Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
14
O. «— -
Oedoaheimew
15de Januar 1879.
s- eta kvarandre upp, fyr di um me ikkje jamt kann
semjast umx Smaating. Men tilslut segjer eg og
til Bladstyrare11: hald sram som du stemner. Det
tor vera sleire enn du trur, som stend bakum deg
og hjarteleg gjerna vil stydja deg og kjempa under
same Merket. —f.
Amerika-Brev.
(Slutten.)
Lenger ut paa Vinteren held Soknelagi ȯsters-
Lag« uin Kveldarne. Du lyt gjeva 75 Skilling
fyr aa slevpa inn, og so foer du ein Kopp Kasfi
og ein Tallerk Østers-Supa; stundom seer du ein
liten Tale og ein liten Song attpaa.
Um Sumaren held Soknelagi
Det gjeng slik til: Git Soknelag tingar seg syr
ein Dag ein Hage utanfyr Byen. Dit reiser dei
paa Jarnvegen um Morgonen fyr aa stulla der
»Piknikar«.
um Dagen. Vil du gjeva 75 Skilling, fcer du og
vera med. Musik hev dei med seg og kvar Hus-
lyd hev si Matkorg. Naar dei so er komne til
Hagen. fo gjeng dei der og driv att og framxmil-
lom Trei elder sit paa Benkjerne. Rettno krullar
dei seg kring Matkorgerne Men dei lyt hava
nokot aa drikka, for det er skræmeleg heitt. Ølkrce-
maren er ikkje langt burte. Hev han ikkje Lov
aa koma inn i Hagen, so held han seg utanfyr
Grindi, og det er slik Slag fyr honom» Det
hender daa jamt, at ein og annan drikk seg ør.
Detta er ei Skam fyr Soknelaget elder »Piknik-
Komiteen«’, og fyr aa hindra slikt, held Komitearne
stundom sjolv Utsal ao Øl, Porter, Cigarar,Fr11kt,
Kakur, Kaffi o. m. sl. Dei skal daa sjaa til, at
ingen sæt meir, enn haii hev godt av, og Fortene-
sta fcer Kyrkja. Men det er ikkje so godt med
det! Sume Stakkarar tyrster so sælt, og so toler
dei ikkje stort. Utpaa Ettermiddagen, naar Leiken
gjeng med Laatt og Logje millom Trei, vert det
lett Ustyr. Sume vil halda Skikk paa det, sume
vil raa seg sjolve, ein og aunan hen sengjet i
Hoviidet og er althr maalug eller reint vill. Det
gjeng so ymistz og fyrr du veit av det, hev Ung-
domen tekjet til aa dansa og gjenast utav alt Lag·
Stakkars Presten lyt sjaa og hvyra paa detta og
er ikkje Kar til aa stogga det. Etterpaa fcer han
Talarstolen fyr aa gjeva deim eit Aalvors-Ord.
Aa nei, mange ansar honom ikkje. Eg gløymer
aldri ein Piknik, som eg var med paa sin Sumar·
Det gjekk heilt fint, ingen Dans, ingen stygg
Leil. Komiteen sjølv (dei beste Menn i Soknela-
get) selde Ølet og Porteren og saag til, at ingen
felk for myket. Det var ei stor Mengd med Folk,
og Veeret var steikjande l)eitt. Skjenkediskarne stod
i ein Firkaiit midt i Hagen, og inni denne Fir-
kanten stod desse gilde Mennerne i Skjurteermom
med Turkefillom hver A-ksli, skylte Glas-, tappad
i Øl, rak Glasi sram paa Disken, vekslad Peningar
og balao so Sveiten silte av deim; for Folket
trengde seg innaat som Maur og ropte paa Drikka·
Mange var vortne maaluge ao det, dei hadde sen-
get, og skjelte fyr, at dei ikkje kunde faa meir so
fort som dei vilde. Det var eit Svaal og eit
Staak, ei Smelling av Kvorkar, ei Klirring av Glas-,
eit Skumdrev og ei Sveiting, so det var fcelt aa
sjaa og hvora. Yver denne Firkanten stod det ein
Hjell paa Stolpar. Der uppe sat Musikantarne
og dundrad paa med sitt Lcete. So visste meikkje
av, syrr Musikken tverstanad og Presten toygde seg
fram hver Hjellen, breidde ut Armarne og sagde
med hog og aalvorsam Royst: »Fød mine Lam!"
