Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
34 .
Fedrahcimcn·
1ste Februar 1879.
So va de eigaang eg va der hjaa Gro. Ho
klaga si arme Non, mest fyr Kaffi aa Tobak, fyr
ho va syrilli ti drikke Snus.« Eg mintes Asbjonn
stakkar, aa fyr honoms Skull, fyr aa heidre hass
Minne, tok eg npp ei Mark aa gav Gro. Ho
blei so gla, at ho mest uvita· So sa ho:
,,Ja inki veit eg noko gott aa gjera deg-« Ho
sto tenkte eit Bil.
,,Men kansi, du ce so mykje ti lesa du, aa so
gla i gamle Vokar· Her ligg ei heil Roys etti’n
Asbjonn — Gud signe han! —— Gg ser alli i dei.
Dukonn’ kansi tikje Moro— aa sjaa i dei?«
,,Ja, de va væl.«’
Ho kaam mæ nokle gamle sillutte, svarte Bø-
kar. Eg ti aa sjaa i dei. Der va ,,Tistran og
Jndiana««, syndlege rivi; ,,Keiser Karl« likeso;
nokle Bla av ,,Gjest Baardsens« berommelege Liv
— aa so burtette.
Eg blei leidd, aa ville ti aa kasta heile Mukka
ifraa meg. Men so blei eg var ein Skind-Tull.
Kot tru ce i den, tenkt’ eg, aa rulla ln Upp; aa
daa va der inni ein gamal skriven Vise-Fugge.
Eg ti aa lesa. Der va mange Visur eg
kjende, men ou mange som eg alli hae høyrt.
Men blandt dei merkjelegaste tyktes meg den aa
vera, som eg naa sender ut i Verdi. «
Ja, so takka eg Gro fyr Vise-Fuggen, stappa’Ii
i Lumma, aa bou Farvcel.
So va de i Sumar, daa denni vælsigna
,,Merkje«-Vesja, aa denni ,,Skot«-Svaea va paa
Vangji, de vi seia daa dei »sette Nullen i Flaki
aa skout paa svensk,« som ’n sa han Knut Tarjei-
son heruppi. -
A Ja, som sagt, de va i Sumar, so noko paa
Haustkanten, eg gjore ein Reik ne ti Oyann ein
Dag. (
Detti æ so ein Plasse, som ligg inn mce Aal-
mann-Vegjen, aa difyr vankar der mykji Folk, Ka-
rar aa Kvendi; dei ska inn aa kvile aa faa seg
ein Kopp Kasfi, maa vita. Fyr Kjeringi der, Sig-
rid, ho æ vidkjend fyr aa laga’ ein Kasfi so goe,
som dei snoudt kjenner ’n nokon annan Stad.
Naa ja, eg gjeng inn, aa helsar. Der va
fleire Folk denni Dagjen hell javnan, av di Dyr-
skui sill’ vera andre Dagjeii her i Moland. Aa
so va de mange, som va paa Vegjen dit-
Avisunne mine laag paa Bori, fyr paa Ør)ann
Eiti Friteukjar.
Gi Forteljing or Samtidi.
X11.
(Framhald.)
Ho var ikkje lenger bljug, men saag paa Faer sin
med store, uppghzdde Augo: ,,Ja, Faer, det vil
eg vaagn. Riva meg fraa honom kann eg ikkje,
og det var visst helder ikkje rett. Eg vil fylgja
honom, og beda fyr honom, og leera honom paa
nytt aa elska sin og min Gud . . . Eg veit eg
gjer ikkje Synd med detta. Eg hev lovat meg
det sjglv syr Guds Aasyn, og daa sekk eg Fred,
og vart so underleg sterk.« Presten kjende seg
mest raadlaus· ,,Du svermar, Barn,« sagde han.
,,Du trur som alle Kvende, at du kann hug-
venda ein Mann med Kjærleik og Hnsvarmez men
det gjeng ikkje so lett. Mannen hev det paa ein
annan Maate, han. Han læt seg yvertyda av
Grunnar, ikkje av Kjenslur. So lengje eg raar fyr
deg, so lengje maa du ikkjetenkja paa aa faa ein
Mann, som negtar di og miTrux det var aa selja
seg til livslang Strid og Usæla. Merk det, Barn, det
æ som eit liti Posthus au, daa Posten fyr heile
Veums Anneks bli nelagde her, aa so sender Sigrid ’n
utyvi Grendi ti dsei rette Eigarar.
