Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
114
Tún
maður vill, 1793, með plægingum láta brjóta land til
gras-ræktar í engjum, valllendum og móum, þvi Islands velfer5
riði allra mest á jarðræktinni.1) Pórður Thoroddi stingur
1780 upp á að senda búfræðinga í ýms hóruð til að
leið-beina bændum i búskap, og vill láta hvetja stórbændur,
sýslumenn og presta til að útvega sór plóga.2)
Jarðyrkju-mennirnir, sem sendir voru til Danmerkur 1817—18, höfðu
með sér plóga til Islands. en þeir þóttu of stórir og stirðir
fyrir islenzka hesta. A Norðmiandi notaði Porlákur
Hall-grimsson i Skriðu plóg 1830—40, og »um 1S50 eða lítið
fyr fóru sumir i Skagafirði að fá sér plóga og herfi, en af
þeim varð minna gagn en ætlað var í fyrstu«.3) Po rsteinn
Danielsson á Skipalóni fékk sér 1849 danskan vinnumann,
sem hét Jens Jensen Stæhr, og lét hann plægja land og
flytja grjót og hey á vögnum, en hestum og graðungum
var beitt fyrir; þá lét hann lika gera tilraunir með sáningu
hörs, byggs og hafra; þessi danski jarðyrkjumaður fékst
siðar (1851—52) viða við plægingar á Norðurlandi, og á
árunum 1855—59 var víða plægt i Suður-Þingeyjarsýslu.4/
Meðal þeirra, sem i ýmsum sveitum plægðu fyrir bændur,.
er getið um Sæmund Eiriksson, Jón Espólín og Olaf
Sveins-son, sem allir höfðu lært jarðyrkju ytra. Um sama leyti
mæltu sunnanblöðin fram með plægingum,5) og nýstofnuð
búnaðarfélög i sveitum fengu sér þá plóga og var á næstu
árum allvíða plægt syðra, 1858 hafði verið plægt hjá 13
bændum i Arnessýslu og 17 bændum i Rangárvallasýslu;
var sáð i hina plægðu reiti jarðeplum, höfrum og byggi.6}
Þessi áhugi á plægingum hjaðnaði þó brátt niður aftur.
r r
A þessum árum (1850 — 58) voru margir Islendingar styrktir
til landbúnaðarnáms erlendis, og margir islenzkir bændur
’) 0. Olavii Kejse, formáli bls. 42-43. Lovs. f. Island IV, bls.
376. ísafold VII, 1880, bls. 114. Gl. Félagsrit XIV, bls. 257.
-i) Laudfræðissaga III, bls. 87.
s) Timarit Bókmf. XV, 1894, bls. 225 (Ólafur Sigurðsson i Ási)-
4) Norðri I. 1853, bls. 3-4; Y, bls. 52-53; VIII. bls. 19-20.
5) Ný Tíðindi I, bls. 48-49, 62.
c) Pjóðólfur’ X, 1858, bls. 104.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
