Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
— 149 —
hringur.*)Hann hefir einnig verið, og er nú, nefndur á latinu „ph.
foetida", en það hefði betur mátt leggjast niður, er hitt nafnið
er til og er gamalt og gott, enda er „ph. foetida" lítið
auðkenn-andi nafn i sjálfu sér. Jónas hefir álitið, að hér væri um
sér-staka tegund að ræða, ef til vildi þá, sem nefndist (eða gæti
kallazt) „fjallselur", en það selsheiti mun fáheyrt, enda á það
engan rétt á sér. — Þessir siðast-nefndu selir, vöðuselurinn og
hringanórinn, eiga 1 raun réttri ekki heima við Island, heldur
koma hingað að eins sem flökkukindur, en þess vegna eru þeir
samt taldir með. — Sama máli gegnir i rauninni um kampseiinn
og blöðruselinn. Verulega islenzkir selir, sem hér eiga heima, eru
landselir og útselir, en aðrir ekki. Jónas nefnir landselinn „ph.
variegata", og á það vel við, en nú mun hann halda því nafni, er
Linné gaf honum, óvíst hvers vegna: „ph. vitulina", þ. e.
kálf-selur, en það nafn þekkist ekki á islenzku. Venjulega eru
landselir nefndir einungis selir. — Það er landselurinn, sem kallast
sums staðar á Austfjörðum „nórungur" (sbr. bls. 148), og
út-selurinn, sem kallaður hefir verið „rauðhöfði".**) •— Bls. 16,
6. 1., „Cetacea". Jonas telur sænaut („sirenia") til hvaldýra svo
sem áður var gjört, og nefnir ættkvislina „grashveli". Hann
set-ur að vísu „?" við „cetacea" (sirenia). Réttara hefði verið að
prenta hér: Sirenia (?), þvi að ekki er annað en tilgáta, að
kynjadýrin „hafgufa", „margýgur" og „marbendill" séu i
rauninni „sirenia", þ. e. sænaut. Þau dýr, sænautin, eru nefnilega
ekki til i norðurhöfum. Jónasi hefir þótt réttara að hafa þau
með i skránni vegna gamalla og nýrra sagna um þessi
kynja-dýr, enda mun álitið, að sænautin hafi gefið tilefni til sagnanna
um margýgjarnar.***) — Jónas flokkar hvaltegundirnar
nokk-uð á annan veg en nú er gjört.****) Hann greinir þær þó að
sjálfsögðu i tvær deildir (undirættkvíslir Bj. Sæm.), tannfiska
og skíðisfiska, en fyrri deildina aðgreinir hann í 2 flokka eftir
höfuðstærðinni, og hinn fyrri þeirra í 5 kynstofna, en telur til
hans 8 tegundir. Samanborið við það, er nú tíðkast og kemur
fram i riti Bj. Sæm., Spendýrin, er bað athugavert við bessa
skipting á tannhvölunum, að þeir, sem Jónas telur til fyrra
*) Smækkunarorö, sem myndaö er af anulus; þvl má rita
anu-lata, þótt þa†5 sé ástæöulaust, að breyta til; en annulata og
ann-ellata er rangur ritháttur.
**) Sbr. Spendýrin eftir Bj. Sæm., hls. 150 og 186.
***) Sbr. Kon. skuggsjá, Ivh. 1920, inng., bls. 116. Um hafgufu
s. st., bls. 113—15, og um þessi o. fl. kynjadýr sjá ritg. Ól.
Daviös-sonar 1 Tím. Bókmfél. XXI—XXIII.
****) Sbr. Spendýrin eftir Bj. Sæm., bls. 297—426.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
