Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
;
i
26de April 1879·
Fedraheimen.
127
skilja meg med, og det vil eg halda; for Gjenn-
ren tottest meg vera god, og han gjorde mykje
godt imot meg-« Kongen vart daa sprutraudi
Andlitet av Vreide og spaadde, at Ringen vilde
verta Sigmunds Bane. Det vart ogso Tilfellet,
daa Thorgrim den Vonde myrde Sigmund Aar
1002 fyr aa faa Tak i Ringen. Det same vilde
ha’ hendr, um Sigmund hadde boret Kong Olavs
Ring og, —- men Kongarne hev det som Borni:
naar dei ikkje seer sin Viljesram,vertdeivreide.—
· Det Merkjelegaste ved denne Sogestubben er,
at han viser, at Haakon Hladejarl, »Norigs siste
Heidning«’, hadde eit eiget Tempel, eit Huskapel
aa kalla, inne i ein Skog, der han dyrkad Thor-
gerd Hølgabrudr, som Gin ikkje veit, um Andre hev
dyrkat; dei meiner, at ho var Guddom fyr Haalo-
galand elder berre syr Haaloge-O-C«tti, som Hinde-
jalarne høyrde til; det Huset Sigmund vitjad var
visst ikkje det store Gudetempel, Hovudtemplet paa
Hladez det laag visst framved Garden; der var
det, dei officielle Offringar gjekksyr seg, og atHaa-
kon Adelsteinsfostre beityver Hadda paa Offerkje-
telen. Me hev ikkje høyrt, gjetet at der var nokot
Bilaete av Thorgerd, men derimot aatte Haakon
Jarl eit annat Tempel i Gudbrandsdalen halvt
med Hersen Dale Gudbrand, og der stod baade
Thor, Siv, Thorgerd og er, Syster hennar, alle
med Armringar av Gull. Det store Hovudtemplet
paa Hlade var visst byggt i gamal Stil med Sjaa-
Gluggar og ikkje med Glas-Vindaugo, for det hadde
vonleg liksom Templet paa Mære voret Gudehus sidan
den Tid, daa Glas enno var ukjendt i Norig»
Crrdo. (Segn). Den aalkjende ThrondiGata
’ (paa Færøyarne), som var Sigmund Bresteson og Skat-
tekravs-Utsendingarne fraa dei norske Kongarne ein
so hard Hans, vart nøydd til. aa taka ved Kristen-
domen syr aa berga Livet Aar 998; hangjorde seg
eit eiget Crecio (Truvedkjenning), som lyd soleids:
liivnir eru eing1a1s godir» (Gjevne er Englar gode,
Ei gjeng eg eine ute,
PaaFerderneminesylgjer
Fem Guds Englarz
Ved eg fyr meg Bøn,
Bera dei henne ferristus,
Salmar sju eg syng,
Syte Gud Zsyr Sjæli!)
Ei sangi eg eina Uti,
ller-dum minu111 fiigja
liimm Guds eing1a1-;
Ikiisi Og Hri mar bön,
Eet-ei tejr tad Erilcristi,
singi eg stilmanatssjey,
sæ1s Grid til Siiluna minder-
D. e. Eg kann paa mine Ferder tryggt lita paa
Guds Hjelp; for Kristus hev ved sine Saar gjevet
meg Rett« til aa beda til Gud, og fyr kvart eit
avhans fem Saar sylgjer meg ei usynleg Aand-
Dei vil, um eg sjølv tviler, frambera mi Bøn paa
den rette Maate; og naar eg, som David i hans
sju Botssalmar, gjer Bot og Betring, vil Gud til-
gjeva meg og unna meg Sæla.
Lengje etter at Sigmund Bresteson var dre-
pen, tok Thrond Dottersonen hans, Sigmund Lein-
son, til Fostring Moderi til Guten, Thora, vilde
høyra, korleids Sonen var upplcerd i sin Kristen-
dom. Ho fann daa, at. han song Peter noster
(Fader vaar) nokorlunde rett, men det Gredo, Gu-
ten hadde lært av Thrond, var ikkje det rette,
meinte ho. Thrond svarad: »Det er soleids, som
Du nog veit, at Kristus hadde tolv elder fleire
Læresveinar, og kvar ein av deim brukad sitt eiget
Gredo. Eg hev no ogso mitt Oredo, liksom Du
hev Ditt· Det er mange «Gredo, og dei tarvikkje
alle vera likeeins syr aa vera rette.«
Fraa Vygderne.
