Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Rostungar.
441
Mjög mikið af skógum hefir þegar eyðst á
landnáms-öld. landnámsmenn hafa hlifðarlaust höggið og rifið
skóg-ana, i fyrstu rutt skóginn fyrir bæjarstæði og tún, siðar
notað viðinn til húsa, eldiviðar og kolagerðar, en
aðal-skemdirnar hafa stafað af fjárbeitinni, sem lika allviða i
öðrum löndum hefir gjörsamlega evtt öllum smáskógum á
stuttum tima; ennþá meira gera þó geitur að, þar sem þær
eru.1) Þá hefir rauðablástur eflaust orðið skógunum
skæð-ur,2) enda er þess getið, að Skallagrímur vildi hafa
rauða-smiðju sina nærri skógum. Menjar rauðablásturs sjást enn
allvíða um land og með þeirri aðferð, sem notuð var, liefir
eyðst afarmikill eldiviður. Illdeilur manna á milli komu
stundum niður á skógunum. Snorri goði lét spilla
Kráku-nesskógi, Brodd-Helgi lét höggva upp heilan skóg i
Vopna-firði o. s. frv. Kolabrenslu er mjög víða getið i sögunum
og hélst hún alstaðar, þar sem einhverjir skógar voru eftir,
fram yfir miðja 19. öld, og voru kolin stundum flutt og seld
i fjarlæg héruð; þegar hætt var að dengja ljáina, fór að
minka um kolabrenslu. Stundum brunnu viðáttumiklir
skóg-ar af handvömm og hirðuleysi einsog getið er um i
Ölkofra-þætti; skógabrennur hafa lika orðið á seinni öldum, t. d.
r
Uifhildarbrenna á skógum í Biskupstungum 1563 og svo
var lengi eldur i Pingvallaskógum 1586, þá voru skógar-
t ,
smíðaöi skútu á Arskógaströnd, sem brotnaði 1717. (Arb. Esp. IX, 33.
Pjóðsögur Ólafs Davíðssonar 1895, bls. 103-104). Á 17. og 18. öld
smíðuðu menn oft haffærar skútur úr rekavið á Hornströndum og
sigldu á þeim norður og vestur fyrir land með viðarfarma. Oddur
Sigurðsson lögmaður átti skip 25 álna langt og 13V2 álnar breitt. sem
fór til flutninga kringum Vestfirði, og Bjarni Bjarnason (f 1723) á Hesti
í Önundarfirði flutti sig með lausafé og fjölskvldu 1688 á rekaviðar-
byrðing suður að Arnarbæli í Dalasýslu. (Eeðgaæfi, bls. 24—26. Isl.
þjóðsögur I, bls. 540).
’) Fjárbeit getur á stuttum tíma breytt gróðrarlagi og eyðilagt
alt skógarkjarr, sbr. lýsing mína á Víðidal í Lóni í Andvara IX, bls.
65-70; XX, 74-76.
2) Bauðablástur á Jótlandi gerði skógum þar mikið mein og eyddi
stór svæði. L. Schröder: Danmarks Hjelpekilder og Næringsveje I,
1894, bls. 94—95. Um eyðing skóga í Danmörku sjá Troels Lund:
Dagligt Liv i Norden, útgáfan 1903, 1, bls. 17-35.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
