Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
126
Fedraheimen·
’ 26de April 1879.
Preika di me lo, for det hadde voret stor Synd,
av di me veit alle, at du talad mot eigen Vilje og
Vit og dertil var so leid hver, atdet gjekk so klent.
.Det var eg, som sorsnakkad meg her, so dei kom
til aa loe aat det. Det høver ikkje i ei Likferd,
det veit me nok, so du kunde lett koma til aatenkja
ille um oss; men daa tek du i Mis.« —- Det var
Bengta, Dotter aat Nemndemannen, som aaleine
av alle hadde fatat Meiningi av Daniels stotande
Ord, og som paa sin kunstlause Maate lagde fram
heile Kyrkjefolkets Tankar um den misfallne Preste-
gjerningen hans-
Dei handtokst med honom no alle; sleire av
dei beste Mennerne i Sokni var med der." Sokne-
skræddaren fjerde Daniel fram til Bordet fyr aa
drikka Reiseskaali med dei hine Gjesterne, som just
var aat og skulde sara or Likferdi, daa han kom.
No syrst forstod Daniel, at gamle Bpmaalarens
Gravyil (,,Zirode«) heldst i Huset hans Knutz for
Assar hadde inkje Kvinnfolkhjelp heime og hadde
det dessutan trongbnlt· Studenten hadde so heilt
ut nok med sine eigne Suter, at han berre som i
Draumar hadde høyrt, at Faer hans Assar skulde
jordast denne Sunndagen. Han kunde ikkje segja
dei detta; men han tok den Raadi aa gjevasseg
til ei Stund, etter at hine Gjesterne var gjengne.
Det Bengta hadde sagt, hadde lyst den tyngjande
Blygsla fraa Hagen hans, og dermed kom det og
sram hjaa honom ein Tanke, som lengje hadde
legjet der kvcevd og nedstengd· No vilde han raad-
leggja med Barndomsvenerne sine um det; dei
skulde segja honom si Meining; gamle Knut skulde
gjeva honom Raad.
So sat dei daa her, desse fem, i den romlege
Stora, som no var yverskyggd av den skome Kvel-
den. Daniel sat-attmed·Knut paa Tverbenken ved
Bordet, og Olu sat paahi Sida av Studenten
attmed Hyrneskaapet med Bibelen, Salmebyjkerne
sog Skræddarsoksi· Assar sat paa den lause Fram-
benken og talad ivrigt; men Bengta sat tagall og-
still i Kraai ved den store Umhengs-Sengi·
,,Tenk ikkje meir paa den Ting,«« sagde Assar
ivrigt, »men sjaa du kann verta nokot annat, nokot
som du er lagad til; Preika ——«
,,Ja den kann daa ikkje du fyre,"· tok Olu
frami, »for det var Provsten si, veit eg. Assar
kjende henne att, daa du las um dei gule Bladi,
—-
som siglad med Straumen og ikkje visste korkje hit
elder dit . . . Og um me ikkje forstod Lysingarne,
so trur eg ikkje nokontok seg so nære av det. Jkkje
sannt, Vengta?« «
,,Jminsto ikkje Faer min,« svarad denne. ,.Han
var berre arg yver, at Provsten kunde sinna paa aa
lata Daniel lesa upp ei Preika, skrivi med slike
Kraaketcer som dei han skriv; for deikanndaaingen
annan tyda enn han sj;eilv.«
Daniel vende Hovudet til den Kanten, som
Mælet kom fraa; men Hondi hans laag i Olu si
og vart klappad av den. No kom Maanen inn
og lagde Ljos yver Romet, so at Per Danielssom
som no steig inn helder sust, tydeleg saag heile
Klyngja ved Bordet. Men Bengta saag han ikkjez
ho sat skyggd av den store Sengi·
,,— Visste nok, eg skulde finne deg her, din
Snjo-Sokk! Halda Skrwddarprat og ganga i slikt
Folks Sytraad-Snarur, det kann du; men tala eit
ærlegt Ord fraa ein Preikestol, det kann du kje
meir enn ei kverkt Skjor! Men so ,,hi«u i mig,«
so stakkarsleg Prestesvein du enn er, so skal dit
endaa ikkje gifta deg med Skræddartausi!« Per
slog i Bordet.
