Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
308 Fl.jót og ár.
mikið vatnsmegin og harður straumur. Pverá hefir nú
sér-stakt útrensli, en veitir svo að segja engu vatni til Pjórsár. ’
I fornöld hafa árrenslin um Landeyjar verið með
tölu-vert öðru móti en nú. Aðalbreytingin sem orðið hefur er
sú, að Pverá myndaðist, eða nákvæmar sagt varð jökultijót.
Kvisl úr Markarfljóti náði á 17. öld eða fyr framrás vestur
með Fljótshlíð og hljóp í Litlu-Þverá, sem var lit.il
berg-vatnsá, sem rann vestur með Hvolhreppi út í Eystri-Rangá.
I byrjun 18. aldar var jökulkvislin Þverá komin i Rangá,
og hefir þá frameftir verið fremur vatnslitil. En eftir þvi
sem Markarfljót bar undir sig hið efra á Aurunmn þvi
meir kastaðist það vestur i þenna nýja farveg, og á 19. öld
hefir fVerá aukist ákaflega og er orðin að stóru fljóti sem
hefir gleypt i sig Hangárnar og aðrar ár. I fornöld hafa
víst smáárnar úr Fljótshlíð runnið niður yfir Landeyjar, en
hvar þær hafa runnið og hverjar hafa sameinast o. s. frv.
er enn eigi fullrannsakað.1) Markarfljót og Pverá hafa nú
dregið þær til sín. I fornöld hefir vist aðalmegin Markar-
r
fljóts haft útrás um Alana.
Beggja megin við Rangárvelli falla Rangárnar, hin
eystri og vestri, niður i fverá, þær eru i bygð miklar en
lygnar, og að þeim viða móhellubakkar. Eystri-Rangá
er 6—7 milur á lengd og sprettur upp i hraunum fyrir vestan
Laufafell, rennur siðan til útsuðurs um eintóm hraun og
hefir viða grafið sér djúpan farveg í þau og eru þar
all-margir smáfossar og hávaðar. I hana renna að sunnanverðu
Blesá og Valá, jökulkvislar frá Tindfjallajökli í djúpum
gljúfrum, en niðri i bygð Fiská sama megin, en
Stokka-lækur að norðanverðu. Ytri-Rangá (eða Yestri-E.) er
hérumbil 8 mílur á lengd, hún kemur einnig i uppsprettum
undan hraunum austur af miðju Búrfelli og rennur lika til
suðvesturs, þó meira suðurhalt en hin eystri Rangá, i
hana koma fjöldamargar uppsprettur og lækir undan
hraunum. Niður á Rangárvöllum rennur i liana
Hróars-lækur (Yarmadalslækur, Selalækur), sem sprettur upp
’) Brynjólíur Jóusson hefir ítarlega ritað um þetta mál í Arbúk
fornl. fel. 1902, bls. 9—24.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
