Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
— LXVII —
þá mikið sagt, því þeir þrímenningarnir voru engir
miðlungs-menn að gáfnafari og þekkingu. — Upptök útgáfunnar og
fram-kvæmd á starfinu virðist vera Jónasar, og varð ekki hans eina
né síðasta hugmynd til bókagerðar og menningarstarfsemi.
Brynjólfi var treystandi til að styrkja fyrirtækið mest
fjárhags-lega, og er trúandi til að hafa gert það, en Konráði til að sjá
um, að máli og rithætti yrði ekki ábótavant, og ekki er ólíklegt,
að hann hafi ráðið nafni. Bréf Tómasar frá Laugarnesi er til
þeirra þrímenninganna allra, en tvívegis ávarpar hann þó
Jón-as sérstaklega, og bæði að því er snertir andlegan og verklegan
frágang á ritinu. Og þegar fyrsti árgangur kemur honum í
hend-ur, beinir hann orðum sínum að Jónasi einum í löngu bréfi, er
brátt verður vikic) að; hann lítur sýnilega á Jónas sem
aðal-rit-stjóra og ráðsmann fyrirtækisins, enda hafði Jónas lagt það
efni mestmegnis til, sem ekki var frá Tómasi sjálfum.
Fyrsti árgangur Fjölnis mun hafa komið út snemma sumars
1835. Eru því nú, er þessar línur eru ritaðar, liðin rétt 100 ár
síðan, og er ástæða til að þessa afmælis sé minnst, ekki síður en
sumra annara.*) — Má ganga að því vísu, að Jónas hafi
vetur-inn áður, 1834—35, starfað mikið að því að semja og þýða þær
greinir, sem koma skyldu og komu í ritinu, en jafnframt hefir
hann stundað náttúrufræðisnám sitt. Lögfræðin er hætt við, að
orðið hafi meira út-undan.
Jónas hafði ort og að öðru leyti fengizt dálítið við
bók-menntaleg ritstörf síðari árin sín í skóla og fyrsta missirið sitt
í Reykjavik, en mjög lítið síðan. Ekkert hafði verið prentað eftir
hann, ekkert komizt út fyrir þröngan kunningjahóp, og flest
hafði víst enginn heyrt né séð, nema sjálfur hann. Nú kemur
hann fram. Og hann birtist, hann talar, hann syngur á þann
hátt, að heyrðist um land allt — og heyrist enn, heilli öld síðar.
Hann kemur fram eins og sá kynborni afspringur hinna fornu
höfðingja bjóðarinnar, sem hann var. Hann kemur fram og
kveður svo sem hann sé einn beirra endurborinn. „ísland! —
Hvar er þín fornaldar-frægð, frelsið og manndáðin bezt?" —
Landið er sem það var: „fagurt og frítt, og fannhvítir jöklanna
tindar", en þjóðin? — Hann kveður um alþingið forna, „hátt á
eld-hrauni upp, þar sem enn þá Oxará rennur ofan í Almannagjá",
og hann lýsir hinu glæsilega athafnalífi forfeðranna. En
„höf-um við gengið til góðs götuna fram-eftir veg" síðan? — „Alþing
er horfið á braut! — Feðranna frægð er fallin í gleymsku og
*) Sigurður Nordal hefir nú gert þaö metS dálítilli grein í
Skírni, CIX. árg., 1935, bls. 136—44.
5*
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
