Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Hverir í Ölt’usi.
219
t
fet á breidd. A milli gosa var hiti yfirborðsins 1888 85°.
t
Arið 1789 gaus Baðstofuhver enn meira en Litli-Geysir, en
aðeins 5. eða 6. hverja minútn, gosin voru nærri eins há,
en miklu vatnsmeiri; 1815 gaus hverinn 10—20 fet, og stóðu
gosin i 10 minútur.
Hinu megin við Varmá er Hveragerði, það er stórt
hverastæði og hverahrúðursbreiða með fjöldamörgum
hver-um. laugum og smáum leirpyttum. hitinn i þessum hverum
er vmislegur. frá 60—99° C. Hér er alt miklu stórkostlegra
en fyrir ofan ána, þó hverirnir gjósi ekki lengur, en auðséð
er, að jarðhitinn hefir átt hér útrás um langan tima; merk-
r __i
astir eru þar Arnahverir (sem Eggert Olafsson kallar
Akrahveri); það eru tvær stórar skálar úr mjallahvitu
hvera-hrúðri með blágrænu vatni i. mjög svipaðir Blesa við Geysir;
1883 var hitinn þar 75° C. Sagt er að vatnið standi lágt
i annari skálinni, þegar það er hátt i hinni. altaf á víxl.
Hvort skálar þessar eru leifar hins forna Litla-Geysis i
Hvera-gerði. er nú ekki hægt að segja með vissu. Fyrir norðan
og vestan Hveragerði, ofar i dalnum. er gjósandi hver, sem
heitir Grýta. Við jarðskjálftann 1789 breyttust hverirnir
mjög við Reyki, og margir nvir komu upp, en flestir þeirra
hurfu þó fljótt aftur. Upp af Hveragerði myndaðist lika
stór hver við jarðskjálftana nóttina milli 5. og 6. september
1896, með miklu orgi og óhljóðum; gaus hver þessi fyrst
mest gufu, móbergs- og hverahrúðursmolum og var gosið
að sögn jafnhátt Reykjafjalli (6—700 fet). Fljótt dró þó úr
gosum þessa hvers, og fyrstu dagana gaus hann aðeins 10
—12 álnir og um miðjan mánuðinn hætti hann öllum
gos-um; 1897 var hverinn orðinn kyrlátur og barmafullur af
vatni með 72° hita; hverskálin var 50 fet á lengd og 25
fet á breidd og sporöskjulöguð.
Af öðrum hverahópum á Suðurlandsundiiiendi má helzt
nefna hveri og laugar við Laugarvatn. hjá Skálholti, við
Grafarbakka i Hrunamannahreppi og Reykholtshver í
Biskupstungum; en auk þess eru margir smáhverir og laugar
á við og dreif um láglendið1). Kringum Laugarvatn i
’) Ymsum þeirra er lýst í ferftasögum mínum í Andvara. en þó
kki öllum.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
