Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
446
Jurtaríkið.
takmörkunum milli þessara gróðursvæða eru auðnir
neðan-sævar út af söndunum i Skaftafellssýslu; þarar vaxa helzt
á grýttum botni og klettóttum. en hér er alstaðar sandbotn
gróðrarlaus. Við Norðurland og Vestfirði er sambland af
þarategundum úr hinum heitu og köldu svæðum við
suð-vestur- og norðausturstrendur Islands. Botngróðurinn
skift-ist i tvent, fjörugróður og djúpgróður.
Fjörugróðurinn nær frá fjörumáli til lægsta
fjöru-borðs. I fjörunni ber langmest á þangtegundum. algengust
eru bóluþang (Fucus vesiculosus), skúfaþang (F. inflatus)
og klóþang (Ascophyllum nodosum). »Við klettastrendur er
þangið venjulegast i óslitnu belti allbreiðu i miðri fjöru eða
hér um bil þar sem sjór er hálffailinn. Ofan við þangbeltið
eru steinarnir oft algrænir, einkum að sumrinu, þar sem
hnullungafjara er«. 1 flæðarmálinu vaxa sérstakar tegundir
og þar á meðal einkum purpurahimna (Porphyra
umbili-calis). Neðan við þangbeltið vaxa sölin (Bhodymenia
pál-mata) og ýms annar fjörugróður; við neðsta fjöruborð vaxa
fjörugrös (Chondrus crispus) o. fl.
Djúpgróðurinn nær frá neðsta fjöruborði út á 20
faðma dýpi. Meginið af gróðri þessum eru stórvaxnar
þara-tegundir, t. d. beltisþari (Laminaria saccharina), hrossaþari
(L. digitaia), kerlingareyra (L. hyperborea) og tvær tegundir
af marinkjarna (Alaria Pylaii og A. esculeida). Gróður þessi
er mjög stórvaxinn, marinkjarni verður 15—20 fet á lengd
og þararnir alt að 16 fetum, afbrigði af hrossaþara
(Lami-naria digitata í.pinnata), sem vex á djúpi, getur jafnvel orðið
20—25 fet á lengd. »A þaraleggjunum er oft allþéttur gróður
samansettur af rauðum þörungum, og á þarablöðunum er
oft allmikið af smáum, brúnum þörungum. Para- og
kjarna-gróðrinum má samlikja við skóg, og rauðu þörungarnir geta
lifað á minna dýpi í þaraskóginum, en þar sem þaralaust er,
af því að þa’rablöðin draga úr birtunni. Dýralif er og
all-mikið milli bólföstu þaranna, og einsog kunnugt er
ligg-ur smáfiskur oft í þaranum. Paragróðurinn myndar óslitið
belti kringum strendur landsins; hann er mestur þar sem
straumasamt er og sjógangur og þarinn er stærri og sterkari
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
