar og ólesnar. Og hvaö
þetta fyrirhugaða félag snerti, þá heföi hann sannfrétt, að
frum-kvööull þess, sjálfur dýrlingurinn Pórður á Hóli, ætlaöi sér beint
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
