Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Hej-ásetning
867
meim hafa í harðindum oft sjálfir komist í vandræði og
voða, af þvi þeir neyddust til að hjálpa misjöfnum
náung-um, sem . heylausir urðu fyrir sjálfskaparviti. Petta hefir
lengi við brunnið, Blundketill varð að farga 40 hrossum
vegna skeytingarleysis og óhlýðni landseta sinna, varð svo
að gera upptækt hey hjá Hænsna-Póri og hlaust mikið ilt
af því.
Á 19. og 20. öld hefir mikið verið ritað um
heyásetn-ing og hefir árangurinn orðið furðanlega lítill. f^au ár sem
liðin eru af 20. öldinni hefir yfirleitt verið gott árferði, og
þó hafa bændur að því sem sagt er, drepið fó sitt svo
þús-undum skiftir úr lior.1) ^Pað kemur varla svo góður vetur«,
segir Torfi Bjarnason, »að ekki verði einhversstaðar á
land-inu meiri eða miuni vanhöld — er menn kalla svo — vegna
fóðurskorts, meiri eða minni horfellir. Og það þykir ekki
tiltökumál«.2)
Pegar framfarahugur Islendinga fór að vakna á 18. öld,
var þegar farið að ræða um heyásetning og ráð til að
af-stýra horfelli og hallærum. Páll Vidalin lögmaður (1067 —
1727) stakk upp á þvi, að amtmönnum væri gert að skyldu
að skipa sýslumönnum, að þeir. liklega með aðstoð
hrepp-stjóra, hefðu strangt eftirlit með heyásetningu bænda og
þeim sem óhlýðnuðust eða yrðu brotlegir gegn þessum
fyr-irskipunum skyldi hegnt með flengingu eða hegningarvinnu.
Jón Eiríksson vill (1768) þó siður beita hörku í þessu efni,
álitur farsælast að sveitirnar komi á he^^ásetningareftirliti
með frjálsum samtökum.5) í húsaga-tilskipuninni 3. júní
1746 § 32, er ákveðið að hreppstjórar i fátækum sveitum
skuli vor og haust lita eftir heybirgðum manna, og höfðu
þeir vald til að setja þá i gapastokk, sem þrjóskuðust. F.
Sbr. Freyr X, 1912, bls. 113.
*) Búnaðarrit XXIII, 1909, bls. 178. Jón H. Þorbergsson segir að
vorið 1911 hafi verið fellir í Sléttuhlíð og víða þar með sjónum að
austanverðu í Skagafirði, segir þar sé oft fóðurskortur, af því bændur
láti sjósókn »itja fyrir heyafia. Norðri VI, 1911, bls. 96.
’) Deo, regi, patriæ. Om Islands opkomst af P. Vidalin. Soree,
1768, bls 139-141.’
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
