Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
188
Almermingar
þess, að almenningar liafa allvíða verið fram með
strönd-um, þó aðeins á stuttum svæðum, vanalega undir klettum
og björgum, þar sem ilt var til aðsóknar. Pannig heita Al-
r
menningar á Skaga nyrðra og á Yatnsnesi, einnig við
Ulfs-dali, nærri Siglufirði. þá er talað um almenninga i
Horna-firði, um almenninga við Axarfjörð, um almenningafjöru
undir Vogsfjöllum við Húsavik eystra o. s. frv.1)
Almenn-ingar liafa lika verið á landi, þó þeirra só sjaldnar getið,
1477 er t. d. talað um Almenning i Mývatni og um
Al-menninga i Skógum upp af Skriðufelli.2) Ennfremur eru
hraunbreiður miklar á Re^^kjanesskaga kallaðar
Almenn-ingar, liklega af þvi fólk frá nálægum bæjum hafði þar
sameiginlega beit og hrísrif. Það hefir verið talið, að
Grimsey hafi til forna verið almenningur, af því
Gruð-mundur riki sagði, að eyjan væri nú gjörð að almenningi,3)
en það er mjög efasamt, hvort sagan hermir rótt frá.
Pangað sóttu margir til veiðifanga og þar var almenn
ver-stöð, en eyjan var eign ýmsra bænda, og þeir, sem veiddu
fugl og fisk, urðu eins og í öðrum verstöðum að borga
tolla,4) bæði til eiganda og kirkju. Pað er því ekki
sjáan-legt, að þar hafi verið almenningur i vanalegum skilningi.
Grágás sýnir glögglega, að almenningar voru aðallega
veiðiítök: »J?ar eiga menn at fiskja ok fygla, koma þangað
er mánuður lifir vetrar ok vera þar 7 mánuði, þá skal
liggja 5 mánuði svá at sá einn skal þangat beita, er
næst-ur býr þar. Eigo menn við at höggva þar ok telgja ok
föra til skips eða búða, ok er þá heilagur viðurinn« 5) o. s.
frv. í>á er talað um hvalskurð á almenningum o. fl. Eftir
Vatnsfjarðarkirkja átti 40 vættir úr hverjum hval, sem rak á
Almenn-ingum (Dipl. isl. III, bls. 319-820; V, bls. 230; VIII, bls. 288, 485). Er
svo talið enn frá Flata-Sleppi við Hvestu í Aðalvíkursókn til
Geirólfs-gnúps á Ströndum. Sbr. Ferðabók P. Th. II, bls. 144.
’) Dipl. isl. I, bls. 536; II, bls. 310, 708; IV, bls. 223.
2) Dipl. isl. V, bls. 110; II, bls. 866, 868, 869.
3) Fornmannasögur IV, bls. 281.
*) Ferðabók f. Th. I, bls. 245-247, 249-250.
5) Grágás 1852, II, bls. 186.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
