Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Landslag.
183
Mánáreyjum. A Axaríirði og Þistilíirði eru engar e^’jar
teljandi, en á Melrakkasléttu eru víða smáir varphólmar i
lónum og vikum örskamt frá landi.
IV. Landslag.
1. Almenn fjallalögun. Blágrýtisfjöll og1 móberg-sfjöll.
Pegar ísland er skoðað i heild sinni, sést það iijótt. að
landið er hálendi myndað af gosgrjóti. Par sem ströndin
er sæbrött, snúa þvi nær alstaðar blágrýtisfjöll út að sjó, en
miðbik landsins er úr móbergi og þussabergi. og þar eru
viða lágar strendur. Láglendin eru fá og smá og hverfa í
samanburði við hálendið, þau hafa öll einhverntima verið
i sjó og bera þess margar menjar. Grundvöllur landsins
alls er blágrýti, en ofan á blágrýtishellunni, sem heíir sigið
og brotnað -um miðjuna, liggur móbergið i breiðu belti
•yfir landið þvert. Aðalhálendið er viðast milli 1800 og
3000 fet á hæð, en upp af því rísa aftur breiðar bungur
4—6000 feta háar, og eru þær fiestar jöklum huldar. Allar
þessar bungur eru samsettar af móbergi, þussabergi og
grá-grýti, en blágrýti er hvergi i þeim að neinum mun.
Islenzkar bergtegundir eru flestar dökkar og þvi liafa
fjöllin oftast dimman lit, þó loft og tibrá oft bregði á þau
bláum blæ i fjarska, en fannir og jöklar, gil og fossar
hjálpast að til þess að gera fjallasýnina bjarta og
tilkomu-mikla. A móbergsfjöllum er liturinn þó tilsýndar oftast
nokkuð annar en á blágrýtisfjöllum, þau eru ljósleitari,
mó-leit, stundum rauðleit eða gulleit, einkum þegar hveragufur
hafa ummyndað grjótið. Bergtegund sú, er liparit heitir, og
steinar þeir, sem henni eru samfara, er mjög ljós á lit, gul,
rauð eða hvit, og stundum með mislitum skellum og rákum.
Tindar og skriður úr lipariti stinga þvi mjög af við hin
dökku blágrýtisfjöll, svo |)að er oft tilsýndar seui stöðugir
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
