Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
210
Hverir.
hjá Lýsuhóli á Snæfellsnesi og viðar. í*að hlýtur að hafa
tekið mikinn tima að mynda hinar stóru og þykku
hvera-hrúðursbreiður, mörg hundruð ár og ef til vill mörg þúsund
ár sumar1). Mjög misjafnt er það, hve mikinn hverahrúður
hinir ýmsu hverir mynda.
Hverahrúðurinn er vanalega grár eða gulleitur eða
hvitur, léttur, holóttur og gljúpur; ósléttur er hann og
hruf-óttur á yfirborði, en stundum þéttur og harður að innan
og lagskiftur, á stöku stað ópalkendur og mjólkurhvitur.
Viða berst hverahrúðurinn saman i skringilegar myndir eða
fagurt náttúrusmíði, með allskonar rósaverki og viravirki,
einkum i kyrrum hveraskálum, eða þar sem vatn úr
gos-hverum með hægð sitrar yfir; á yfirborði hrúðursins eru þá
allskonar útvextir, örður og ber eða þá smávörtur einsog á
skráp, sumstaðar er gagnsær og litarlaus skán ofan á,
sum-staðar er hverahrúðurinn óharðnaður, einsog slepja eða hvelja,
innan um þaragróður smágjörvan; sumar tegundir
kisil-hrúðurs verða einsog örléttur ullarfióki, óharðnaðar, þó þær
kólni og þorni2). Par sem hið kisilblandaða vatn rennur
yfir, kemur örþunn kisilskán á strá og blöð og annað, er
fyrir því verður, hverahrúðurinn er þvi viða allur
gegnum-ofinn af steinrunnum blöðum og stráum. Eftir
kringum-stæðum við myndunina er útlit hverahrúðurs mjög
mismun-andi á ýmsum stöðum. Aðalefni hverahrúðursins er
kisil-sýra, af öðrum efnum er litið. Kisilsýra i hverahrúðri frá
Charles S. Forbes (Iceland; its volcanoes, geysers, and glaciers.
London 1860, bls. 255), sem kom að Geysir 1860, gjörði þá tilraun, að
leggja grasvöndul undir hveravatnsbunu frá Geysir og fann að á hann
lagðist. á sólarhring örþunn kísilskán, einsog þynsti pappír; setur hann
svo, að 500 pappírsþyktir gangi á þumlung enskan og að Ge^^sispípan
(og þar með hverahrúðursþyktin) muni vera 762 þuml. e. á lengd og
reiknast honum eftir |)ví, að Geysir hljóti að vera 1036 ára gamall.
I’etta er þó mjög ónákvæmur reikningur og óáreiðanlegur, því
upp-gufun vatnsins og myndun hrúðursins er mjög misjöfn, eftir stað og
tíma og öðrum atvikum.
J) Eina slíka undarlega kísiltegund fann eg 1888 á Hveravöllum
og hefir próf. G. Lindström í Stokkhólmi sundurliðað hana og
rann-sakað („Ymer" 1889, bls. 58).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