Folkehpgskulen i S elljordsluttad Tyrs-
dagskvelden den 8 April. Han heve heile Tidi
havt god Søkning. Det største Gutetal paa ein
Gong var vael seksti og no paa Sluttenidei gode
treti· Elles er Talet paa alle, som hev søktSkulen
og voret der ei stuttare elder lenger Tid, kring
um aatti.
Det samlad seg seinste Kvelden ei stor Mengd
Folk sraa Selljord og Bygderne der ikring, so
Skulestova var stappsull. So talad O. Arvesen,
etter at Upplysningssongen var songen, varmt og
hugtakande um det han vonad Skulen hadde gjort-
Og det var, at Gutarne maatte hava fenget Hjelp
til aa kunna liva gladare enn fyrr paa dei gamle
Tufter, at dei kunde bera heimatt alt, Heimen
hadde skikkad med dei av gode heimslege Eigna-
lutar, dei same i Grunnen som syrr, men klaarare
og betre. Og so trudde han, Gutarne hadde senget
baade Hug og Dug til aa vera med alle Stader,
der Framtidslivet rørde seg. Han vonad vidare,
at Gutarne vilde vera gode Attestar fyr Skulen,
ikkje just med Ord og Tale, men soleids, at deira
Liv høvde saman med det dei hadde kjent og tenkt
i sine beste Stunder ved Høgskulen. Men fyr heile
Livet var det den Tingen, som vart alt: at det
kunde bera sjram og heim. P. Pedersen gav eit
Utsyn yver Kyrkjesoga, nemnde Uppgaava i Kross- ·
farartidi, i Uppreisningstidi (Reformationen) og
peikad paa det han trudde var Uppgava i vaar Tid.
So talad Oddmund Vif. Han tykte stødt den Dagen
som kom var fagrare og ljosare enn den som var
gjengen, ao di den komande aatte 93oni. Og Voni
laag i Heimen. Der var det største Arbeidet vaart
gjort, der fødde den seine gode Tanken av seg
Tankar som Draupnerringen aat Odin fodde Ringar.
Jmillom Talurne var det Songar· Gutarne song
ein fager Song av P. Pebersen· Sidan talad
fleire Bygdarfolk syr Skulen, men det dei iser var
glade i var Folkemoti og Preikurne aat Arvesen.
Det hadde likso myket voret Skule fyr deim som
fyr dei unge. Og dei ynskte svært, at Arvesen
maatte koma atter til Vettren. Av dei som elles talad
skal eg nemna Jøruiid Telnes og Sigrird Sundbø.
Gtter Talen sin song Telnes denne Songen:
· «Kivlemøyarne«.
Det var eingong i forne Tid
Høgt uppi Skorvenut,
Tri Møyar trillad yver Lid
Fyr Gjenta og fyr Gut-
Og Tonen strøymde rein og full,
Han lokkad oa han gret.
Og Lauvet skalv i Solis Gull
Fyr Tonarne som let-
Han Hjarta, Hug og Kjenslur batt
Og døyode Prestens Maal,
Og ut or Kyrkja strøymde radt
Med Fysnad kvar ei Saal-
·Daa lyfte Presten Haandi vreid,
Og Kross fyr seg han slo,
Og fyr den stygge Klerke-Eid
Dei fast i Berget stod.
Paa Hjartebottien Tonen klang
J mange Herrens Aar,
Med’ det gjekk Vetter kald og lang,
Med’ det gjekk Haust og Vaar.
j 1-
til Krityko, skal fara til Okulince etter Doktar.«
So kallad han dei eldste i Hop til Krigsraad.