Han vilde halda ein Tale syr Skulen, han; men
det saag ut, som um han bad dei staakande Komi-
temennerne det-nede um aa driva paa med Utskjen-
kingi til dei »Lommi«, som stod rundt ikring og
var so tyrste. Mange drog paa Smilebandet;
sume skrattad, og ein av Komitemennom sagde:
»Me skal so gjera!" og slog Hol paa ein ny
Ølkagge. —
Hoyems Skulcboksamlag.
Upp no, Gutarl Lat oss alle ihop vera med
i det Skuleboksamlaget, som Hvyem freistar med aa
saa istand! Eg vonar som han, at Gud slal signa
Arbeidet«
Det er godt aa sjaa, at Hoyein vil taka inn
iTidskrifti Skuleboker, som er skrivne i Aasens
Forin. Den Loonaden tenkjer eg vil gjeva mange
Lagsmenin
Det er ein leid Ting, detta, at det gjeng so
naar me kjem til aa semjast, naar ikkje eingong ein
Mann som Aasen kann samla oss usin seg.
Denne endelause Usemja um Smaating er
hellest so ægte norsk, at det ikkje er ventande, at
Maalmennerne skal oera frie henne. Me hev det
same i Politikken. Tenk d. D. paa Reysterettssaki
o. m. fl. Og no den dansk-norske Rettskrivningt
Kvar Grammatik, ja kvar Forfattar, hev sin Skrive-
maate, og sume Forfattarar, t. D. Bjernson, hev
fleire Skrivemaatar, ettersom deiskriv bunden elder
«ubunden Stil, og andre Forfattarar hev ingen
fast Skrivemaate. Dei, som hev so mykje aasegja
um det »ulike Abc-Brnket« vaart, kunde soleids
hava nok med aa reinska framfyr si eigiDør· Men
so sannt Skilnaden paa dei og oss er den, at dei
lioer paa nokot gamalt, som held paaaa veksa
sund, men me arbeider med nokot nytt, som no
syrst held paa med aa sorma seg sram, — so
sannt skulde og me leggja mest Aalvor i Arbeidet
syr aa koma til Lags uni dei smaae Ting; sor
denne Usemja um Smaatiiig er ikkje av dei »na-
tionale Serskapar«’, som det, er verdt aa halda paa
Meii, — det er visst endaa ikkse verdt aa for-
hasta seg. Aa arbeida fyr ei Semja av den Grunn,
at Motstrcevet daa sekk ein Ting mindre aa kasta
oss i Nosi, — det vilde ikkje nytta, som me væl
alle veit. Motstrcevet fann snart paa nokot annat,
som var likso galet.-t’) Og det maa vera større
Ting, som skal semja oss. .
Det vilde vera godt, um me stod samde um
Aasens Form.
Eg hev ofta set den Tanken framsett, at det
vilde koma mange fleire ivaar Flokk, um me strauk
ut den og den Bokstaven· Men det hev nok ikkje
gjenget so.
Augo vaare er so ,,konservative«, at um Ein·
so skreiv heiltiuttalerett i vaart eiget
Bygdemaal, so vilde det endaa ganga trautt
med Lesingi i fyrste Taket. Augo maa venjast til
den nye Maaten saa setja Bokstavarne ihop paa.
» Arbeidet med aa læra seg til aa lesa Norsk
tek vcel ingen paa med som vaksen Manii, minder
Maalstroevet umoglegt, sprdi her er »likso mange
Maal som her erMaalstrievarar,« — og so er
det umoglegt, fyrdi Maalet er —— gjort av ein
Skuldi syr alt. Han freistar aa samla Folket kring seint med aa semjast um Vokstavariie. Gud veit, cjnastc Mannx —
grunn gapa srani nedfyr Foten sin. Detta var henne. Ho vart oversleg rædd·
Eitt Friteukjar.
