Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
A ’orge.
99
berre „deri gamle Pontoppidan" og „den gamle katekismus"
skulde brukast i skulane.
Hovudinannen for „den nye forklaring" var Kaurin,
men ansvaret vart lagt paa Wexels. Han vart kalla
vranglærar; boka var „et foster af løgnens aand", forfattarane var
„falske profeter, som bedrager sjælene med saligheds haab".
Anonyme og namngjevne stykke i smaabøker og blad vart
spreidde ut over landet.
„Foreningen for denne indre Mission" vart skipa i Kr.a
1854. I nær samanheng med dette har vi „ynglingesagen".
Den gjekk ut paa aa faa i stand ungdomslag, som skulde
støtte dette kristelege arbeid, som i det store og heile gjekk
i pietistisk leid.
Alt dette sette sjølvsagt sit merke paa skulen og
skule-ordninga. Folkeskulen (eller almues k ulen, som han enno vart
kalla) var fraa først av religionsskule. Og no daa
ortodoksien og pietismen var raad ande, vart .Pontoppidans
Forklaring" éin er aad ande i skulen. Heile det store, innvikla
system, som er sainla og samantrengt i denne bok, stræva
lærarane med aa faa inn i barna, g jenom lekse lær in g, og først,
og sist gjenom katehisation. Den lærar som kunde drive
det lengst i den vegen, veit balden for den beste til aa
undervise i kristendom, Hovudvegta vart lagt paa aa utvikle
forstanden og minnet. Kvar av dei mange læresetningar
med dei skriftord som til høyrde, vart plukka op i
smaa-bitar og hamra inn, bite for bite, stykke for stykke, eg so
med smaa millomrom plukka ut att gjenom katekisation.
Dei mol og masa so lenge paa denne maaten. at jamvel biskop
Essendrop, som var ein mann av den gamle skule, tykte det
gjekk for vidt. Han skal ein gong otter ein viskats ha, sagt
til ein lærar; „Guds ord er saakorn, og saakorn bør ikke
males." Etter kvart vart, det, freista med aa faa verdslege
fag med; men med det gjekk det baade trå att og smaatt.
Skulelova av 1860 gav „almueskolen" friare hender. Andre
fag enn religion kom med. Det var prestane — og fleir-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
