Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
ii3
»Ríðum vér á alþing enn — alþing enn
fjögur hundruð fræknir menn — fræknir menn«.
Tilgangurinn er þó naumast sá, að flokkurinn eigi að æfa sig í að
kunna að hegða sér í tónleik (opera). Hinir fornu söguritarar vissu
vel, að orðið gåt rist eins djúpt og sverðið. Síðan þeir rituðu hefir
sverðið fallið mjög úr tízkunni; en orðsins neytum vér allir enn, og vér
vitum, hve örðugt er að koma því vel fyrir sig; þess vegna hafa
gagn-hittin tilsvör mikinn kraft í sér fólginn og því verður lítið úr
sverðs-höggunum á leiksviðinu. Afrek Jóns Arasonar á alþingi og
annar-staðar gera hann því ekki meirí mann í skáldleiknum.
Ekki vex hann heldur við það, að mótstöðumenn hans eru
annað-hvort dáðlausir, vankaðir eða dulir og afskiftalausir. Menn sakna
sýn-ingar á borð við sýninguna í »Hákoni jarli«, þar sem andstæðurnar
mætast af afli, er þeir þeir Olafur Tryggvason og »hinn ríki« standa
andspænis hvor öðrum.
»Jón Arason« er því ekki verk fullkomins og eiginlegs leikskálds,—
en það er skáldverk. Það kveður mikið að hinum aldna biskupi.
Bróður Birni og förukonunum, sem eru ómissandi persónur i leiknum,
er skemtilega lýst. Séra Matthías getur líka Iýst hinum djúpu
tilfinn-ingum eiginkonunnar (Helgu) fyrir bónda sínum og hreykni og þótta
dótturinnar (Þórunnar) yfir föður sínum.
Þeir Danir. sem koma fram i leiknum, eru litt aðlaðandi. Lárus
Mule flýr jafnskjótt og á reynir; Kristján skrifari er reyndar hugrakkur
maður, en á ekki nóg undir sér og verður hlægilegur sökum
hrogna-rnáls þess, sem hann talar. Það mundi hafa orðið stórvinningur fyrir
skáldleikinn, ef sagan hefði hér gefið höf. kost á atkvæðameira manni.
En lýsing mannsins er öll í skorðum eins og bún er, þó fullmikið kunni
að vera borið í drættina.
í leiknum eru sýningar, sem ekki gleymast, t. d. sú, er Ari
lög-maður kemur heim til Hóla. þreyttur af ferðavolki og örmagna af
svefnleysi, harmandi konu sina, sem hann getur ekki gleymt, og getur
ekki ráðið við sjálfan sig, hvort hann eigi að fylgja föður sínum eða
ekki. Sonarástin krefst að hann geri það, en honum ofb)’ður
lögleysis-istand landsins, og það heldur aftur af honum. Svefninn yfirbugar
hann. Þó runn systir hans kemur inn og sér að hann sefur fast. Hún
smeygir skauti á höfuð honum og stingur lyklakippu í hönd hans og
kallar: »Viltu mjólk Ari? góða geitarmjólk?« Hann vaknar við orð
hennar og eins ættræknistilfinningin við hin nfstandi bituryrði hennar
•og móðganir.
Og tilsvörin eru oft hæfilega aflmikil. Hvað sem öðru líður, þá
má sjá, að hér hefir skáldeyra heyrt mannshjörtu slá.
Olaf Hansen.
BENEDIKT GRÖNDAL: KVÆÐABÓK. Reykjavik 1900.
XV -(-37 9 bls. (Með mynd höfundarins).
Þó um víða veröld sé leitað, muti verða erfitt að finna eins
fjöl-hæfan rithöfund og Benedikt Gröndal. Hann hefir samið orðabók yfir
skáldamálið (Clavis poetica ant. linguœ Septentriojialis) sem lykil að hinni
irægu orðabók föður síns, ritað bækur um dýrafræði, steinafræði og landa-
H
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
