Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Eit Blad aat det største-Folket
c ,—36,-»—«»· )
Kjemot tvar Onsdag og Laurdag
— Uk-
T m
Pris fyr Fjordnngaaret:
Kr. 1,10 (= ZZ ß) med
Porto og alt. Betaling
fyreaat."
Iis-I
Onsdag den 24de Juli.
Lysingar kostar 10 Øre-
(3 ß) Petltlina, og daa 1878
etter Maateii fyr større o
Bokstavar.
Chr. Brunns ,,Folkclige Gr1mdtanker".
Gi merkjeleg Bok. Full av Ungdom og Eld,
men og sull av Manndom og Aalvor· Det er
raadlanft aa lesa henne utan aa vermast og kjenna
Aand yver seg. For det kann vcel med Sanning
! segjast, at av Aand er ho fodd og med Eldhug
døypt. —
Ho er so all igjenom sann. Der er Hjarta
i kvart Ord,» og det stend ein livande Mann bak
um koar Tanke. Difyre ·vert· ho og so klaar og
greid aa lesa. Her er ikkje nokot Fjas her. Du
kann finna sume Tankar underlege; du kann vera
usams med Mannen i mangt; men Mannen sjolo
maa du agta og elska, og hans Gjerning maa du
faa Samhug med; for av slik ein aalvorleg Elsk
til det Sanne og av slik ein sull-cerleg Vilje til aa
hjelpa og gjera væk maa det koma nokot Godt.
Det er underlegt aa vita, at vaart vesle arme
Folk kann eiga ein slik Mann. Men endaa meir
underlegt er det aa vita, at me i det Gudsens
Aar 1878 negtar denne Maanen — 400 Kr. uin
Aaret til Hjelp fyr hans sagre Gjerning.
—- Alle vedkjennest, atdet som der spyrst um
ved ein Skole, det er Læraren (»Perso’nlighe-
den««). Det hjelper korkje Timeplanar elder In-
struksar elder nokon Ting; det som gjer Skulen til
det han er, det er Læraren. Detta er endaa til
godkjennt av einkoar av desse hogvise Skuledirek-
tørarne, som me hev aa dragast med, og som visst
kann sin tyske Pcedagogik utanbokes fraa Perm til
Perm. No gjev me Pengar i Hangevis til Amts-
skulen. Koeii er Leerarar der? Aa det er mange
det. Sume er gode Folk, som er vcel verde sine
Pengar. Men Storhopen er nok av desse stakkars
,,ledige theologiske Kandidatar««, som ,,tek ein Amts-
skule« eit Aar elder tro, til dess dei kann faa ein
betre Post, men som iktje hev meir Vit paa Skule
enn andre Matrosar. Dei var ofta ikkje tiltrudde
til aa ,,ala upp Kalvar« dessmeir, langt mindre
til aa fostra Folk. Til slike gjev me altso Pengar.
Men ein Christofer Bruun, som hev sett sitt Liv
paa aa verta ein god Folkelcerar, og som væl snart
hev sett si Eign til paa det med, —- han kann
iktje paa tortje Sætt hell Vis faa 400 Krunur
uin Aaret. ——«— ,,Ho er tjukk Raaheita««, som gamle
Heltberg sagde. Der vil toma ei Ætt etter oss,
som vil skjemmast yver detta. Det var dei tronge
Hausar og dei slate Vringur, som raadde i den
Tid, vil ho segja. —
Men ,,Foltelige Grundtanker« handlar um
meir »enn ukn Foltehogstulen.
vaart aandelege Liv — elder Vant paa Liv —,
og syner der fram i skarpe, myrke Drag. Han er
Ho dreg fram heile·
hardhendt her, Brnun, men hardhendt som Lækja-
ren, naar han handfer ein sjuk Kropp fyr aa sinna
ut Raader. Bruiin pyntar ikkje paa Armodsdomen
med patriotisk Ordstas og lyg seg ikkjeisraa Befal-
skapen med Snakk um ,,vaare smaae Forhold«
o. d. l.; haii set upp sine Krav ntan Naade og
peikar fyr rame Aalvor fram mot Mynsteret. Han
er streng som ein Jbsen. Men han hev attaat
eit Hjartelag so varmt og ein Hug so full av Van,
at du ikkje vert sjuk og modlaus av aa lesa hans
Tanka:-, men just sær Arbeidsmod og Framhitg.
So skal Eiii skriva, naar Ein vil skriva sovoret.
