Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
234
íslenzk hringsjá.
SKÓGARLEIFAR OG TRJÁPLÖNTUN Á ÍSLANDI’ (»Skovrester og
Nyan-læg af Skov paa Island«) heitir löng ritgerð (með 11 myndum af’ íslenzkum trjám
og runnum), sem kandídat í skógræktarfræði C. E. Flensborg hefir ritað í
»Tids-skrift for Skovvsesen« XIII (1901). Skýrir hann þar frá ferð sinni og rannsóknum
á íslandi sumarið 1900, er hann gerði íyrir tilmæli hins góðkunna höfuðsmanns í
sjóliði Dana, C. Ryders, sem sýnt hefir svo lofsverðan áhuga á að græða skóg á íslandi.
Fyrst er stuttur inngangur, þar sem höf. skýrir frá tildrögunum til ferðar sinnar,
og því næst tekur hann að skýra írá þeim skógarleifum, sem nú finnist á íslandi,
Getur hann þar þess meðal annars, að vel geti verið rétt, það sem sögur vorar
segja, að landið hafi á landnámsöldinni verið »viði vaxið millum fjalis og Ijöru«.
Alt láglendið og dalirnir muni hafa verið skógi vaxnir upp í hlíðarnir, en fjöllin og
hálendið skóglaust. Að vísu hafi skógurinn mestmegnis verið smávaxinn, en þó geti
vel verið rétt, að sum tré hafi verið svo stór, að úr þeim hafi mátt smíða skip,
eins og fornritin segi að fyrir hafi komið. Hann skýrir svo frá ferðum sínum um
Pingeyjar-, Eyjafjarðar-, Skagafjarðar-, Húnavatns-, Borgarfjarðar-, Árnes- og
Rang-árvallasýslur, lýsir þeim skógarleifum, er hann hafi séð, og getur um, hverjir staðir
honum virðist bezt fallnir til skógræktar. En annars álítur hann, að hér um bil
al-staðar megi græða skóg, ef rétt sé að farið og áhuginn nógur. íJá lýsir hann þeim
trjáplöntunartilraunum, er þegar hafi verið gerðar af honum sjálfum og öðrum,
nefni-lega á Þingvöllum, gróðrarstöðinni og görðum í Rvík, görðum og gróðrarstöð á
Akureyrí, trjáplöntuninni á Grund í Eyjafirðl og á Hálsi í Fnjóskadal. Gefur hann
þar ýmsar mikilsverðar leiðbeiningar viðvíkjandi plöntuninni og hvers einkum beri að
gæta við hana.
Að síðustu er kafli um framtíðarskógrækt á íslandi, og ræðir þar fyrst um
nyt-semi skóganna. feir muni ráða bót á hinum mikla eldiviðarskorti og þannig verða
til stórmikils stuðnings fyrir landbúnaðinn, því þá megi nota alt tað til áburðar.
Úr skógunum muni og mega fá nokkurt byggingarefni og til verkfæra og
smíðis-gripa. Skóggræðsla í hlíðunum muni og aftra skriðum, snjófljóðum og áköfu
vatns-rensli í vorleysingum. í»eir muni og á láglendinu verða til skjóls fyrir bæi og tún
og binda jarðveginn, svo að moldin geti ekki feykst burt og gróðrarflesjur orðið að
melum, eins nú eigi svo víða sér stað. Og margt fleira þessu likt nefnir hann, sem gott
leiði af skógunum. Pákoma ýmsar regiur og skýringar um, hvernig haga skuli
skóg-ræktinni og að lokum nokkur niðurlagsorð um afstöðu íslendinga til
skógræktartil-raunanna, og hver úrræði séu til að gera þær almennar. Eigi nokkuð verulegt að
verða tír tilraununum, verði landsstjórnin og þingið að styðja þær, bæði með
fjár-veitingum og með löggjöf, til þess að varðveita hinar eidri skógarleifar og vernda
nýja skóga gegn eyðileggingu. Danir veiti árlega 1/2 miljón til trjáplöntunar á
Jót-landsheiðum. Eins verði Islendingar að veita fé til trjáplöntunar, eftir þvi sem efnin
leyfa. Það ætti að stofna skógar- eða plöntunarfélög um alt land, t. d. eitt í hverri
sýslu undir forustu sýslumannsins og plöntunarfróðs manns, og svo ætti að sameina
öll þessi félög undir eina sameiginlega yfirstjórn. Fyrst um sinn verði nauðsynlegt
að fá útlendan skógræktarfræðing til þess hata á hendi yfirumsjón með öllum
trjá-plöntunum landsins, en jafnframt sé nauðsynlegt að sjá nokkrum íslendingum fyrir
fræðslu í skógrækt, svo þeir geti annast liinar einstöku trjáplantanir viðs vegar um
landið. — Ritgerðin er yfirleitt mjög fróðleg, og á höf. miklar þakkir skildar fyrir
hana. ’ V. G.
BEATRICE HELEN BARMBY: GÍSLI SÚRSSONj: A drama ballads and
poems of the old Norse days and some translations. Westminster 1900.
Höfundurinn, Miss Barmby, hafði lært íslenzku af sjálfri sér. Hún hafði ávalt
mesta yndi af islenzku og islenzkum bókmentum. Henni auðnaðist eigi að leggja
seinustu hönd á ritverk þetta, í>að er gefið út eftir dauða hennar. F. York Powell,
háskólakennari í Oxford, hefir ritað »formála« fyrir bókinni. Honum farast mjög vel
orð um Miss Barmby. — Bókin er i þremur hlutum:
1. Fyrsti hiuti bókarinnar er leikrit: Gísli Súrssott. Powvell líkir leikriti þessu
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