»Med Dagen kann me ingen Ting gjera,« sagde
han. »Me lyt venta paa»Notti, so Hundarneinkje
kann sigta paa oss, naar me ganga paa. Og so
atter paa, og paa Porten, og brennande Vikkransar
ialle Glas. Ein giv seg daa helder, enn at brenna
upp.« Alle gjekk med paa det. So sagde han
ifraa, korleids ein skulde bruka Tidi, til det vardt
myrkt· »Sume skal vera med Kvinsolket og laga
Vikkransar, andre skal ringa Borgi i ein vid Halv-
krins, so dei derinne inkje kann saa bodsenda
Barnoiv. Resten rid ikring til dei andre Lands-
byarne, fortel Folket, kvat som gjeng fyre seg her,
og bed deim um at hjelpa oss. Dei hjelpa, som
de veit, med Ulvejagti um Vinteren, i Dag halda
me Ulvejagt um Vaaren. Me trengja fleire Folk;
det sviv syre meg, at den keisarlege Skrivaren i
Barnow skal faa Nyss um det og koma setjande
med Spiskhuvom. Tvof Karar skal ganga upp i
Klokketaarnet og kima med Stormklokka, so Folket
i Avkrokarne kann høyra det. «
So vardt gjort. Jnne i Landsbyen dreiv dei
paa og gjorde Bikkransar, og paa sameTid letdet
Jamring fraa kvart Hus yver dei daude, døyande
og særde. Men derute paa Sletta, der det fyrr
hadde voret sliktfcelande Dunder, var det no daud-
stilt· J ein vid Halvkrans kring Borgi glitrad
Ljaaarne til Bondevakti; paa Elvsida var Myri
Væktar. Ender og Gong kom nye Folk dragande
med Song, elder Jacek gnikad braadt ein
Dans, elder Stormklokka lyste atter upp Mælet
sitt, og deitunge, stutte Slag skar uhyggelegt gjenom
den linne Lufti.
Ved Middagsleite kom Presten fraa Wo-
lovce poesande burtetter Marki. Prestfrua hadde
freistat alt ho ·orkad at faa honom syrr upp utor
Sengi, men til ingen Nytte. Den Guds Mann haddei
Gaar i Brudlaupet drukket seg for sull. No kom
han setjande so snøgt han berre kunde, og slo alt
langt burte Henderna saman yver Hovudetr ,,Fedko !«
skreik han i langt ifraa, ,,detta er daa Uppreistl«
»Naudverja« svarad Fedko kaldt. »Men det er
Guds Vilje, at ein skal søkja Retten hjaa Raads-
magti«· »Ja naar ein kann saa Rett der! Ellest
tykjer eg, ærverdige Herre, at du inkje altid kjenner
til Guds Vilje! Tenk paa dei sidste Ordi av Talen
din i Gaar-·« ,,Men du kann endaa verdalukkeleg.«
»Lukkeleg« — Fede log beiskt. So lagde haii
stilt og tungt til, so det klang som ein framklemd
Sukk: »den som var daudl« ,,Gakk no heim, Vel-
ærverdigheit««, sagde han so strengt, »elder hjelp
med at stella um dei sjuke. J alle Tilselle, sar
inkje i Dag til Barnow, det kunde verda mindre
hyggelegt fyre deg kannhenda.« Fortussad, reint
fortussad gjekk Guds Mann derisraa. Likavel fekk
dei ved Middagsleite vita um UppreisteniBarnoiv·
Den syrste ugreide Tidend hadde ein Tiggar boret
med seg. So kom eit Bod fraa dei kringsette, ein
Gut paa 10 Aar. Haii saag fæl ut, reint som
Myrdjevelen i dei ruthenske Segnom, fraa Hovud
til Fot innklind i svart Dy. Haii hadde kastat
seg i Elvi fraa eit Glas i Borgi og hadde sumt
og vadet igjenom; det var eit reint Under, at han
inkje var kjøvd· Han hadde i Beltet eit Brev fraa
Hr. Wiueenty til Teofilics Strusek, den keiserleg-
kongelege Amtmannen og Valdsherren i Barnow.
Bokstavarne var mest inkje lesande, soleides hadde
Kjeltringen skolvet paa Hondi· »Krutet reint upp-
skotet ——— Porten gap ande i Skjøytingom, tri tnsund
rasande Vønder—— ——— um inkje Hjelp kjem snart, er
me fortapte.« (Meir.)
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