Og naar Ein stend som Chr. Bruiin, so hev Ein
og Rett til aa tala«si dei Tonar· Det er iktje
Stovedrauiiiar og Papirtaiikar, detta; det er Reson-
dom og Røynsla, Tankar som er gjenomlivde og
ddypte i Strid og saart Arbeid. —
Alle vil finna seg att her. Bymann og Bonde,
Prosessor og Student, Prest og Fat, Leerar og
Bokmanm koar Ein vil hava godt av aa sjaa seg
i detta sterke, rolege Ljos. Dei, som daa liksom
fcer Smikken, ·vil voel ofta finna, at Bruun er
einsynt og gjer for mykje av det. Men der er det
Gode ved slike Boker, at uin Eiii er aldri so usamd
med Forfattareti, so tvingar dei likevcel til aa tenkja,
og tenkja aalvorlegt, paa deiSpursmaaL som vert
sramlagde. Eg vil t. D. sjaa paa den Latin-El-
skaren, som ikkje kjenner seg driven til paa nytt aa
taka Latin-Skitletanken upp til Dryfting, naar han
hev leset ,,Folkelige Grundtanken« Eg fyr min
Part, som aldri hev forstadet denne Striden mot
dei »klassiske Studier«’, og som enno hev mine
Tvil i den Vegen, kjenner godt paa meg, at eg
ikkje fcer Fred no, fyrr eg hev gjort meg den
Sak klaar· Og slik er det med so mange av
desse Grunntankar· Dei brenner Spursinaal og
Uro inn i Læsaren, so han lyt upp or den van-
lege Leeta og Likesceldi og til aa rora paa seg og
sjaa seg ikring. Det er det som viser. at Tan-
karne er ,,livande« ;· og livande Tankar er det just,
me treng.
Tak Boki og les; meir vil eg ikkjesegja denne
Gongen. Ho kostar 1 Kr. 60 Ø. eloer 48 s3; det
er ikkje for dyrt fyr so stor og gild ei Bot.
G.
Husstatllin(len.
(Ei segn frit Jørundf·jorrlen).
Gurid og Gyisid var døttre Sit mannen pkr
Hue-Stad.
Seer Sundagarne
Um Sumaren var dei ofta pr seetri,
Gyisid, den yngste, var svækt
glup ei Spil-J- Pki lange-lur, men Gukid berre Sat
og lydde og var jamt tagall. Bin sundag, dei
·kjem og byd frem Skjenk.
«a« mugge-
soli slcein So bjart og heitt, Sit Gyrid soleide ·
·0g Spilar, med’ Gurid lyder P5«. Dei Sit pkr ein
liten—voren 11»jell, dei-smelleblomeu etend so tett
Eit litet stylckje ovenfyre
er ei Stor-grytt urdz der stend nokre hjerte-
bejne, unge heggje—stakais. Gyrid legg luk-en
frsxi seg og gjeng burt dt heggjenn pg Skal Skjera
bror sin eit felebog—ernnez haii Spilar fela» han.
Som napp i ei nye-
Ho varikkje fyrratt—komi, fyrr dei bxide tvo med
ein gong hoyreis felelät, og den Som fager-een
de upp i,urdj, der stend ein 1iten—voren, blz—
klæ(ld, herdebreisl, vee11 gut og spila1-; Spilar So
fager-t, Som dei korkje hev hoyrt eldeis tenlktj
Seg til. Dei Sit Som fjetmd og berre lyder-.’
»Dei gloymer elthoerso guten og spilet, gloymer
kvaranclre til Slut. Best Som det er, Sit dei
bkide tvo inneiei tin Skove-, der det er dukad pii-
biide bord og »benl««cjer. ·
Guten—held upp med spilet, og mor hans
Gurid vert bydd
fyrstz ho lcjem ikkje ihug annat enn Guten og
fela, — og ho drikk.
Sloer i ii- grkita og Skumpar frit seg drykkjenz
Gyrid Sansar Seg no,
for no Skynar ho, kvar dei er. Ein fager gut
kjem og skal telja fyr henne, men ho heri-o gik-eet-
Dki døttrene pkt Husstad ikkje kom heim—
att, vaisdt der Stort Stiik pei gaa-den. Sjurd, far
deim, gjekk eit gamle Trond, fort-alde, kvat som
vaie tids, og bad um ei god 1sk«jd.
tekne«« Sa’ Trond, og stoytte sylvholk·8teven sin
iijlet· Kyrkjeklokka vardt hentad og kjoyrd
frami seeterdelen so langt, som heetal- vilde
ganga.
tin-ad pki deim, hengde dei klokka upp iei
b·jø1-k, Som stod tett att-med vegjen, og tok til
Best som det er, Ser dei eit kvende
koma utdrivande utor ein etein uppi urdi. Det
Ho var tullad, og det vardt ho
verande all Si tid. —
»Dei er inv-
Dii dei "jkk·je vilde lenger, kor ein So
var Gyrid.
Ein lcvitsundag, medan flest-alle av Huse-tael-
folket er med kyrk·j0,s kjetn Gurid jnn til mor
Si. Ho her ein ljten gut pei ryggjen i ein Unde-
lVloeri elektrisk grsita, men Grurid tkaiystar henne-,
110 hev det so godt-, men ho lyt heimatt, fyrr
kyrkjeklokka tek til kl. lkita att-
Ho tok linden sin og sagde til moeri: ,,Tak
den til minne um meg, og sel honom ikkjel«
Dermed bad ho helsa alle ho kjende og tok so
fat-vel med gamle moek sj-
Detta ei- dd den namugjetne Husstad—linden.
Han var fin og mjuk som Silkje og psi·liten som
ein grijstrindad Rett-
Lindkm hev gjenget i arv frö« sett til eett’.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
