- Project Runeberg -  RIT eftir Jónas Hallgrímsson / IV. Ritgerðir, Jarðfræðilegar og landfræðilegar o. fl. /
308

Author: Jónas Hallgrímsson
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

— 308 —

skilanna á bls. 61. — Jón Hjaltalín birti í grein sinni um
brenni-stein á íslandi í Nýj. fél., XI., ágrip á íslenzku af þessari
áætl-un (bls. 118—21). I næsta árg., bls. 52 o. s. frv., ræðir hann aftur
um hana, eftir að hann hafði kynnt sér alla málavexti, og segir,
að áætlunin sé að sumu leyti byggð á röngum skýrslum, er
Jón-asi hafi verið látnar í té. Segir hann „það óyggjanda, að aldrei
hefir komið meira af óhreinsuðum brennisteini á Húsavíkur
höndlunarstað en rúmlega helmingur þess, er Jónas heitinn
til-greinir". En einmitt þetta ár, 1839, er Jónas var að rannsaka
brennisteinsnámið, og næstu 2 ár á eftir, var flutt árlega
marg-falt meira að af óhreinsuðum brennisteini til Húsavíkur en gert
var fyr eða síðar, og þó að vísu ekki nema um % af þvi, er
Jónas reiknar með; en jafnframt er þaS aðgætandi, að Jónas
var ekki að birta reikning yfir það, sem gert hafði verið, heldur
áætlun um ágóðann af því, sem gera mætti, svo sem hann gæti
orðið eins og námarnir voru þá, 1839—41, og ef skynsamlega
væri farið að; sbr. bls. 56 og e. fr. það, sem hann segir á bls.
59—60. — Jón Hjaltalín skoðaði námana 12 árum síðar en
Jón-as, og voru þeir þá mjög breyttir, bæði af manna völdum og
:nátt-úrunnar. — Bls. 60, „Forslag" o. s. frv. Það hafði Jónas einnig
samið áður, og frumr. af því er einnig í hrs. Bmf., nr. 29 í 4 bl.
br., en síðasta greinin ein er með hans hendi. Hann hafði
einnig sent það til fjármálastjórnarinnar, hreinritaða uppskrift, ehr.,
dags. 14. Okt. 1840, með bréfi sínu, dags. s. d. (sbr. II. b., bls.
50—52). Hann nefnir þetta þá „Foreløbigt Udkast til Forslag"
o. s. frv. og kveðst koma fram með það „som praktiske
Resul-tater af mine Iagttagelser paa Stederne selv i Sommeren 1839".
Þetta „Udkast" byrjar á dálitlum inngangi um þá ’♂ náma, sem
konungur átti; í 1. gr. er skýrt frá því, eftir hvaða reglum sé
farið (og þó ekki farið!) við brennisteinsnámið, og er
innihald-ið nær því hið sama og er í þeirri málsgrein í ritgjörðinni, sem
hér er á bls. 42—3; síðan koma 7 greinar og er í þeim nokkurn
veginn hið sama, sem í gr. 1.—7. hér á bls. 60—66.

Milli bls. 66 og 67. — TÖFLUR YFIR ELDGOS Á
ÍS-LANDI. I—II. — Ehr. i hrs. Bmf., nr. 13 i abr., hvor á sínu
blaði. — Standa í sambandi við annað starf Jónasar að
sögu-legum rannsóknum á eldgosum og eldfjöllum hér á landi; sbr.
næstu ritgerð. — Jónas nefnir hér Hnappavallajökul auk
Hnappa-fellsjökuls; síðar hefir honum orðið ljóst, að þetta er sami
jök-ullinn, sbr. bls. 172. Bærinn Knappafell (Hnappafell) breytti
snemma nafni og kallaðist Hnappavöllur og síðan Hnappavellir
(Knappavellir), og því breytti jökullinn um nafn einnig, — í
sumum skrifum. Sbr. Árb. Fornlfél. 1923, bls. 11—12.

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Sun Dec 10 07:24:41 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/hjrit/4/0320.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free