Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
——(=«—-—·(7- Od-)
Eit istand aat det norske cFolket —
Kjem ut kuar Onsdag og Laurdag.
Pris fyr Fjerdnngaaret: ,
Kr. 1,10 (= 33 ß) med
Porto og alt. Betaling i
fyreaat. s
Onsdag den 4de September.
Ehsinkgcxi kostak·—iö"Øk·c? —«—
(3 ß) Petirtinm og daa 1878
etter Maaten fyr større .
Bokstavar.
Dala-Gubrand.
Tone: Dalebuggen Jonson.
Dala-Gubrakid hann stemnde til Almannating,
der krydde som Maurar dei Vandet- i Ring.
Kjenner du Dala-Gubrand?
»Der kjemer fraa noran den styggaste Mannz
han Tor elder Odin ei vyrer eit Grand.
Ratt hann deim reker or-Lande."
Dei ropte dei Vandet- —«de svara fraa Li’:·
Me Live hann aldri, skal sleppit fraa di-
Spaar de er vandt, um hann tore««
Dei sette i Vegen — de gjenger for Or,
at skjot·are endaa dei kom en dei sor.
Kjeitner du digre hann Olav? , «
Dala-Gubrand hann tala til Son sin eit Or:
,,Der bi ’kje slik Stakkar paa grønnn Jor.
No hev hami skræmt deg fraa Bete.«
Laag hann droytnde um Notti, kom ljosfager Man111
»Langt verre, langt verre snart fara du kann!«
Skrubbetonn kjend’ hann i Magen.
»Min snildaste Tor! du raa meg no her!"
»Aa segja for Sanning, de gjekk meg ’kje ber.«
Kjenner du JstermagenJ
Dala-Gubrand og Olav, dei tinga som best:
aa semjast i Freen de raadde nok mest-
Der blenkte me Spjitt og me Skjolder.
Kong Olav hann tala, skjein Gull yver Haar:
·»J Himlen bur hann, som for alle Ting raar,
sender si Sol og si .Glea."
·Sa Gubrand: »Slik Raa! snart lægja eg maa!
Ein Gud som me korkje kann hoyra held sjaa?
Kjenner du Tor—me sin HamarZ
Fekk honom di skoa, eg tenkjer de tok!
i Bringa og Rædsla kvar Mannen snart skokt
Jdag er hann inne, de regner.«
»Men er din Gud sterk, som du segjest ’aa tru,
hann kunde vel Vere baad’ venda og snu.«
Daa skratlo dei aat uti Ringen.
Men Olav, daa vart hann i Hagen so trong,
hann lagdest i Boni den Notti so lang-
Upp sto haan, song Salmar i Bunden-
All Himlen laag klaar. Men i Fylgje og Flokk
dei Vandet kom drog paa ein gullslegjeii Stokk;
der nigja dei syre paa Vollen.
med andre Aargangen.
»No Olav, no syn oss din Gud, um du kann!
Eg tenkjer dei laagt berer Skjegge, baad’ hann
og hin der me Hoiiii og me Staden« ·
Upp sprang haan, Kong Olavt ,,Trur helder idag
den sterke, som raar, kjemer heran i Lagz
daa stupa dei blinde og dauve!
Og Sol hver skuggnttespDalarne renn,
so aldri slik lyste i Stovorna enn.
Der kjem harm, der kjem hann i Glanseti
ll-
Dei stirde«mot Soli, i Aaskamben spratt,
men siinggt som eiii Elding dei snudde seg att.
Braatt slo dcim Brak syre Øyro,
Tor Guden laag krasa, og Elor og Mus
deim sprungo um Fata-, som aatte der Hus; —-
foor der til spokja ikring deim.
Til Lykjer dei rundt og til Baatarne rann,
men lak gjorde dei, og dei hine ei fann;
maatte dei fara so sakta.
»Kong Olavl Koiig Olavl din Herre er stor;
sor Sigreii han raaer og gott er hans Or-
Reiser eg Kyrkja i Dalen.«
— Jngvar Bohn.
Til ein og annan ad Maalmcunerne.
Eg veit inkje, utn det kann vera til nokot
oidare Vitsauke elder Gaman det eg shev tenkt aa
skriva um; det er berre Maalsaki det gjeld, maa-
tru, og kannhenda Folk thkkjest hava hoyrt nok um
den og vel so det. Det vert no litet gamansamt,
kor som er.