Ho aa Knut, Mannen hennars, æ ein rein
Velsignad fyr heile Veums Anneks· Dei ,,ekspede-
rar« myki fortare hell Regjeringi aa dessi orgjetne
»Komitearne« inn i Kristian» Aa inki gjer dei
Manne-Mone (»Persons Anseelse-I-
Nokle hae lesi i Avisunne, aa de va i ein
Bulder i Stoga.
»Kot F- sei’ du’?« sa’ Olav Aasmork, —
,,hev’ dei rivi Løva oto Flaki?«
«Ja de va væl! Aa so vi dei slaa bare svenske
Pening; dei norske mae Løva paa ska ki gange len-
ger,« sa Olav Flaten. -
,,Æ du rivande galenl« sa Knut Timru,
,,ja so ce de ,,tydeleg« likt ti at dei vi gjera Sven-
skar av kon alle ihop.«
,,Men d’ce 1ki nok mae de«, sa Olav Flaten
atte, —- ,so maa mi ’ki lenger skrike Hurra paa
norsk, hell skjote paa norsk, nei svensk ska de vera,
svensk, Gutar, hellaa dugjer de ’ki nokot«
(Meir.)
Aal snart og Aal kvit.
(Æoentyr fraa Telemarkji.)
Dce var ein Mann og ei Kjering som hae
tvo Sønir; dei voks upp og blei store, raske Kjem-
pur, den eldste heitte Aal svart og den yngste
Aal kvit.
Som dei var vælvaksne, daa døe Mor deires,
so reiste Far deires av skulde leite ette Hestanne
te·Likfæri» Han kom inn i Skogjen, gjekk altfort,
men ingji Hestar fann han, og inkje totst han sinne
utor Skogjen hell, seiste·blei han saa trøytt, han
sette seg paa’ei TuveM Som han der sat, hoyrde
han dce nous neriTuva, og saa sae dce neriTuva:
,,Goe Gjestir hellaa ingjo", sae«dæ. Dermæ datt
han neri Tuva og kom inn i ei Stogu; der sat dce
ei Gjyger, ei Trollhekse, og ho hae ein Son, heitte
Gjermund. Mannen bau ,,Godag«, og Kjeringji
svara »Gud signe«, og baii ’n sita paa Stabben;
saa sae ho dce te Sonen sin: ,,Legg paa Varmen
Gjermund«; sa ho; Gjermund saa gjore. Som
dce tok te brenne, blei dae varmt fe Mannen og
er mitt siste Ord.« Ho skalv der ho stod. ,,Ereg
ikkje ditt Barn, naar eg gjer detta?« kviskrad ho-
Han kvakk ved Tanken, men svarad so fast han
kunde: ,,Nei.«·’ Ho snudde seg og gjekk. ,,Ein
maa lyda Gud meir enn Menn,« sagde ho stilt
og uppglodt. Presten stod som fjetrad· »Er ho
komi innpaa slikt, so er ho i Stand til ——!"
X111.
Um Vikstad er aa melda, at han fekk ikkje den
Posten han hadde ’søkt. Han var innstillt og godt-
som viss paa aa faa ’n; men som Saki just skulde
syre si Stiftsdirektionem kom der eit Brev fraa
Presten Vangen. Der stod, at Presten no hadde
lært Vikstad aa kjenna fraa ei ny Sida, so han
kunde ikkje lenger vitna so godt um honom som
fyrr. Vikstad var eiturolegt,villtHovud, utan Agt
fyr det 4de Bud ——— men den, som bryt eit Bud,
hev brotet dei alle —, og snaudt med det rette Syn
paa Kristendomen i det Heile. ,,Eg ynskjer ikkje,«
sluttad Brevet, ,,aa gjera Mannen nokot til Meinsz
men eg held det fyr miSkylda som Prest og Kristen
aa leggja fram den heile Sanning, slik som ho er."
han vilde tukke seg ifraa, men han slapp ikkje upp
att, han var klomma fast. ,,Legg paa Varmen
Gjermund«, sa ho att; Gjermund saa gjore. ,,Be-
vars væk-, sae Mannen, ,,de maa-kje leggje paa
meir, de bli saa varmt, eg brenner meg upp·«
,,Legg paa Varmen Gjermund,« sae ho, ,,aa der
skaa du sita, utas du vi hava meg«. »Hossikann
eg hava deg, de er uraadelegse meg de", sa Mannen.
