Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
290
Sauðfénaður.
skattbænda átti þar 1 til 3 hundraöa. í>ar var og mikil
bús eða matarsæla hjá þessu fólki, og alt þinggjaldið
iðil-gott taxta vaðmál, og kýr höfðu þeir svo margar sem túnin
gátu fætt. I Skagafirði ætla eg nábúi minn á Dal hafi
verið sá mesti með 6 hundruð á páskum, og snart enginn
hans liki eða nærri honum.i1) A Siðu og viðar i
Skafta-fellssýslu var fyrir Skaftárelda svo mikil velmegun, að þvi
sem Jón Steingrimsson prófastur segir, að margir vissu eigi
hvað ríkir þeir voru að sauðpeningi.2) Á Skjöldólfsstöðum
á Jökuldal voru 7 stór hundruð fjár árið 1750 og á Hólum
i Nesjum á 8. hundrað. Eggert Olafsson segir,5) að um
miðja 18. öld hafi 3 bændur i Mýrasýslu átt 900—1100 fjár
hver, en það kvað eigi vera rjett, líklegra að þeir þrir hafi
átt þessa fjártölu til samans; Porgrimur Sigurðsson, sem þá
var þar sýslumaður, sagði, að besti fjárbóndi i hans tið hefði
átt 480 kindur, hinn næsti 390. Olafur Stephensen segir,
að á 18. öld hafi fáir hagnýtt sór betur sauðfó en ibúar
Múla og Skaftafellssýslna: sfeir lifa mest og best af
sauðn-um, kaupa fyrir hann og ullarvinnuna nauðsynjar sinar i
höndluninni, brúka kjötið í fisks stað, sem þar er svo litinn
sem engan að fá, hafa þeir þó minni kúabú en aðrir
fjórð-ungar landsins. f’etta fólk má sanna það, er hinir lærðu
hafa sagt, að einsamall sauðurinn geti fætt, klætt og auðgað
eins lands innbyggjara, og fengið þeim nægilegt erfiði.«A)
Olafur stiptamtmaður álitur eina millión kinda mátulega
sauðfjártölu fyrir íslendinga og sýnir reynsla seinni tíma,
að hann hefir haft rótt að mæla. Sauðfjárræktin var í góðu
horfi hjá einstöku mönnum á 18. öld, einkum hjá
embættis-mönnum seinni hluta aldarinnar, en j^firleitt mun henni þó
hafa farið aftur hjá öllum þorra alþýðu meðfram vegna
harð-inda og af hinu almenna eymdarástandi, sem landið var
komið i. Fjárhúsin voru fá og illa bygð og selin voru
óð-um að leggjast niður, góðir fjármenn voru óvíða til, menn
’) Gl. Félagsrit V. bls. 92-93.
®) Safn til sögu Islands IV, bls. 6.’
8) Ferðabók E. Ól. bis. 214.
*) Gl. Félagsrit V. bls. 87.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