Assar stod alt aa Ende og med knytte Nævar;
men Knut tok hononi i Armen og trykkte honom
lindt ned paa Benken.’
»God Kveld, Per Danielssonl De kjemseint
til Gravxilet aat den gamle Maalaren vaar· Me
vilde gjerna bjoda Dykk eitGlas Gravøl-Vin; men
De hev visst alt fenget det· De toler i Kveld —
ettersom det heiyrest ut paa«Talen·« , -
,,Gg er likso fastande som du, Knut; men eg
toler ikkje —«
»Aa· drikka, nei, det veit eg. Per Danielsson
hev altid voret vyrd fyr at han held seg ifraa det
Sterke. Sit innpaa daa; me sit her og talar um
Framtidi. Assar hev misst den gamle Faer sin
no; han kann forsyrgja ei Kona; og difyr flyt han
strakst hit til oss, so snart Olu og han er vigde...«
(Meir.)
Sogestnbbar.
Haakon (Sigurdson) Hladejarl var ein
sterkt truande Mann. Visstnog Heidning, men
Heidningar kann og tru. Han vartdifyr daattved,
daa Fritenkjaren Feeringen Eyvind Bresteson paa
hans Spursmaal om Trui hans svarad: ,,Eg trur
paa meg sjolv««, og tok atti heilt rcedd: ,,Jkkje so,
min Ven: Du maa setja Din Lit til den Guddom,
som eg trur paa: Thorgerd Hølgabrudrl Lat oss
vitja henne og der spkja Heppa fyr Di Ferd·«
Sigmund bad Jarlen raada. Dei gjekk daa inn
i Skogen, syrst etter Vegen fraa Hlade,der-
etter slog dei inn paa ein Gangstig ogkom
til ein opeii Plass med eit gildt Hus innanfyr ein
Skigard. Huset var ovfagert; det var utkrotat
med Traleverk fraa øvst til nedst, og i Utskjerin-
gartie var innstriypt Gull og Sylv i Ovmengd.
Paa Huset var mange Glasvindaugo, som paa den
Tid «var mest ukjende i Norig og i Grannelandi
med. Sigmund laut disyr gjera store Augo; han
fann seg som i ein Trollheim. J Templet var
mange Gudebilcete; innst i Huset midt imot Jnn-
gangsdgri stod eit Kvinnebilæte,rikt prydt og druste-
leg pyntat, Thorgerd legabrud sitt. Jarlen kastad
seg syr Føterne hennar og laag der lengje; daa
han stod upp, sa’ han til Sigmund, at dei laut
gjeva henne nokot Sylv i Offer og leggja detpaa ’
Stolen framfyr henne. « ,,Kjennemerkjet paa, at ho
vil taka Offret og veiter deg Hjelp, er, at ho
slepper den Ringen, ho hev paa Handi, og han vil
gjeva deg Heppa, Sigmund!« sa’ Javlen· So
treiv hkm etter Ringen, men ho slapp ’n ikkje, og
Sigmund totte, at ho med det same bøygde Armen.
Jarlen kastad seg andre Venda ned syr Fpterne
hennar,’og Sigmund saag, at Taararne stod Jar-
len i Augo. Daa han so reis uppattog treiv etter
Ringen, var denne laus. Jarlen gav Sigmund
Ringeii og bad honom passa vel paa ’n og ikkje
skilja seg med ’n. Det lovad Sigmund, baud
Farvel med Jarlen og gjekk til Skipi sine. Daa
Sigmund nokre Aar seinare var hjaa Olav Trygg-
vason i stor Venskap, vart Kongen var den tjukke
Gullringen, Sigmund hadde paa Armen. Kongen
sa’ daa: ,,Vil Du gjeva meg denne Ringen?«
,,Det hev voret mi Meining, Herre,« — svarad
Sigmund —- »aldri aa skilja meg med denne Rin-
gen«. ,,Eg skal gjeva Deg ein annan Ringi
Staden-O sa’ Kongen, og han skal ikkje vera klenare
korkje i Storleik elder Fagerleik·« ,,Jkkje vil eg
skilja meg med Ringen«’, sa’ Sigmund; ,,daa Haa-
kon Jarl gav meg in, lovad eg, at eg ikkje skulde
’-
Vondereisuingi i Wolovcc. ·
Umskrivet fraa Tydsk ved Kristofer Janson.
