Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
. Owen.
26de Marts 1879.
Fedraheimen.
meir og meir. Dei fyrste Mannaleivingar sinnst
fraa den Tidi, daa alle desse ovstore Firfyitingar
var paa sitt siste, hell daa dei vart nedsette i Js
og Gyrja· Fraa denne Tid fyrst er det Spor aa
sinna etter eit visst Livsens Med og Maal; Bunad
og Ambo visar paa Umtanke i aa laga seg; Vit
og Fridom er det som no vert raadande· Ei ny
Verd, Mannheinien, opnar seg, med’ Naturverdi
tek Slut, Naturverket hev naatt sittMaal,no sluttar
det, no tek Soga til.
1Q. Mannen, den siste Led i Verket·
Det er ei merkjeleg Røyndarsak, at etter Mannen
hev komet paa Jordi, hev det ikkje vortet til nokot
nytt Verk, ingi Nydaning hell Nyskaping, korkje
iden daude Natur hell i Livriket· Det hev vcel
voret Tilskiping og Utvikling, so Heimen no ikkje
plent er lik seg, som daa Mannen fyrst saag honom;
men det er berre som den naturlege Vokstren, som
Naturen ved si Framstigslog hev bundet til alle
Ting; det er ingiUmskiftings det er ingi ny LEva
komi til. J motsett Fall maatte Gin nemleg kun-
nat peika paa nokot nyttVerk, som etter den natur-
lege Framstigslog maatte vera hagre enn det siste
oghogste Nyverket, Manae11; men det er til dessa
usunnet, so mei det heile maa segja at deter
liksom Slut med Nydaningi hell Skapningsverket.
Ein kannikkje peika paa nokotMaal, som Allheims-
utviklingi no skulde arbeida til; det er Jnkje som
vantar,det er Jnkje uheilt, med’ Ein um Tidi fyrr
Menneskjet maa segja, atdet var ikkje heilt og ikkje
samhøvelegt, Utviklingiarbeidde Stig syr Stig mot
eit visst Maal, som fekk sin Fullnad i Maanen;
Maanen var som Kongen, som alt ventad paa syr
aa gjeva seg under honom; syrr var alt som ein
herrelaus Tenar, som lagad alt til syr Herren, og
han kom tilslutt·
Meir um Partistridc1i.
(Jnnsendt.)
11.
(Slutt fraa No. 15.)
Eg tor ikkje rekna meg sjvlv ihop med dei,
som er komne lenger enn Luther, men so skralt som
her er, so trur eg like væl, at her er Vonom
fleire, som stend Kristi guddomelege Sanning nær-
are enn nokon kunde gjera syr 300 Aar sidan·
Og eg hev den Trui, etterkvart som Vibelen vert
vidarespreidd og meir lesenj so vil det, saman med
stigande Upplysniiig, gjera meir til Vekkjingfav eit
rikt og reint«Kristenliv, enn all Verdsens Theolo-
gar med sine Dungar av Dogmer, Utlegningar,
Forklaringar og Umforklaringar·
eg paa Methodistar, Gjendvyparar og alle andre
——istar og —arar, som det kraumar og kryr av,
all den Tid det Vigtigaste skal vera det aa for-
svara »mi« einaste rette Uppfatning av det og det,
»mi« reine Læra!
Eg skal her fortelja, korleids det Verket, som
— syr meg er det største og signingsrikaste i detta
Aarhundradet, kom i Gang, —— eg meiner det
Britiske og Utanlandske Bibel-Samlag. Det vart
stistat i 1804 av ein engelsk Prest Thomas Charles,
ein Baptistprest Hughes, ein luthersk Prest Stem-
kops og ein Prest i den stive engelske Statskyrkja
Den syrste av desse var Prest i Wales,
der dei talar eit reint annat Maal enn hellest i
England og difyr i mangt ligg atterut. Han var
ein av dei, som ikkje trudde han hadde gjort nok,
naar han talad i Kyrkja kvar Sundag; han ar-
beidde med Kraft syr Upplysning av Ungdomm,
fekk Skular i Gang og sorde godt Tilsyn. Ein
Helder ikkje trur ’
Dag um Hausten 1802 raakad han ei Gjenta, som
han kjende fraa Skolen; og spurde henne daa, um
ho kunde minnast den Teksten han talad yver no
um Sundagen. —Jstadenfyr aa saa eit raskt og
greidt Svar, som han var van med, saag han, at
Gjenta tok til aa graata, og so sagde ho, at det
hadde voret .,slikt Uveer, at ho ikkje kunde faalesa
Bibelen.« Det kom daa upp, at der ingen Bibel
var i Byen paa deira Maal, men at dei var vane
aa ganga fleire engelske Miler kvar Vika til ein
Stad, der ein slik Bibel fanst, syr aa læra det
Kapitelet, som skulde talast yver um Sundagen.
