Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
448 Jurtaríkið.
í skurði hjá Viðimýri.Pað var einnig lögboðið, að
skóla-piltar með öðru hefðu söl til matar.2)
Hér að framan hefir hinum stærri gróðri mest verið
lýst, en smágróðurinn er engu þýðingarminni, en hann hefir
ekki enn verið nægilega rannsakaður. Af mosum þekkjast
rúmar 300 tegundir, af skófum 233 tegundir og af
svömp-um 543 tegundir. Mosarnir hafa mikla þýðingu fyrir
út-lit landsins, þó einstaklingarnir séu smáir, þá er mergð
þeirra svo mikil, að heil héruð taka sumstaðar blæ af þeim;
sumstaðar hverfa háplönturnar innan um hinn óþrjótandi
mosagróður, sem lika viða er undirstaða og grundvöllur
hins æðra gróðurs. Hið raka loftslag á íslandi á vel við
mosana, enda er útbreiðsla þeirra mikil. Græni liturinn i
hliðunum stafar oft af mosum, einkum dýjamosa; i giljum
og við fossa eru fögur og margbreytileg mosafélög; mosar
vaxa á steinum fram með ám, lækjum og stöðuvötnum, i
hraungjám og gljúfrum, þeir hafa mikla útbreiðslu innan
um lyng og fjallagróður, mynda undirgróður i mýrum og
þekja viðáttumiklar hraunbreiður; mosarnir mega heita
al-staðar nálægir i flestum jurtafélögum. Pó tegundirnar séu
margar og með mjög fjölbreyttu sköpulagi, þá eru það þó
tiltölulega fáar tegundir, sem hafa mikla útbreiðslu.
Grá-mosinn (Grimmia hypnoides o■ fl. teg.) þekur i stórum
bólstr-um hraun og urðir viðsvegar um land; nokkrar tegundir
dýjamosa (Webera albicans var. ylacialis, Brochythecium
rivu-lare, Philonotis fontana) vaxa i stórum, ljósgrænum breiðum
fram með lækjum og dýjum i fjallshliðum. Sumar tegundir
>) Árb. Esp. VIII, bls. 72.
*) Mugnús Ketilsson: Forordninger og aabne Breve I, bls. 306.
Um söl og ætar þangtegundir bafa Islendingar fyrrum ritað allmikið,
t. d. Porkell A. Vidalin: De alga saccharifera etc. (Thomæ Bartholini
Acta medica et philosophica Hafniensia IU, bls. 165 —166). Bjarni
Pálsson: Specimen observationum quas circa plantarum quarundam
maris Islandici, et speciatim Algæ Sacchariferæ dictæ originem et
usus collegit Bjarno Pauli. Hafniæ 1749; 4°. M. Stephensen: De til
Menneske-Föde i Island lorugelige Tangarter i Særdeleshed Söl
bota-nisk-ökonomisk beskrevne. (Det kgl. danske Landhusholdnings
Sel-skabs Skrifter, Ny Samling I, 1808, bls. 487-520).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
