Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
— 165 —
Leonhard Frisch, þýzkur málfræðingur og náttúrufræðingur
(1666—1743). •— Bls. 50. 1. teg. af kaföndum Jonasar, bergönd
(sbr. Bjergand á dönsku, bergand á norsku og sænsku) er
einnig 1. tegund af kaföndum i Fugl., 2. ættkvisl af andaættinni, en
kölluð duggönd (sbr. dukand á norsku; ísl. heitið afbökun úr
því). 2. teg., hrafnsöndin eða sæorrinn (sbr. sjöorre á sænsku)
er i Fugl. talin til 6. ættkvíslar, svartanda, kölluð oedemia nigra,
L., á latinu; til sörnu ættkvislar er þar einnig talin korpönd
(oed. fusca, L.), sem hefir sést hér einu sinni (1931). — En auk
bergandarinnar („duggandar") eru i Fugl. taldar 3 aðrar
ieg-undir til kafanda, skúfönd (f. cristata, Leach), hviteygla (f.
ny-roca, Güldenst.) og skutulönd (f. ferina, L.). — „Gjallandir".
Þær 4 andategundir, sem Jónas kallar svo hér, tilheyra 3.—5.
ættkvisl andaættarinnar i Fugl.; til 3. ættkvislar, húsanda, heyra
báðar fyrstu tegundirnar, en hvor hinna til sinnar tegundar.
1. teg., húsönd, gjallönd, er i Fugl. 2. teg. húsanda, nefnd litla
húsönd (cl. glaucion, L.), en 2. teg., Barrows-öndin, er þar nefnd
Mývatns-húsönd (cl. Islandica, Gmel.). — Straumöndin, 3. teg.,
er eina tegundin, sem telst til 4. ættkvislar af andaættinni; er
kölluð á latinu cosmonetta histrionica; sama er að segja um
há-velluna, sem svo er nefnd, 4. teg. hér; hún er eina tegundin, sem
telst til 5. ættkvislar af andaættinni. — Nafnið „gjallönd" er
ef-laust myndað af Jónasi, svo sem fleiri fuglaheiti, og virðist eiga
vel við að nota það um 1. tegund (cl. glaucion), en sú önd, er
hann nefnir „Barrows-önd" (sbr. latn. nafnið og enska nafnið,
Barrow’s goldeneye), heitir húsönd og er ástæðulaust að kenna
hana við Barrow, enda hafa fæstir gert það; i latinuheitum
hefir hún af flestum og með réttu verið kennd við ísland (ei.
Islandica, sbr. Fugl., bls. 554—55). Barrow sá, sem hún hefir
verið kennd við annars, mun vera John Barrow yngri
(1808—-98), enskur ferðalangur, er kom hingað 1834 (sbr. Landfrs., III.,
223—24). — Nöfnin „hávella" og „fóerla" (eins og þessi fugl
hefir stundum eða sums staðar verið nefndur) eru sennilega
afbakaðar myndir af nafninu haferla (eldra hafertla), sbr.
norska heitið havelle. — Sennilega stendur likt á latinuheitinu
„harelda", sem nokkrir útlendir fuglafræðingar, er hingað komu,
gáfu henni. — Um þessar andategundir sbr. annars bls. 73 og
75 hér. — „D. Æðarfuglar", 1,—2. teg., er i Fugl. 7. ættkvisl
andaættarinnar, 1.—2. teg. — „X. kyn: Toppandir" er i Fugl.
8. ættkvisl andaættarinnar og kallast hún þar fiskiendur, og
tegundirnar gulönd og toppönd eins og hér. — 9. ættkvisl
andaættarinnar, sem nefnd er i Fugl., er gæsendur (tadorna, Leach);
hafa sézt af þeim 2 tegundir hér, brandgæs (t. cornuta, L.) og
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