Mest paa same Tidi fekk Presten vita um12satike
Bonder, som hadde lagt seg ihop um aa kjopa ein
Bibel, og denne skulde dei daa faa hava kvar sin
Maanad. »Den, som skulde faa Bibelen seinst, var
ein gamall Mana, som greet og jamrad fyr Pre-
sten, at han skulde maatta venta i 12 Maanadar,
og kanhenda døy, fyrr han fekk Bibelen i Hus.1)
Presten hadde etter detta inkje Ro, syrr han
fekk koma inn til London og snakka med Folk um
denne Saki. Han kom inn i Styret fyr eit Trak-
tat-Samlag, og her vart dei samde um aa samla
eit Lag til Utgjeving av Biblar syr Wales. Men
so sagde Baptistpresten Hughesx ,,Kvi skaldetberre
vera fyr Wales? Kvifyr ikkje fyr Gngland,
ja fyr heile Verd.i?«
Desse Ordi gjekk sterkt innpaa dei, og den
lutherske Presten Steinkopf baud seg til aa reisa
til Tyskland fyr aa vekkja Folk til Hjelp der. Dei
skildest no, med ei Kjensla av at Vaarherre her
hadde eit stort Verki Gjerdom, fyr aa arbeida
kvar paa sin Kant, og 16 Maanadar etter, den
16de Maras 1804, samlast i Londan ikring 300
Mann med same Tanken. Det var ei Blanding
av Methodistar, Baptistar, chekerar og Lutherana-
rar, Prestar og Lægsolk, som vilde skræmt ein norsk
Lutheranar langt av Leid·
Ein Prest av den engelske bispelege Statskyr-
kja var der; han fortel, at han sat som paa Glø-
der, —- plent so, som Ein kann tenkja seg ein av
vaare vilde gjera i ei slik Forsamling. Han maatte
»med Mothug» gjeva desse varme Talarar sitt
Samtykkje; men daa den lutherske Presten, simpelt
men rxirande, hadde fortalt um Tysklandsferdi si
og um den aandelege Jammersdomen der, so upp-
gav han med seg sjolv· alt Motstand mot denne
Saki og lovad Vaarherre aa vera med i Arbeidet.
Han saag her ei Forsamling av Kristne, som
i lange lange Tider hadde voret skilde og framande
fyr kvarandre, men som no hadde gjevet seg i Lag
fyr aa fremja eit stort og heilagt Verk. Og det
vart eit stort og heilagt Verk, — endaa dei leet
vera aa slaast um den ,,reine Læra««l
Detta skulde voret hjaa oss. —
Sjaa paa deiForhandlingarne, som vert sørde,—·
og dei Meiningarne, som kjem fram, paa Læg-
mannsmoti vaare, paa Stistsmoti, og andre slike
Mate, der store Spursmaal skulde greidast, og du
vil sjaa, at det er ein annan Aand, som raar her.
Um vaare gamle Lægfolk vil eg Ingenting segja;
dei hev sin Barnelcerdom, dei, og den maa Ingen
røra, ikkje eingong Peter og Johannes-. Dei vil
eg mana upp til aa ,,spyrja den Bibelen, som dei
forsvarar utan aa lesa.« Men naar Prestarnei
Kraft av Kappen og Kragen vil gjera seg til Dom-
arar yver alle, som ikkje plent kann høra inni
deira Regelverk, so vedgjeng eg, at eg forargast.
Naar ein Klaveness sender Vanstraalen burtyver
1) Bibeleii vert i det heile brukt paa ein heilt annan
trottugare og rikare Maate i den engelske Kyrkja,
Skulen og Heinien enn her; difyr er der og eit rikare
og reinare Kristenliv.
Leegmannsflokken, so trur eg denne hev Grunn til
aa beda Vaarherre verja seg mot sine Vener· Og
naar ein Varth trur seg kallad til aa vera norsk
Jesuit elder Soknepave, so kann det nok henda« at
han er mindre var um seg og mindre klok til aa
gjoyma burt det som kunde »vaekke Opsigt««z men
Jngen maa tru, at den Karen er nokot Sersyn i
detta Landet. — Kann nokon skyna, korleids desse
Folk les sin Bibel?
