Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
218
Hverir.
r
A Suðurlandsunclirlendi eru margir aðrir hverahópar
og einstakir hverir og laugar. en hér getum vér aðeins hins
helzta, og er þá fyrst að telja hverina lijá Reykjum í
Olfusi, þvi þeir ganga næst Haukadalshverum að stærð og
fjölda, þó allmikið hafi dregið úr afli þeirra i seinni tið.
Hverir þessir eru flestir við Yarmá, rétt hjá Reykjum, en
mörg smá hveraop og fjöldi af brennisteinsholum eru dreifð
um dalskorurnar þar fyrir ofan. alt upp i Hengil. Rétt
fyrir ofan túnið á Reykjum norðanvert er Litli-Geysir,
hann hefir á seinni timum haft lítið afl við það sem áður
var. Sumarið 1883 var hiti hversins 97°. vatnið spyttist
upp um tvö göt, þó eigi nema 2—1 fet. Um 1700 teptist
hver þessi af skriðu, er yfir hann féll, og hafði hann áður
orgað ógurlega. I norður frá þessum hver. uppi undir
hlíð-inni, er leirhver með nokkrum brennisteini i kring og fyrir
neðan hann, undir barði. hver (96° C.), sem spýtir vatninu
á ská 5—6 fet, með 2—3 minútna millibili; kringum hann
er rauðleitt hverahrúður; þessi hver heitir Túngarðshver,
og er sagt að hann liafi komið upp við jarðskjálftann 1789.
Fleiri smáhverir eru nálægt túninu á Reykjum. Litli-Geysir
hefir áður gosið miklu meira en nú, nálægt 1860 gaus hann
20 fet i loft upp og við landskjálftann 1829 er sagt, að
hann hafi gosið engu minna en Geysir hjá Haukadal. Sagt
er, að Litli-Geysir hafi fyr verið i Hveragerði, en flutt sig
við Heklugosið 1597 þaðan á þann stað, sem hann er nú1).
Arið 1789 gaus Litli-Geysir. að sögn Sir John Stanley’s,
20—30 fet, en þó skáhalt vegna steina i barmi; 1815 segir
E. Henderson, að hverinn hafi gosið 15 sinnum á sólarhring,
með miklum liávaða og gufumekki. 30 fet og stundum hærra.
Baðstofuhver er kippkorn fyrir ofan Reykjabæ i
ár-bakkanum, undir melbarði, hann gýs nú einna mest af
hver-unum á þessu svæði; þar er vanalega l1/^—2 minútur milli
gosa og sténdur hvert gos viðlika lengi, vatnið kastast 5—6
fet i loft upp og spýtist stundum upp og útá við i boga.
Op hversins er litill hverahrúðursskúti undir barðinu, 4—5
Annálar Björns á Skarðsá II, bls. 18.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