,,Ja saa kann du sita, te du brakar som ein turr
Husko; legg paa Varmen Gjermund««, sae ho. ,,Ja
fyrr eg skaa sita her og brenne meg upp, fyrr skaa
eg taka deg daa", sae Mannen. Ja so blei dce
godt og væl, so slapp han av Stabben.
So laga dei seg te og reiste, og Gjermund
fygde mæ, so kom dei dit Mannen var heime, men
daa kann du vita, dce blei Sut paa Søninne,
naar dei fekk stik ei Stjukmor, og range var dei
mot hennar, som venteleg var. Saa lei dce eit
Bil, saa sae ho, ho vilde sjaa te Systranne sine,
ho hae tri Systrarz og saa ba ho Aal svart um
aa fygje seg. Ja, han var ikkje slik han kunna
vera bland Fremmindfolk han, sae han, han var
saa undeleg laga, sae han, naar han leet att Au-
gunne, so vakte han, og naar han gloste, saa sov
han. Ja dce sekk vera dce sama, han maatte vera
moe. Ja saa reiste dei, og Gjermund nu blei mæ-
So fygde Broren utfe Dynni, og der tro han eit Stig,
Aal svart. ,,Naar dette Stigje er fullt av Blo««,
sae ’n, ,,er eg dø, og daa maa du leite ette meg.«
Saa kom dei te Systeri. Som dei hae sengje
Mat aa Drikk, saa kasta Aalsvart seg ne paa Sengi,
og han var trøytt, saa han somna straks. Gygeri
dytte te Systeri, og so sat dei saa kurende still og
tagde seg, te Aal svart tok te aa vakne og gloa
kring seg. So tok dei te aa svalle: ,,Hjarte Syster
koss likar du Gifta di?« sae ho. »Aa jau eg likar
ho ganske godt, naar berre desse Stjuksnninne ikkje
var, og veslast er naa Aal svart«, sae ho, og
. han er ikkje laga som andre Folk hell han, for
naar han let attAugunne, saa vakjer han, og naar
han gloser, saa sov han.« »Aa eg veit Raa", sae
Systeri, ,,eg hev ein Stut, som er saa sinna;naa
skaa eg saa ’n te aa slagte den, saa blihan slagta
sjav sysst.« Ja dce Raae var godt og vcel· .Um
Morgonen saa skura Aal svart paa, at dei skulde
reise. »Aa eg lyt sysst saa deg te aa slagte ein
Stut eg« sae Gjygersysteri·
Daa den gamle Presten var ein vyrd Mann i
Stistsdirektionen, gjorde detta, at Vikstad ikkje sekk
Posten. Han vart som toreslegjen, daa han høyrde
detta. Og der vart stor Undring allestad, der Soga
vart kjend. Det vart skrivet nokotum ’a i eit Par
Blad. Men snart dovnad ho av og vart gløymd.
Vikstad vart fleire Gonger kallad upp aa Preste-
kontoret. J Fyrstunde var han hard og arg; sidan
bsygde han seg o«g bad um Tilgjeving· Han saag
han«hadde saret galet, sagde han. Ei Tid etter
tok han til og gjekk paa Balles Bibellesningar og
Bønesamlingar. Dei sagde, han hadde vortet ein
gudeleg Mann.
Men baade Presten og Kapellanen dreiv hardt
paa med Politik i denne Tid, og alle Lærarar vart
fyresagde aa leggja serlegt Lag paa det 4de Bud
og Hustavla i sine Skular.
xlv
Eystein Hauk gjekk inni Byen i denne Tid og
var mindre enn glad. Han sreistad fyrst med hardt
Arbeid, vilde prøva aa gløyma. Men detvartverre
og verre. Sorg og Saknad aukad paa og saug
fyr Bringa som ei Sott.
,,Nei dce kann Gjer-, ·
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
