Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
6te November 1878.
Fedraheimen·
295
fenget oss slikt eit Hogskulesamlag paa vaare Kan-
tar an no, som nokre Upplysnings- og Fedrelands-
Vener hev yppat. Eg hev hoyrt mange, som hev
talat so fagert um Hggskulariies tronge Vilkor·
Kor er dei Kararne no? Eg trur ikkje, det er so
mange av dei, som vil spandera 1Kruna paa heile
Saki.
Ja, det er naturlegvis inkje ’’so aa forstaa, at
eg vil taka alla under Eit her. Det er mange,det
veit eg vel, som er med likso vel i Gjerning som
iOtd. Men det er visst, at det er mange, mange
fleire Munnheltar med i dette solkelege Stræv enn
idet religiøse. Det er ei ·leid Roynsla det, for
det ser mest ut, som dei beste Aandskrafter skulde
vera bergtekiie av Pietismen. For eg er stod paa,
atdesse Munnheltar hev Samhug med dette Stræv
og likar det. Men det galne er, at dei hev for litet
Tru paa, at slike Ti11g« kann vinna frara. Dei
kann nok vera soleids theoretisk rette, desse Sa-
kerne; men aa faa gjenomfort dei, det er umoglegt.
Det er mange slike Filister-Aander her, som inkje
kann arbeida fyre nokon Ide, og inkjefaae av dei
er ,,Maalmenn«.
Ein annan Ting, som heng ihop med denne
Filister-Aanden, og som reint er i Vegen syre
dette solkelege Stræv her, er Nyttsemd-Tanken elder
Materialisineii. Det er Nytta Folk maa strceva
fyr. Det var ein Dag heri i Sumar, det kom ein
av mine gamle Skulekammeratar til meg. Eg
kjende honom som ein klpk og livande Gut ifraa
Skulen av. Me kom bland A. paa Tale um
,,Maalet«". Hatt: »Ja eg hev hghrt gjetet dette
Fjellmaalet, men eg kann ’kje segja eg hev noko
Greida paa det". Eg: »Her kann du sjaa eit
Blad, som brukar dette Maalet. (Eg las upp nokot
syr honom.) Dette Blodet skulde dri halda, Gut, so
kunde du verta kjend med Maalet’«. Hatt: »Trur
du det, at desherre Maalet kjem i Bru«k her i
Landet daa?« Eg: »Ja det gjer det vist, endaa
det er 1kje godt aa segja, naar det vert; dei arbeider
syr det, men det er ’kje sagt det vert i vaar Tid-«-
Han: ,,Nei—nei. Ja eglytnok ganga eg." Eg:
,,No, skal diiha Bladet daa?« Han: »Aa nei, eg
trur ’kje det. Det kunde nok vera gildt aa verta
kjend med de-herre Maalet og læra det; men naar
det er so paa Voni, um det kjem·i Bruk, so kann
det ’kje vera nokot Gagn i aa læra det syr meg.
———— T sg-
« heilt annat Andlit — sitt vanlege —; rak som eit
Ljos stod han der og lo, med’ han song:
»Dei reine Tankar, eg her hev funnet,
av klaare Kjeldur hev fulla runnetl’
D’er gott for Sauden, som litet veit,
faa lcere Livnad utav ei Gjeitl« ,
Han kvad med klaar, sterk Røyst. Der var
dammstillt rundt, med’ han dansad og kvad. Detti
kom som kaldt Vatn.
Hovudet, saag utyvir Flokken, ein leikande Flir for
yvir Anletet som ei Lygne ser yvir ei Sky—rennde
so avstad til Losementa i Byen som ei Pil.
Hosting hoyrdest rundt i Krinsen; dei saag
paa kvorandre, bare saag . . .
,,Synge kunde han da," sagde seint om sigje
ein. — ,,Ja,det vil sige — hm — hm: Stemme
havde han vistnok-C rettad ein annan. ——— »Og
spræk var han jo," mælte ein tridje·
»D’er au alt han kann, Faavitingen,« lagde
den same Vonden til, som fyrr havde slengt Ord
inn om Pers Vitloysa.
So takkad Vonderne for seg og gjekk etter
Per til Losementa. Dei fann honom i beste God-
Per sette Luva fast paa-
— Ja, Farvel!« Dermed foor det Maalmanns-
emnet.
