Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
IV. Sautjánda ttld. Ilividiirvitni og
fjolfræði.
13. Ástand og aldarbragur á 17. öld.
ess hefir fyrr verið getið, að siðaskiptin gerðu mikla
breyt-ingu á högum Islendinga, sumpart til góðs sumpart til ills,
hið andlega lif vaknaði úr dái. fróðleikur og kunnátta jukust
stórum, menn fóru að snúa sér að fornum fræðum og læra
nýjan fróðleik, endurlífgun siðaskiptatímans íluttist frá
megin-löndum álfunnar hingað norður. Hinn nýi rannsóknarandi,
sem vaknaður var í öðrum löndum, mundi hér á landi eflaust
hafa borið hina fegurstu ávexti, ef ekki hefði jafnhliða
siðbót-inni flutzt út hingað ýmislegt andlegt og líkamlegt ófrelsi,
sem kæfði allar verulegar framfarir. Sjóndeildarhringurinn
er jafnan þröngur hjá þeim, sem vinna baki brotnu og hafa
þó ekki málungi matar, og barnið lærir seint að ganga, ef það
ekki fær að sleppa rúmstokknum og reyna sig. Eins og
alkunnugt er misstu Islendingar hinn seinasta snefil
sjálfs-forræðis við siðaskiptin; eptir það eru úrskurðir allra mála,
smárra og stórra, í höndum útlendinga, sem ekkert þekktu
til landsins; af þessu leiddi brátt að Islendingar voru sviptir
atvinnufrelsinu og fengu ekki að bjarga sér á þann hátt, sem
hentast var: eptir að einokunarverzlunin var komin á, má
heita að öll atvinna Islendinga sé rígbundin við reglur, sein
eingöngu voru í þágu þeirra, sem verzlunina höfðu, var með
þessu tekið fyrir allar framfarir atvinnuveganna og leiddi
einokunarverzlunin, sem kunnugt er, til þess, að landið komst
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
