Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Geysir.
213
í einu falla þeir allir aftur niður i skálina og þá er þessari
undrasjón lokið. Skálin er tóm nokkra stund, en brátt
fyllist hún aftur og þá er alt komið i sama horf og áður.
Geysir gýs nú mjög óreglulega. og eigi er hægt með neinni
vissu að segja, hve nær hann muni gjósa; oft kemur órói i
hann, þó ekkert verði úr gosi, heyrast þá dynkir
neðan-jarðar, vatnið bólgnar upp i miðri skálinni og kastast ef til
vill nokkra faðma i loft upp; skálin er hulin í gufu, en
brátt hverfiir öll ólga og hverinn kemst fljótt i samt lag
aftur. Hæðin á vatnssúlu Ge}rsis er mjög mismunandi og
ferðamenn, sem þar hafa komið, segja sitt hver um það.
Vanaleg gos Geysis á seinni árum hafa verið 60—100 fet,
en fyrrum hefir hann gosið miklu hærra. Eggert Olafsson
segir jafnvel, að gosin hafi, þegar hann kom þar (1750), orðið
60 faðma (360 feta) há, en sú ágizkun getur varla verið rétt;
hæsta Geysisgos, sem mælt hefir verið, var 212 fet á hæð,
það mældi danskur herforingi, Ohlsen að nafni, 16. ágúst
1804. Við jarðskjálfta, og eftir þá, hefir Geysir oftast gosið
hærra og oftar en annars, þannig t. d. eftir jarðskjálftann
10. september 1896, þá gaus hann það og hið næsta ár
einu sinni eða tvisvar á dag og stundum oftar, og voru
sum gosin allhá, 24. júlí 1897 mældi eg goshæðina 125 fet1).
Menn hafa áður gert sér ýmsar hugmyndir um það,
hvernig á gosum Geysis muni standa, en Bunsen færði
fyrstur sennileg rök fyrir þvi, hvernig þau eru til komin,
og seinna gjörðu menn verkfæri eftir hans fyrirsögn, sem
hermir eftir gosum Geysis. Akaflega heitt vatn streymir
neðan að upp i pipuna, er það svo heitt, að það mundi
verða að gufu, ef eigi lægi svo mikill vatnsþungi ofan á
af þvi hinu kaldara vatni, sem er i skálinni og ofan til i
pipunni, en altaf streymir meira og meira neðan að, svo að
spennimagn vatnsins neðst i pipunni er loks orðið svo
mikið, að það varpar af sér þeim vatnsþunga, sem ofan á
liggur; brátt kemst jafnvægi á aftur og vatnið verður jafn-
Myndir af Geysisgosum eru svo víða (meðal annars í
lslands-lýsingar-Agripi mínu) að ekki þótti taka því að setja bér mynd Kka.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
