Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
— 359 —
Olaf Hansen lagði út á dönsku 1.—2. er. (Isl. Renæssance,
120—21).
6. SKRÚÐURINN. — Jónas hefir skrifað lýsing á
Skrúðn-um í ritgerð sína „Eyjar og sker", sem hann ætlaði í
íslands-lýsinguna, sjá IV. b., bls. 262—64. Segir hann þar, að í helli
miklum í eynni eigi „að búa bjargbúi einn, sem kallaður er
Skrúðs-bóndi", og að margar sögur gangi enn af honum.*) Margt
fé er látið ganga í eynni, en hann tekur „alla hornótta hrúta í
hagatoll, sem settir eru í Skrúð, og var bað lengi siður
Vattar-ness-bænda,**) að gefa honum einn hrút á ári, því satt er það,
þeir hverfa fremur öðru fé úr Skrúðnum, ■— bví hornin -nunu
stjaka þeim frá berginu, svo þeir hrapa í sjóinn, þegar þeir
tildra sér á hillurnar". E. fr. segir hann, að séra Ólafur
Indriða-son, prestur á Kolfreyjustað, hafi 1838 fundið „litla
uppsprettu-lind norðanmegin hellisins, skammt frá sjávarmáli, með væmið
vatn og saltkennt, svo sem því svarar, að helmingi eður
fjórð-ungi lóðs væri blandað í 1 pott af hreinu vatni".***) Þetta mun
nú nægja til að skýra vísurnar rétt og sjá, hvað Jónas á við, en
bæta má því við, eftir bréfi frá Br. Brynjólfssyni á Eskifirði,
að „það var algeng sögn og trú í Reyðarfirði og Fáskrúðsfirði
fram um 1860, að væri hrútur látinn með ám í Skrúðinn að
hausti, yrðu ærnar málbærar að vorinu. Skrúðs-bóndinn sá um
það". — Sami maður (Br. Br.) hefir einnig gefið þessa lýsing
á „pæklinum": „Það var líka gömul trú og sögn í Reyðarfirði
og Fáskrúðsfirði, að vatnið í Skrúðs-hellinum væri sá bezti
svaladrykkur, sem maður gæti fengið, en væri eldaður matur í
því, þá þyrfti ekki að låta salt í, því að maturinn yrði mátulega
saltur úr því vatni". — Mun þarna blandað málum. Jónas segir
í Skrúðslýsingu sinni: „Inn-við stafn í hellinum er lítil
stöðu-vatnstjörn, með tæru vatni, ísköldu og bragðlausu". Kemur þetta
heim við það, að það sé sá bezti svaladrykkur, sem menn geta
fengið; en vatnið, sem var mátulega salt til að sjóða mat í, mun
vera úr lindinni, er séra Ólafur fann, þ. e. „pækillinn". — En á
síðari hluta 3. er. gefur Br. Br. þessa skýring: „Það er Gisli
læknir Hjálmarsson og Ólafur prestur Indriðason, sem Jónas á
*) Sbr. Þjóðsögur Jóns Árnasonar, I., 196—97, Þjóösögur Jóns
Þorkelssonar, bls. 150—51, Sagnakver Björns Bjarnasonar, II., 33—
37, ÞjóSsögur Sigfúsar Sigfússonar, IV., 241—46, og Nönnu (Jóns
Ólafssonar), I., 16—20. •— Fyrir minni Skröös-bónda. Kvæði eftir
séra Ólaf Indriöason.
**) Skrút5urinn liggur undir Vattarnes.
***) Lýsing Jónasar á Skrúðnum er öll dregin út úr
SkrúSs-Jýsingu séra Ólafs Indriöasonar, sem er í lýsingu
KolfreyjustaíSar-sóknar eftir hann (í hrs. Bmf., nr. 18, fol.).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
