Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Fedraheimen.
Eit Blad aat det norlkr jolkct.
YM
Kjem ut kvar Onsdag og Laurdag.
.——... » , —
Pris fyr Fjordungaaret:
Kr. 1,10 (= 33 ß) med
Porto og alt. Betaling
fyreaat.
Laurdag den 29de Marts 1879.
Lysingar kostar 10 Ore
(3 ß) Petitlina, og daa
etter Maaten fyr større
j Volstavar«
Nokot um » Grundtvigimtistne11. « is)
Det er ikkje mi Meining aa setja iveg nokot
Ordskifte um ,,Grundtvigianismen", det vore saa-
fengt Arbeid;seg vil berre, so godt eg kann, gjeva
ei Tilleiding fraa Soga um Grunnstykkjet i Grundt-
vigs Læra, sor at den sanningskjcere Lesar kann —
faa ei Meining um denne Hugstemna, korleids ho
er lagad·
O. J. Hoyem hev i syrre Aargangen av
,,Fedrahein·ien« skrevet nokre Stykkje imot ,,Vetle
Tunguvard« og ,,J. Bj. . . .«. Her set han fram
det um dei tri Trudomsartiklarne, at dei er ,,Ord
til oss fraa Herrens eigen Munn«· Detta
er ein av Ranglcerdomarne til Grundtvigsmennerne.
Det segjer detta, at det er Trudomsartiklarne som
er ,,Guds Ord til oss«’, men««Bib«elen er ikkje
Guds Ord til oss, og kann disyr umogeleg hava
livgjevande og gjenfodande Kraft. ,,Bibelen««, segjer
den danske Grundtvigsmann Christiani, ,,er berre
Mannsord um Gud,« han kann difyr vera gild
som ,,Upplysningsbok««, men nokot Gjenfødingsmid-
del er han ikkje, for etter som dei meiner er han
berre eit ,,daudt« Ord. — Ein tarv ikkje kjenna
meir til denne Læra fyr aa vita, at det er Sekts
læra, og at Grundtvigsmennerne er Ranglcerarar.
For den som negtar, at Bibelen er Guds Ord til
Menneskjet, Vaarherres Ord tilmeg og deg, han
kann iallsall ikkje hoyra til den lutherske Kyrkja.
Ja eg maa spyrja kvat fyr ei Sekt hell Kyrkjelag
vilde vyrda denne Læra. For detta gjer daa
korkje Methodistarne, Kvækarne, Baptistarne hell
andre: negtar Bibelordets Guddoms-Upphav og
Guddoms-Krast. Men er det daa Raad til at dei
lcerer so, Grundtvigsmennerne, segjer du? Ja skulde
du tvila paa det, so maa du daa væl tru Grundt-
vig sjolv paa Ordet, naar han sjolv segjer det,
tss D. i ein av sine Salmar: ,,Berr’ ved Ba-
det (0: Daapen) og ved Bordet (o: Nattverden)
høyrer me Guds Ord til oss-A Ein annan
Stad segjer han:s ,,Det vore den villaste
Ovtru, um Nokon med Grunn i Skristor-
det vilde eigna til segKristus, hans Fred
og Velsigning««; vidare kallar han Bibelen
,,den daude, dumme Vokstavskrift, der
det korkje er Klaarleik hell Vissa, som
ikkje eingong er ein Skugge avTale, men
det liknar ikkje Talen dessmeir.« Og so
vidare: ,,Det er urimelege Eigenskapar,
naar dei Skriftkloke eignar til den hei-·
lage Skristi Visstzzkje (Useilbarhed), Sam-
hove, Greidskap og Stødleik. (,,Skristkloke«,
Z) Jnnteket etter Paamaning. Blst.
,,Bokstavtrcelar« og sovorne Vanvyrdingsnamn bru-
kar Gr. um dei truande Kristne, som i alle Tra-
domsspursmaal skyt til Skrifti som den einaste
sanne, visstoke (ufeilbare) Autoritet.) Ein av dei
varmaste Venom og Verjarom til Gr. hev skrevet
soleids: ,,Det er Villtru, um me meiner, at
Bibelen er Guds Ord; me veit slett ikkje
um det som er skrivet i Bibelen, kjem
oss ved.«
Hev du hoyrt verre Ranglcerdom? Lyg kanskje
Bibelen, naar han segjer, at ,,den heile heilage
Skrift er innblaasi av Gud« (2 Thim. 3, 16)?
No meiner eg, «kvar truande Kristen maa gjeva
Professor Johnson Rett, naar han segjer: ,,Grundt-
viganismen er ei serkyrkjeleg Stemna, der Vegen
attende til den sanne Kyrkja maa ganga gjenom
»·,Hugvending, ei grundig og» sann -Hugvending.««
Trass i Ranglcerdomen sin segjer Grundtvigsmen-
nerne, at dei er Luthersmenn, ja dei einaste sanne
Luthersmenn· Kor usannt detta er, kann Ein sjaa,
berre Ein les Pontoppidans Forklaring. J denne
herlege, grunnlutherske Boki, som hadde stadet sin
Prøve lenge syrr Gr. kom stam, skal eg meina,
Gin seer andre Lærdomar enn dei Gr. ser med.