J Fedraheimeii No. 51 skreiu Utgjevaren ei
Vrevsending til Mange. Det heo i mange Aar
kokati meg det same som no i Utgjevaren.
»Ferdamannen« kom ut i Bergeii i 1865 um
Hausten. Eg vart nettupp i den Tidi Maalmann
og las Bladet og snakkade med andre Maalmenner
um aa hjelpa det. Men mange grein og var grettne,
fyr di Bladet inkje var so godt, som dei meinte
det skulde vera. Men um detta gjorde ,,Ferdaman-
nen« stort betre, veit eg inkje. Det beste hadde
visst voret aa senda inn gode Stykke til Blodet.
Eg veit, at Utgjevaren tidt gjekk med Hugverk, fyr.
di han inkje vis-ste, korleids han skulde sylla Bla-
det· Det var elles inkje so faae, som skreiv der
helder. Bladet hadde so mange Tingarar, at det
bar seg, men endaa veit eg, at Utgjevaren tenkte
seg um meir etinseinGong, syrr han lagde i Veg
Eg hadde so vidt lært
meg til aa skriva Landsmaalet den Gongen og
skreiv daa det vesle, eg kunne, og sende han; men
Hausten 1867 hadde eg Brev fraa Utgjevaren, at
med viss Hjelp saag det helder ut til aa minka
enn aa muna, og at no handsamade han »Ferda-
mannens Likklcede.« So gjekk daa »Ferdamannen«
imi, nettupp i den verste Tidi, daa det bar til
med den heitaste Maalstriden i Slutten av 1867
og Fyrstningi av 1868· Maalmennerne hadde so
myket aa orsaka seg med: ein skulde taka ei Kona,
og ein hadde kaupt ein Aaker, som det gjerne gjeng,
naar ein skal offra nokot fyr eiii stor Tanke. Eiii
var inkje seg sjeld, naar han skreiv paa Maalet,
og ein likade inkje Normalmaalet hans Jvar
Aasen, og ein hadde inkje nokot aa skriva uni-
Frani paa Vetereii var Storbladi so harde
med Vinje, so han vart uppeggjad til aa gjeva ut
»Dølen« satt. · Daa vis-Stund frametter var det
fleire gode Maalmenner, som skreiv i ,,Dolen«’, og
Utgjevareii av »Ferdamannen« var med dei trottu-
gaste. Men detta varadeinkje so lenge. So gjekk
det mange, og so gjekk det meg, at me totte, at
det me skreiv, heldt inkje Maal, naar det kokn i
»Dolen.« Vinje sjolv skreiv so framifraa, at vaare
Greidur saag so laake ut, naar dei kom ihop med
hans. Deiallerfleste, som heldt,,Dølen«-, lasinkje
annat enn det Vinje skreiv. Det gjekk mange slik,
at dei var for litet folkelege til aa skriva i eit
Folkeblad som ,,F·erdamannen«, og at Landsmaalet
fall dei for tungt, naar dei skulde skriva aat »Jntel-
ligensen.« Dei var liksom Amfibier, som inkje
kann liva paa Landet, og som doyr i Vatnet, som
det stend i Peter Simple. Fleire gode, gamle
Maalmenner, som skreiv i «Dølen« i dei syrste
Aargangarne, skreiv aldri eit Ord korkje daa elder
seinare, so lenge Vinje livde· Dei gamle vilde
inkje, dei unge kunne inkje. Vinje var tidt harm-
Eingong eg var uppe hjaa han, slo han i Bordet,
so det knakade, og sagde reint med Graaten i Hal-
sen: »Naar eg hadde skrivet so myket som detta
— og so peikade han paa eit Stykke av Diktet
,,Staale« —, so skulde det vera nok Bidrag fraa
meg til eit Nommer".
Hadde dei eldre den Gongen gjort det dei
skulde, hadde det voret lettare fyr dei yngre aa
øver seg Upps
Utpaa Hausten 1868 spnrde nokre unge Maal-
menner meg, um eg vilde vera med paa eit nytt
Maalblad, som skulde heita »Svein Urædd.«« Eg
svarade radt ja, daa eg totte det trengdest just eit
litet Blad, som dei yngre baade i Kristiaiiia og
umkring paa Landsbygdi kunne øva seg« upp i.
Allvisst vonade me, at dei, som hadde skriveti
»Ferdamannen« fyrr, skulde verta glade og koma
til oss no. Me var visse paa, atdetta inkje skulde
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
