Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Frálag kinda
387
vinnugrein, enda sagði Páll Vidalin lögmaður, að
ásauðar-kúgildið væri hið bezta kúgildi á íslandi. en Ólafur
Steph-ensen bætir þvi við, að sauðakúgildið sé þó enn þá betra.
Eftir Jónsbók voru 12 sauðir veturgamlir kúgildi, en
kon-ungsbréf 17. júli 1782 lagði 18 veturgamla sauði i kúgildið.
Enginn hefir betur en Ólafur Stephensen stiptamtmaður lýst
gagnsemi sauðfjár fyrir Islendinga. Um verzlunarvörur þær
sem af sauðfjárræktinni fást og um sauða- og kjötsölu til
útlanda, um sláturhús o. fl., mun síðar getið i öðrum
köfl-um þessa rits. Arður sauðfénaðar fyrir heimili íslendinga
hefir frá alda öðli verið mikill og margbrotinn og góðir
sauðir voru jafnan hið bezta búsilag. Ullina af fénu hafa
menn notað til vaðmála, til klæðnaðar og í allskonar tóskap
og sumpart sem kaupeyrir i verzlun, unna og óunna; kjötið
nota menn i spað, hangikjöt og kæfu, mörinn i tólg,
bræð-ing og annað viðbit, i spendla og mörbjúgu, til ljósmatar
o. fl., blóðið i blóðmör, lifrina í bjúgu, sviðin einnig til
matar, vambirnar, garnirnar o. s. frv.; skinnið hefir jafnan
verið ómissandi til skóa og skinnklæða, gærurnar notaðar
á margan hátt. Ur ánum fæst mjólk og smjör, skyr og
s};ra, undan sauðfénu tað til áburðar og eldsneytis.
Sauð-kinclin er ein hin gagnlegasta skepna og má alt af henni
nota. I ýmsum öðrum köflum þessa rits mun sérstaklega
verða getið um tóvinnu, matvæli o. fl., sem að ýmsu leyti
snertir afrakstur sauðkincla.
Sjiíkdómar sauðpenings. Sauðfénaður hefir eðlilega til
forna eins og á seinni ölclum fengið ýmsa kvilla, þó þess sé
mjög sjaldan getið, en það er útlit til, að sjaldan hafi
geng-ið almennur faraldur á fé eða næmar farsóttir, þvi ef svo
hefði verið, mundi þess einhversstaðar hafa verið getið.
Samgöngur við útlönd voru svo litlar á fyrri öldum, að lítil
hætta var á að næmir kvikfjársjúkdómar flyttust til
lands-ins. Á Englandi urðu menn ekki varir við kláða á fé fyr
en á seinasta fjórðungi 13. aldar, en áður er getið um ýmsa
aðra sauðfjárkvilla, einkum lifrarveiki, sem gjörði mikinn
25*
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
