Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
113
fyrirætlun Brynjólfs biskups, aö setja prentsmiðju 1 Skálholti,
og er framkoma Þorláks biskups í því máli öll mjög
sér-plægnisleg og leiðinleg. Þorlákur Skúlason dó 1656. í
bréf-um sínum til Worms ntaði biskup ýmislegt um náttúru
ís-lands, einkum þó um náhvelið, og mun þess síðar getið. Hið
eina rit Þorláks biskups um landfræði Islands er skýrsla hans
til Otto Ivrag.
Þorlákur Skúlason talar fyrst um landnám og
Thule-nafnið og sýnist fremur hneigjast að þeirri skoðun, að ísland
sé Thule; því næst talar hann um hnattstööu íslands og um
loptslagið, segir hann það sé 1 kaldara lagi, en mjög
heil-næmt, svo Islendingar séu heilsugóðir og verði mjög gamlir,
gáfur íslendinga séu ágætar. svo piltar í skólunum læri eins
mikið á 3—4 árum, eins og annars staðar á 10. Enn fremur
getur hann þess, aö akuryrkja hafi verið á íslandi í fornöld,
en hafi lagzt niður, annaðhvort af því hún hafi ekki svarað
kostnaði, eða af því meira korn hafi flutzt inn en fyrr og
fiskiveiðar og kvikfjárrækt hafi borgað sig betur. Talar hann
um, að gras og beit sé ágæt á Islandi, þó ekki sé samt hætt
við að fénaðurinn springi af offitu, sauðir skerist með 20
pundum mörs, dilkar með 10, naut með 120 pundum; enn
fremur getur hann þess, að það sé ranghermi útlendinga, að
kindur og naut séu hornalaus á Islandi, sumt sé hyrnt, sumt
sé kollótt; íslenzkir hundar séu eigi allir hvítir, heldur með
ýmsum litum, sem hundar í öðrum löndum, og Islendingum
þyki ekkert vænna um þá, en öðrum þjóðum; fálkar séu heldur
ekki allir hvítir, flestir séu þvert á móti gráir, hrafnar séu svartir,
en þó segist hann hafa séð einn hvítan hrafn; hérar hafi hér
aldrei verið o. s. frv. Þorlákur biskup talar og nokkuð um
sögu landsins og hrekur ýmsar skröksögur útlendinga, segir
þó að sumt sé rétt eins og sumar smjörsögurnar; víða segir
hann smjörið sé geymt súrt án salts, enda sé það alþýðutrú,
að menn verði sterkari af súru smjöri en söltu, og heldur
sjálfur að það sé ei fjarri sanni; hann talar einnig um
hafís-inn og hrekur skröksögurnar um sálir, er kveljist í ísnum,
hljóð heyrist þaðan stundum af sambarningi ísjakanna eða
frá selum, sem innilokaðir verða í vökunum; um eldfjöllin
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
