Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Sægróður.
447
þar. Inni á fjörðum i sjóleysunni er þarinn öðruvisi gerður,
blöðin miklu breiðari, af því þau rifna ekki af öldugangi,
og þaragróðurinn i heild sinni öllu minni. Fyrir neðan
þarabeltið tekur við rauðþörungagróður, sumstaðar þéttur
sumstaðar gisiim«. (H. J.).
Til sægróðurs verður lika að telja marhálminn
(Zo-stera mariva), þó hann sé alt annars eðlis en þörungarnir.
Marhálmurinn er algengur við suðvesturstrendur landsins,
oft i breiðu grænu belti í víkum og fjarðarbotnum, hann er
og mjög mikill á Breiðafirði milli fjöru og skerja, sem fyrir
utan liggja. Marhálmurinn vex á blautum leirbotni i
grunn-um sjó, rétt fyrir neðan fjöruna, svo ekki flæðir af honum
nema við stórstraumsfjöru.
Sægróðurinn hefir liaft töluverða þýðingu fyrir
Islend-inga og þó minni en vera mætti. Söl, fjörugrös og
marin-kjarni voru áður algeng fæða, en eru nú litt notuð;
fjöru-beit fyrir sauðfé hefir viða verið talin til hlunninda og oft
komið að góðu liði; þang hefir sumstaðar verið notað til
eldsneytis og til áburðar á tún og i garða; dálitlar tilraunir
hafa lika verið gerðar með þangbrenslu.x) ekki hefir þó
neitt áframhald orðið i því. Mest liafa þörungategundir
verið notaðar þegar hart var i ári og i hallærum hafa menn
jafnvel lagt sér óætar þang- og þarategundir til munns.
Af öllum fjörugróðri eru sölin nafnkunnust, þau hafa til
skamms tima allmikið verið tekin á fjörunum milli
Eyrar-bakka og Loftsstaða og seld austur i sveitir; til forna var
líka mikil sölvatekja i Saurbæ vestra Egilssaga sýnir, að
sölin hafa snemma í fornöld verið höfð til matar og i
forn-um lögum eru söl talin með þeim gróðri, sem eta má á
staðnum, en ekki fiytja burt án leyfis landeiganda.
Sölva-fjöru í Saurbæ er getið í Sturlungu2) og fram eftir öldum
voru öll söl sótt þangað úr fjarlægum héruðum, þess er
t. d. getið, að Björn biskup Þorleifsson á Hólum árið 1700
sendi lestamann sinn vestui’ til sölvakaupa, en hann týndist
’) Sbr. Landfræðissaga IV, bls. 186 nmgr.
*) Sturlunga, Oxf., I, bls. 42.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
