Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
254
dyggilega, bjargaði mörgu, sem annars hefði farizt, og gjörði
vísindunum hið mesta gagn.
Arni Magnússon kom út i Hofsósi 1702 um vorið, fór
þaðan að Hólum og reið með Birni biskupi Þorleifssyni til
alþingis. Nefndarmenn létu lesa erindisbréf sitt á alþingi
17. júli 1702 og tveim dögum seinna auglýsingu um, að þeim
einnig væri boðið að semja fullkomna jarðabók yfir land allt,
skipuðu þeir því harðlega hverjum einum, sem fasteign ætti
eða hefði undir höndum eða í umráðum, að láta í té
stað-fest eptirrit allra jarðaskjala og skýrslur um dýrleika jarða,
landskuldir, kúgildi og önnur gjöld; einnig skyldi geta hjá-
r
leigna og búða. Eptir alþing hitlust þeir félagar, xArni og
Páll, á tilteknum degi á Hvammi i Hvammssveit, þar bjó sira
Magnús bróðir Arna, þaðan hófu þeir fyrst jarðamatsferðir
sinar. Litlu síðar gáfu þeir út þá skipun, að talið skyldi
fólk og fénaður allstaðar, betlarar, sveitarómagar og fénaður
i fardögum 1703. Þótti þetta allt hin mesta nýlunda og var
viða kurr í mönnum, þóttu óþarfar þessar miklu skriptir og
rannsóknir. I annál einutn segir svo við árið 1703: »Þá
var pappir dýr i sveitum viða, er öllu þessu var aflokið«x.
i r
Arni Magnússon hafði með sér þrjá sveina. Arna Hannesson
r
skrifara sinn, einn svein danskan og hinn islenzkan. A vetr-
r
um gisti Arni i Skálholti, er hann var hér á landi, en Páll
fór heim að Víðidalstungu.
Hér á það varla við, að geta þess, hvað þeir
nefndar-menn gerðu á ári hverju, þeir höfðu alltaf ærinn starfa, voru
á sumrum, og stundum lika á vetrum, á ferðalagi hingað og
þangað og áttu í sífelldu þrasi, málaferlum og stefnuförum.
Þó jarðabókin vanalega sé eignuð Arna Magnússyni, þá er
hún fullt eins mikið eða meir verk Páls Vidalíns, og um
r
stóra kafla af landinu fór Páll einn, er Arni var erlendis.
Jarðabókarstörfunum héldu þeir félagar áfram á hverju sumri
til 1712, þó fóru þeir ekki um Múlasýslur, en sendu þangað
Þorstein nokkurn Sigurðsson, svein Páls Vidalíns2; árið 1712
Purkeyjarannáll. Hdr. J. S. nr. 159 fol.
2) Frá jarðamatsferðunum er greinilegast sagt í annálum þorsteins
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