(Framhald.) "
Han hadde, daa alt vardt so stilt, vaagat seg
upp or Gjoymsla si og fram aat eit Skjotehol·
Der saag han sin arge Uven standa einsleg og
tett med Borgi, rett som han skulde sett seg upp
til Skiva. Daa fyrst vaagad han at brennalaust,
daa ingen saag paa.
Saaret til Hovdingen gjorde Bonderne reint
ville. »Urraha! Urrahal« skreik dei (det gamle
Slagropet til Kosakkom), og fram foor dei yver
Brui og paa Porten. Fælande dundrad deirasande
Økseslag paa Jarnporten, og Skriket, derimillom
. knittrad Gevaerelden fraa dei kringsette, Stynjingi,
det klagande Naudropet fraa dei særde, Veropet
fraa Kvinfolk og Born attanfyre. Og derimillom
altid og altid Slaattarne til den tullutte Spille-
mannen. Men hver denne Myrding, Skriking og
Strid kvelvde seg djupblaa og mild, som eitlognt,
tenksamt Auga, den klaare Vaarhimmelen·
· ,,Urraha!« klang i eit standande Slagropet
fraa Mennom; ,,heilage Jomfru! til deg ropa me!«
klang i Ryggen deira det hikstande, skjerande Ropet
fraa hundrad Koinfolkstrupor· Men ingen Ting
nyttad, Kampropet, Modet, Bønerne—ingen Ting.
Striden var for ujamn. Paa Jordi vinn inkje’det,
som heve største Retten, men det, som heve beste
Vaapni. Soleides heve det gjenget til alle Tider
og paa alle Stelle, og soleides gjekk det og denne
Vaardagen i denne Avkroken av Verdi, daa ein
Hop pinte Folk reiste seg imot Valdsherrom sine.
Striden var for ujamn· Jarn duger inkje mot
Jarn, og Porten stod mot Økserna. Men Bøn-
derne vardt radvis burtsopte av Byrseskotom. Helder
inkje den fremfte Radi, som var tett inn paa Porten
komi, stod i Live, for ein kunde skjota paa deim
fraa Skjoteholi i dei framskotne Taarnipaa Hyrnom
aat Vorgi. Og so laut Vpnderne sidstpaa lata dei
daude og særde Kropparne liggja og draga seg
utanfyre Skotmaal.
Ein snaud halv Time hadde Slaget varat,
den sette Morgontimen var knapt liden. Doggi
tittrad paa Graset saman med Blodsdroparne»
Vindarne leikad svale og angande — ein fager
Vaarmorgon, og so stor Jammer paa Jordi· Ein
snaud halv Time hadde Striden varat, og aatte
Menneskjor laag ihelskotne, og mest fem Gongjer
so mange særde. Av Tenarom paa Borgi var ein
daud og ein saarad· Baade tvo hadde Krityko
Barila felt. Han var den einaste gode Skyttaren
millom Bøndom, og han hadde og ei god Rifla.
Han hadde lagt seg paa Kne framved Brui med
Byrsa i Sigte og lurat paa, kvat for eit Skjotehol
det var, som sende Blinket og den vesle blaae Resp-
ken. Og aldri so snart kom den, syrr Kula til
Kritykosor inn gjenom Skjoteholet. Soleides hadde
han raakat ein Kar i Augat og den krylne Michalko
i Oksli. Dei andre daude og særde fanst millom
Bøndom. Hjartaskjerande klang Veropetsraa Syster,
Konor og Møder-
Hr. Wineenty hadde voret ein klen Skyttar;
Fedko hadde berre fenget eit sterkt blødande men
lett Saar i øvste Armen. Han vilde snaudt vita
av, at dei batt um Saaret, han var atter full Kar.
»Kveik paa Ljosi i- Kyrkja som paa dei største Heg-
tiderna, legg dei daude paa Likstraa der, alle paa
Rad —- dei hava fallet paa ei heilag Sak. Ber
dei særde inn i Hyttorna· GregoriBarila, Broder
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
