Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Sauðfjárkyn
807
um, að alt fé á íslandi væri marghyrnt, en slikar kindur
hafa jafnan verið fágætar hér á landi.1) Annars kemur
slíkt fé viðar fyrir en á Islandi.1)
Hallgrimur Porbergsson, Páll Stefánsson og sumir aðrir
búfræðingar hafa látið þá skoðun í ljósi, að alt íslenzkt fó
muni upprunalega hafa verið hyrnt, en kollótt fé bendi á
útlenda kynblöndun. Petta er eflaust bygt á misskilningi.
Fjárkyn það, sem landnámsmenn fluttu til Islands, var bæði
h}Trnt og kollótt, og á fyrri öldum, löngu áður en útlent
kynbótafé fór að flytjast til íslands, var svo margt kollótt
fé á íslandi. að sumir útlendir rithöfundar geta þess
með-al furðuverka náttúrunnar, að allur fónaður á íslandi só
kollóttur. Hinn enski visindamaður Sir Thomas Brown
(1605—1682) átti brófaskifti við Þórð Jónsson prest í
Hitar-dal (1608 — 1670) og spurði hann margs frá Islandi, meðal
annars um það, hvort það væri satt að allur fénaður á
Is-landi væri hornalaus; sira Þórður neitar þvi, en getur þess
þó jafnframt, að tvisvar eða þrisvar sinnum fleira fé só
koll-ótt heldur en hyrnt.3) Sira Pórður hefði ekki haft neina
á-stæðu til að segja skakt frá þessu, en svar hans sýnir, að
fjöldi fjár á Islandi á 17. öld, að minsta kosti í þeim
hér-uðum, er hann þekti, hefir verið kollóttur. Frá 18. öld fyrr
og síðar eru til nóg gögn er sýna, að margt sauðfó hefir
þá verið kollótt, eigi siðui’ en nú, en útlent kynbótafó kom
fyrst til Islands um miðja 18. öld. Magnús Stephensen segir
1808, að kollóttar kindur sóu eins margar á Islandi einsog
h}Trndar, ef ebki fleiri. Segir hann að sumir vilji heldur
hafa hyrnt fé, sumir kollótt, þeir, sem halda með kollótta
fénu, segja það rúmist betur við jötuna og só þolnara í
frosti og byljum, hyrnda féð rifi af sér ullina með hornun-
Sveinn Pálsson sá 1794 á Brú í Jökuldal tvo gamla hvíta,
fer-hyrnda sauði, miðhcrnin tvö, sem voru þunn og flöt, beygðust í boga
niður á snoppu, annar sauðurinn haíði óvanalega stóran ullarlagð
eða skúf fyrir ofan bæði augun (Journal III, bls. 188).
’) Marghjn-nt fé kvað t. d. vera á Oland hjá Svíþjóð og á Corsica
(sbr. Uno v. Troil: Bref rörande en resa til Island 1772. Upsala
1777, bls. 108.
9) Landfræðissaga íelands IV, bls. 245.
20*
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
