Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
16
Sjórinn kringum ísland. Grunnsævi.
sumstaðar af örsmáum þaraögnum (cliatomeœ) eða af
grind-dyrutn (radiolaria); þær taka yfir 9°/o af sævarbotni. A
liinu mesta dýpi, sem tekur yfir 35°/o af fiatarmáli
út-hafanna, hverfa einnig þessar dýra- og jurtaleifar að mestu
leyti, þar er þvi uær eintómur rauður leir, kalklaus
eða nærri kalklaus Kolasýran i sjónum verður þvi meiri
sem neðar dregur og leysir hún sundur öll kalkefni.
Hinn rauði leir i úthafsdjúpunum er kalklausar eptirstöðvar
af dýra- og
jurta-leifum, sem siga til
botns; i norðurhluta
Atlantshafs er hann
eigi,nær
aðeiusnorð-ur að 40° n. br. og
er varla ofar en á
2000 faðma dýpi.
Innan um þessar
ýmsu tegundir af
botnleðju eru viða
agnir af
eldfjalla-ösku, gjalli og vikur,
og verða þessar
eld-gosamenjar sumstað-
ar yfirgnæfandi.
Sumstaðar hafa i
leðjunni myndast
hnúðar af brúnsteini
(mangansuperoxyd) og viða eru þar hákarlstennur og
fisk-kvarnir o. fl., er sjóarefnin eiga örðugt með að sundurleysa.
T*á má ennfremur geta þess, að stórgrýti er allviða á botni
hinna norðlægu liafa á við og dreif, bæði i djúpsævi og
grunnsævi, og hefur það borist með isjökum langar leiðir
frá hinum isþökt.u heimsskautslöndum bæði á isöldu og
siðar; á sama hátt hafa strandaskeljar einnig dreifst yfir
djúpin.
Yér skulum þvi næst skýra nokkuð nánar frá
botn-myndunum i höfunum kringum Island, eptir þvi sem upp-
8. mynd. Teygjudýr (foraminifera), mjög
stækkuð. 1. Orbulina 2. Giobigerina, 3.
Ro-talia. 4. Polystomella. 5. Calcarina.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