Sumaren hev her som allstad voret overlag
fin. Vaaren kom i Februar, kann Ein segja, og
drivande Grodeveer var det frametter Sumaren,
so Folk mest inkje kunna minnast Maken. Avlen
vartdaa au sramisraa, iser Hoyavlenz Sume sagde,
dei sekk 4dubbelt mot ifsprz og tridubbelt var no
det jamne. Den andre Avlen vart mindre, daa
Turken vart so leid, Kornet skjernad sor tidleg, og
Jordepli leid ogso, daa Graset turkad burt. Endaa
var Avlen eit godt Medelaars·
Med Skipsferdi hev detvoret sværtsmaatt«
og det er ille; for det er den, Folk helst hev aa
liva av her. Jnkje fyr det: det hev voret klent
dei fyrre Aari au; men Skipi hev daa aldri legjet
uppe stik som i Aar, daa Frakterne vart sosmaae,
at det vart raadlaust fyr Skuturne aa sara. Mest
heile Øystersjø-Floten kom heim her i Sumar, og
dei fleste Sjofolk gjeng heime og sleng utan Ar-
beid. Fyr nokot sidan kom det 2—300 Vestlen-
dingar hit aa vilde hyra seg; men dei rak nok ei
laak Reis, Stakkar eg trur ikkje nokon av dei fekk
Hyra· Og daa Skipsserdi er som Livaari i alt
9iæringsyrkje her, so gjeng det ned med alt Arbeid.
Paa Skips-Vervarne er det mest stilt, og andre
Arbeidstiltak er det au smaatt med, so det er hardt
fyr Arbeidsfolk aa klara seg. Koss tru det vil
ganga til Vetren? — l 7. 7.
Kkistiallia, den 5te November 1878.
Stifstsmgtct syr Kristiania Stift. J
Saki um Skriftemaal og Syndsavloysiii««g
heldt Yderlcerar Bjord al Grunnsyredraget. Han
meinte, atden aalmenne Forkynning av Evangeliet
var Absolution, elder Evangeliet sjølv det same
som aalmenn Absolution. Nokot annat Lykjel-Gm-
beette kunde han ikkje sjaa, at det var. Det aa
paatvinga Kyrkjesolket Skriftemaal, fyrr Evangeliet
tvang Folk til aa krevja det, var ikkje godt. Me
maatte takka Gtid shr den Kyrkjeordning, me hadde,
og arbeida paa. at det private Skriftemaal vart
kravt, men ikkje tvinga korkje detta elder det open-
berre Skriftemaal inn i Kyrkja vaar. Av andre
Talarar nemner me Prestarne Horn, Bang,
Hange, Roll, sLange, S. Brun, C. Brun,
Hval, Moe, Schjonheyder og Berg og Leik-
mennerneBorchgrevinck,Jsaach"sen,Elvertcd,
Svanholm, Teinnesen og Olsen. Hauge
sramsette Forslag um, at Motet skulde taka Ordet
fyr, at det tvungne Samband millom Skriftemaal
og Nattverd upphoyrde i den norske Rikskyrkja,
men tok Forslaget att, daa sume sann, atdet Sp·urs-
maal ikkje var under Drysting· Garvar Olsen
sagde, at dersom alle Leiksolk, som hadde den same
Meining tom Hange, trod sram, skulde Ein saasjaa
heile Herskarar. Motet endad utan Avroysting
i Saki; " . «
Bjornerudmordct. Me sagde strakst, daa dei
hadde fengjet Fat i Mjpiltraavaren Frederiksson,
at det var litet sætande, kvat han sagde. Det
same meinte ogso svenske Juristar, som var her
laget sitt; han sat der og røykte, inkje Skraato-
bak-Snadda, men ein Sigar.
»Ein kann læ med det eine Augat og graata
med det andre aat slike Sellar,« sagde ein af dei
til Per.
,,Luva kann læ, dessmeir Maanen,« svarad
denne-
Dei tagde eit Bil. Per rette seg upp, bles
Sigarroyken fraa seg og stirde ut gjenom Vindauga
i den ljose Notti· »Ja detta var no den Gongjen
detl« sagde han, og lo.
’ T. N.
under Juristmjeltet· Det er visst ikkje ein slik som
Frederiks-son, som hev gjort Ugjerningarne paa
Bjornerud. No hev det daa ogso vist seg, at Fre-
deriksson var langt inne i Sverig den Dagen, dei
tvo Gjentiir vart drepne. Politimeistar Michelet
og Fullmegtig Garben er nemleg komne att fraa
Sverig med Upplysningar, som set detta utanfyr
all Toil.
Storthiugsmamt, Bankadministrator Hjalmar
Løberg vart sin Fredag settiMyrkstova, der han
skal sitja i 60 Dagar, syr ei skjemtande Vending
i eit privat Brev. Han vil koma ut Joleftan.