Gg skal endaa nemna nokre Ord av Luther, so
kann kvar -sjaa, kvat han vilde hava sagt um
Grundtvigslæra: ,,Det er ingi Trygd til aa
upphalda vaar Lærdom og Tru utan ved
det Ord, som er uppteiknat i dei heilage
Skriftom« Vaar store Kyrkjefader Luther kjende
soleids ikkje til nokot annat Gudsord enn den
heilage Bibel, som hev gjevet Koeiken til Uppsett-
ningi av baade Trudomsordet og mange andre
kristelege Skrifter.
Detta er nokot annatenn Hoyem sitt Paastand
um, at Bibelen er skreven etter ,,Trudomsordet.«
Vidare segjer Luther: »Difyr’ er detta den
hogste og største Kunst, at Ein held fast
ved Ordet og ikkje tenkjer annleids um
guddomelege Ting enn det segjer; det er
den rette Stjerna og den srægde Sol,
som leider til Kristus.« J sine Bordtalar
segjer han ein Staden: ,,Den som med gjev,
at Skrift,i til Gvangelistarne er Guds
Ord, med honom skal eg gjerne roda, men
den som negtar det, han vil eg ikkje tala
eit Ord med·« —Her ser me, kvat Luther lcerte
um Guds Ord. Eg tenkjer, Gin tarv ikkje tvila
paa, kvat han vilde havasagt um Grundtvigslæra.
No skal me sjaa nokot næmare paa det, som
Grundtvigsmennerne segjer um dei tri Trudoms-
artiklarnet »Vaarherre sjolv hev fyresagt
dei i Tidi millom Uppreisingi og Himel-
serdi.« «Dei er difyr det ,,livande Ord av Herrens
eigen Munn,« ,,den faste Grunneii syr Kyrkja,
ubrigdelege baade i Jnnhald og Form.«
Detta er den ,,makalause» Uppdaging, som Gr.
gjorde i 1820. No skulde Ein venta, at han ogso
kunde sannprova eit slikt hugheilt Paastand, men aldri
det Grand hev han kunnat gjera det; nei, det er
tvert imot lettgjort so um det historiske aa visa
plent det motsettet at Trudomsordet ved Daapen
hev vortet sagt paa ymse Maatar etter dei
ymse Tider; der er baade lagt til og teket fraa
fleire Stykke, fyrr det sekk den Formi, det no hev
hjaa oss. For aa bleda ut eit Døme. Kyrkje-
saderen Hieronymus (—I— 430) fortel, at det Tru-
domsordet, som han var doypt paa, endad med
»Kjøtets Uppreising«’; den Gong vantad soleids
den Leden ,,og det evige Liv«’. — Bibelen sjolv
melder ikkje .utn mokot»guddomelegt Ord umfram
seg, men naar Einvaldtek Skrifti og gjengi Sit-lo-
klokskap etter sit eiget Vit, fo kann Ein nok saa ut
den Meining, som Ein sjolv hugast. Mormonarne
og dei andre Serlagi vil ogso sanna Ranglcerdo-
marne sine or Skristi, men det er so heppet,
at Herrens Ord i Bibelen er ,,kvassare enn nokot
tvieggjat Sverd« (Hebr. 4, 12) og kann skjera til
baae Siur og ,,grip dei vise i deira Slogd«
Den kristne Kyrkja hev allstodt havt Trudoms-
ordi i Agt og LEra, men ho hev aldri haldetdei
fyr nokot Ord ,,av Herrens Munn.« Luther var
disyr ogso helder kjær i dei, og han visste, kvat dei’
hadde paa seg, men han heldt dei ikkje fyr annat
enn ei Vedkjenning, som var samansett av truande
Menneskje. Han segjer soleids, at dei gamle Kyrkje-
federne hev dregjet ut Trudomsordet av den heilage
Skrifti ,,paa same Maaten som Bia samlar si Honing
av allslags vcene angande Vlomar.« Og etter
honom hev den evangelisk-lutherske Kyrkja gjenom
sine Lærarar og Kjenningsskrister utsagt det, at
,,Skrifti er Kjelda, Kjenningsordet er Bekkjer som
renn utor.««—Høyem talar um dei gamle Kyrkje-
sederne, som um dei hadde same Tanken som Gr.,
og han soleids hadde fenget fram att ei gomol og
kjend Sanning. Dette er ei stor Billa. Ja den
som trur seg til aa segja slikt, han gjev all Soga
eit Slag beint i Andlitet, for korkje i den
gamle austerlendske hell den gamle vester-
lendske Kyrkja sinn me denne Tanken;
likeins var Kyrkja i Millomaldren reint
ukunnig um sovoret. Den kristne Kyrkja hev
aldri korkje kjennt hell trutt paa nokot annat gud-
domlegt Ord enn det som sinnst i den heilage Bibelen.
—Desse Utsegnerne av den største av alle Kys-kje-
sederne, den heilage Augustin (s 430) kann visa
kvat dei Gamle meinte um Tru-Ordet sitt Upphav.
Han segjer soleids: ,,Desse Ord, som De hev
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