Ei Forteljing or Samtidi.
V11.
(Framhald.)
No saag dei Prestegarden eit Stykkje frammez
Hauk kvakk. ,,No elder aldri!« tenkte han. »Ser
De, Ragna,« tok han i; Mælet vart ustødt; »ser
De, Ragna, eg er ein stik Mann, som hev sett
meg fyre aa arbeida, og arbeida paa deiVilkor,
som Tidi byd . . .«Det er harde Vilkor, helst her
hjaa oss. Jngen Mann held ut, naar han ikkje
hev Studning og Styrkjing i heil, ærleg Kjærleik . . .«
Ragna vart rædd, glad, ør; ho skalv fyr at det
skulde koma, det som ho helst i Verdi vilde hoyra
. . . so boygde ho Samtalen av. »Ja, Vilkori
er ikkje lette,« sagde ho meds tilgjord Ro. »Tidi
er vond; Trui er i Nedsall, vonde Magter bryt
inn; her er Strid og Uro i alt; faae bryr seg um
det, som skulde vera det ·høgste . . . So henter eg
alle segjer · . . og det er væl sannt—?« —Hauk-
kvakk upp, som um han hadde set ein stupande Av-
nokot, haii ikkje hadde tenkt paa —!
Kor i Verdi hadde han havt sine Tankar?
Kor kunde hem, med sine Meiningar, vilja gista seg
med ei Prestedotter og inn i ei PresteEEtth Kvat
Rett hadde han, Kjættaren, til aa draga denne
Gjenta inn i sin Strid? Og kvat vilde han med
ei Kona, som ikkje forstod hans Tankar, ja som
livde iRcedsla og Hat mot det, han heldt fyr
sanntl ?
Han sraus, haii skalv; det lagde seg som ei
«isande Skodd syr Bringa hans. ,·,Med mine Mei-
ningar,« tenkte han,. ,,er eg rettlausidetta Landet.
Eg er utlceg . . . eg er fredlaus som Kain . . .
kvar som sinn meg, kaiin slaa megihel. Kor kunde
no eg tenkjapaa Kjærleik og Livsgleda? —— Slikt
er berre syr dei, som hvyrer med i Flokken.« Han
kjende ned ein Sukk; det heyrdest som um han
svelde Graaten· — "
Ragna undrast paa, at han vart so tagall.
Hadde ho sagt nokot dumt? Hadde han trutt, at
ho ikkje vilde hoyra Tale um Kjærleik? Hadde ho
mistydt honom og so svarat paa ein slik Maate,
at han forstod, at ho —— ——? det gjekk rundt syr
Ho vilde gjerna
gjera det godt att. Det galdt Livet!
— »Frøken,« sagde Hauk. Ho skalv.
prvva aa . . . ikkje undrast paa meg. Gg er
under serlege Vilkor . . . eg hev voret tankelaus
. eg kann ikkje eingong sorklara meg. Eg er
slik stadd, at eg . . . berre hev ein Ting aasegja
Dykk no . . . og det er Farvcel. Kvat De tenkjer,
veit eg ikkje; De skal helder ikkje vita, kvat eg
tenkjer . . . men ver sæl! scelare enn eg! Farvcel,
Nagiial Gloym denne Koelden· Takk fyr dei
Stunder, me hev voret i Lag. Gg maa reisai
Morgo. FarvieU« .
Dei var heime· Han sprang upp paa Kam-
merset og heiv seg i Sofaen· Kaldt og aalvorlegt
tenkte han gjenom alt. ",,Ja ja,« sagde han og
reiste seg," her er ikkje Raad. Gg maa segja Far-
væl med alt. No kann eg vera sterk. No hev eg
ikkje meir aa tapa.«
Han gjorde seg hard og gjekk ned i Stova.
Prestesrua kvakk, daa ho saag kor bleik han var.
»Er De sjuk?" sagde ho. ,,Nei, frisk som Fisken,«
sagde han og smilte. Gav«seg so i Prat med Hr.
Flint.
»De sæt
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