»Morgenbladrt« segjer, at dettaikkje er nokor Straff,
aa kalla, men mest alle andre Blad finn Strasfi
aa vera hardla streng, og sume tek Ordet fyr, at
’Strafselogi vert mildat i detta Stykkje, so Ein fyr
Framtidi kann vera srisyr slike Paafund. Det skal
verta Gaman aa sjaaHr. Lederg og Domaren hans,
Hr. Løvenskiold, metast den 1ste Februar til Aars.
Hoglirotstrassi i Bcrgc11. Daa Bankadmi-
nistrator Loberg skulde setjast iArrest, bad han um
aa faa eit so ljost og lustigt Rom som moglegt,
daa Leekjaren hans raadde sraa at han uppheldt
seg i dei smaa og myrke CelluriFengslet. Politi-
meistaren negtade likoel detta; han skulde saa ei
Cella med smaae Vindango hogt nppe paa Veggen;
Vitjing maatte han helder ikkje taka imot, Politi-
meistaren las Arrestdomen soleids, at Hr. Løberg
skulde vera einsaman (!), endaa det stend i Logi, at
Arrestfangar kann gjera seg det so kvcemtiFengslet,
som dei vil. Detta hende Maaiidag i fyrre Vika,
men Torsdag kom det Atterbod og Loyoe til, at
—Hr. Løberg kunde saa sitjaidet gamle Gjeldssengsl,
som visstnog er litet og laakt, men likvel hev eit
Vindauga, som rekk ned paa Veggjen eit Stykkje.
Eit ledigt Rom, som er nokot-kunde stort, ljost og
lustigt, ved Sida av Rettssalem kunde han ikkje
saa. Embcettesmennerne vil ikkje kosta mykje paa
vaare Storthingsmenn, ser " det ut til! — ,,Mor-
genbladet« sagde nyst, at Arreststrafsi var so linn,
at Hr. Loderg gjerna kunde gjera Tenesta som
Vankadniinistrator i den Tidi, han sat i Arresten.
Skade, at Chr. Friele ikkje er Politimeistar elder
Arrestsorvarar i Vergen.
Eitl Lscmr i ei av dei øvre Landsbygder,
som var med i Lærarsamlingi i Kristianssand, skriv
til Kristianssands Stiftsavis: »Maalsaki viste seg
aa ha stor Tilslutning bland Leerararne; denne
Saki hev ei stor Framtid og er mykje vigtug, iser
syr Bondestandet. Skal Bonden faa ei god Daning,
maa ho verta bygd paa hans eiget naturlege
Maal, elles vert det Skal utan Kjerne. Fyrst’daa
kann han læra aa tenkja og uttrykkja sine Tankar
og Kjenslur paa ein greid og naturleg Maate, og
daa kann Ein ogso vera stød paa, at det er hans
eiget og ikkje berre nokot tillcert. Men Ein maa
taka aat med detta i Skulen. Me Lærarar maa leggja
all vaar Kraft til, so Ungdoinen kann faa Hjelp
til aa koin sram i norsk Aand og norsk Uppso-
string«· · .
Adskil. Sokneprest i Gran S. V. Vugge,
syrr Professor i latinsk Filologi og Rektor, hev
inngjevet Avskilssoknad.
Potetsjulc. Paa Jadren viser Poteten seg i
Aar aa vera lctt utsett syr aa rotna.
Vett. J Hamarsest fall Snjo i dei fyrste
Dagar av Oktober.
Drap. Lensmannen i Lyngen (Trums Fylke)
hev meldt, at Andreas Straumsnes hev sleget i-
hel Bondeti Jon Straumsnes i Slagsmaal med
eit Grev. Draapsmannen er send til Trums, og
Forhoyr er uppteket.
Jslcndingar i Amerika. J Aar hev faret
til Amerika 422 Jslendingar, dei fleste til Ny-
Jsland ved Vinnipegsjoen. Presten Jon Bjar-
nas on tek i Bladet ,,F’ramfa1si«« Ordet fyr, at det
kjem til Ny-Jsland ogso andre Folk enn Jslendingar.
Den islandske Tenkjemaaten er mykje meir nauvsynt
enn den amerikanske. Dei hev fengjet laak Hanst
i Nybyggjet i Aar og.
»Nordens politiskc Digtning« er Namnet
paa ei Bok, som Folkethingsmann Fr.. Bajer hev
utgjevet. Boki skal vera god, segjer kunnuge Blad-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
