Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
184
Landslag.
sólskinsblettir væri þar í fjöllunum. Sumstaðar snúa
liparit-hliðar út að sjó t. d. i Dalatanga og Barðsnesi á
Austur-landi, og hafa þær mjög eirikennilegt útlit, þar sjást svartar
og grænar rákir af blágrýti og biksteini á ljósum grunni
og sumstaðar eru lög af vikri og hrafntinnu innan um.
Mest er af ljósum liparitfjöllum á svæðinu milli Héraðsfióa
og Loðmundarfjarðar, og svo eru Torfajökull og
Kerlingar-fjöll mestmegnis úr þessari sömu bergtegund, sem aðeins
tekur yfir mjög litið svæði af öllu fiatarmáli Islands (varla
meir en O^/o).
r
A Austurlandi. Yestfjörðum og Norðurlandi ganga brött
blágr j’ tisf j öll þvi nær alstaðar að sjó fram, þau eru á
margan hátt sundurskorin af dölum og fjörðum. sem oftast
ganga beint inn i landið. og oft eru fjallaálmurnar aðeins
mjög mjóir hryggir og eggjar. Yið nánari athugun sést
þó fijótt, að fjöllin upprunalega hafa verið samanhangandi
blágrýtishálendij en hafa siðar skorist i sundur, hinir sömu
blágrýtisstrengir taka sig upp á jafnri hæð beggja megin
við dali og firði, og eins móbergslög, rauð gjall-lög og
surt-arbrandslög milli blágrýtisstallanna. Oft liggja
blágrýtis-gangar einsog veggir niður hliðarnar og teygja sig einsog
brýr út i firðina beggja megin; stundum má greina þessar
bergbrikur þvi nær óslitnar þvers yfir marga dali og firði, og
sýna þær, að firðirnir hafa holast niður í fjöllin löngu eftir
að hálendið sjálft var myndað. Blágrýtishálendið hefir
upp-runalega verið tiatt að ofan. en hefir siðan limast sundur
af ágangi vatns og jökla og hefir sú ummyndun eðlilega
orðið á svo afarlöngum tima. að vér varla getum gert oss
grein fyrir slikri timalengd. Jarðlögin Hggja alstaðar flöt
eða litið hallandi inn á við. hvergi sjást verulegar bugður
eða fellingar. A Islandi eru ekki til neinir fjallgarðar í
orðsins eiginlegu merkingu, hér á landi sjást hvergi
stór-gerðar jarðlagafellingar. einsog þær sem viða annarstaðar á
jörðu hafa myndað hina löngu fjallgarða einsog t. d.
Alpa-fjöll, Andesfjöll og mörg fieiri.
Frá sjó eru blágrýtishliðarnar oftast líkar svörtum
veggj-um hlöðnum úr ótal strengjum. Petta sést bezt á núpum
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