Eg veit, at der kann »Lammet vassa og Ele-
fanten bliva«, og eg er rædd, at her slyt mange
Elefantskrottar ikring paa Statskyrkjehavet vaart.
Men Gudskjelov! so lengje me enno eig livande
Kristne, som arbeider i Aand og Sanning, so tarv
Ein ikkje sleppa Modet. Meii me kann nok trengja
til aa beda Herren yver Hausten, at haii sender Ar-
beidarar; for Hausten er stor og Folket faatt· Det
kann og turvast, at me vertArbeidarar sjolve, fyrst
fyr vaar eigen Framgang og sidan fyr den Krinsen
me stend i, anten so han er liten elder stor. So
kunde det til Slutt henda me lærde, at den rette
reine Gudsdyrking ligg ikkje i det aa sinna upp ·
theologiske Læresetningar, men i det: aa sjaa stil
Faerlause og Gkkjur, som er i Naad, og aa halda
seg sjølv ufengd av Verdi.
Bibelen maa me saa meir og meir spreidd
og syrst og fremst: meir og meir lesen.
Kristiania, den 25de Marts 1879.
Nye Bøkcr. Utkomet er «Skrister ud-
givne as Selskabet til historiske Kilde-
skrifters Oversættelse." X og xl Karl
den Stores Livnad av Einhart og Ammi-
anusMarcellinus’romerskeKeisarsoga. Detta
Selskapet, som vart skistat i Norig og Danmark
1875, hev til dcssa utgjevet: 33 Ark av Ammians
Keisarsoga og 31 Ark av Plntarks Ferdaminne,
som baade er umskrivne paa Dansk av Folkehøg-
skulestyrar V. Ullmann i Norig (Vigmarki ved
Arendal) under Raadgjerd med Rektor H. H. L efo lii
i Danmark (Viborg). Karl den IStores Liv-
nad, ZVZ Ark er umskriven av den danske Kaad.
P. Kierkegaard, som det-attaat hev yverteket
UmskrivingiavHelmoldsSlavekronika Anna
Komnena sin Aleksiade skal vertaumskriven av
Yverlaerar O. A. Hovgaard (Danmark) og eit
Utval av Kildeskrifter og gamle Brev tilValdeinar
Sager-3 Soga av Arkivsullmegtug A. D. Jor-
gensen (D·anmark). Av Plntark kjem det fyr
det Fyrste ikkje meir» J Fyrstunne vart desse
Skrifter utgjevne i Norig, men fraa 1878 vertdei
trykke og utgjevne i Kaupenhamn. Cin vert Lags-
mann ved aa betala 4 Krunur nm Aaret og kann
teikna seg i alle Boklodur· Karl Schvnberg i
Kaupenhamn er Hovudkommissioncev At Umskrif-
terna er udforde med Dug, segjer seg sjolv.
Firliugar. Ei Kona i Vestre Thoten
nedkom 16de Marts med 4 Barn, Z Gjentur og
ein Gut; det eine Barnet foddest utan Liv; dei
andre liver vel.
I Fgra Sokll paa Ølaiid kom samstundes
til Firlingar, alle Gjentur; ogso der liver dei 3.
Formaudskapslogi. Ovanis Forslag gjekk
ut paa, at dei, som mister paa Fylkesthingi, vert
uttekne ved endeframt Val av og bland dei Rem-
sterettuge, dei største Herad paa 4000 Menneskjur
og deryver, sender 2 Repræsentantar, og ingen Reprce-
sentant hev berre halv Royst. Det siste gjekk igjenom
i Odelsthinget, men i Valmaaten av Ordforaren,
som framleides skal mø·ta paa Fylkesthinget, —
altso 1 Mann fraa kvart Herad — vart gjort det
Brigde, at han vert vald av det heile Heradsstyre
(Formann og Reproesentantar), ikkje berre av For-
mennerne. Rekneskaps-Decisione11 vartyverford fraa
Formennerne til det heile Heradsstyre. Til Fyl-
kes-Revisorar kann etter den vedtekne Logi veljast
kvennhelst. Samlingstidi fyr Fylkesthinge vart au-
kad med 2 Dagar. Desse Brigde er visstnogikkje
so overlag store, men det er likvel Framstig paa
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
