- Project Runeberg -  Ágrip af Náttúrusögu /
181

(1884)
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

<181

margir að þeir myndi heil jarðlög. — Vatnshár er
einstakir eða greinóttir præðir, grænir að lit. Slý, sem
er svo algengt í ósöltu vatni, er samsafn af pess
kon-ar pörum. — Vatnshimnur eru flatir eða
pipu-myndaðir, grænir parar, er ýmist fljóta oían á vatni
eða sitja fastir. Sumar tegundir eru ætar (sjósalat eða
fergin). — Kauðparar lifa næstum ætíð í sjó. Af
peim flokki eru söl (Rhodymenia palmata) og fleiri
ætar tegundir. — Vanalegt pang er móleitt, optast
greinótt, stöngul- eða blaðmyndað og lifir í sjó.
Und-ir pað telst blöðrupang (Fucus vesiculosum), með
mörgum loptfylltum blöðrum, og sikurpang
(Lami-naria sacharina) á samt mörgum fleiri tegundum. Ur
ösku pessara pangtegunda fæst sóda og joð ; sumar má
og nota til manneldis.

Svegsplr (Funqi) eni snýkjujurtir, sem vaxa
helzt á hálfrotnuðum dýra og jurta likömum eður á
lifandi dýrum og jurtum. Aðalsveppurinn er vanalega
práðmyndaður (Mycelium) og greinist opt margvíslega
út um likamann, sem hann vex í.

í mörgu tilliti eru sveppir næsta ólikir öðrum
jurtum. |>eir hafa enga blaðgrænu né sterkjuefni og
margir forðast ljósið, sem er pó svo nauðsynlegt fyrir
vöxt og viðgang annara jurta. J>eir eru auðugastir af
ýmsum köfnunarefnissamböndum eins og likami
dýr-anna, og draga til sín súrefni úr loptinu, en anda frá
sér kolsýru eins og dýrin. |>egar hiti og væta er
nægileg, vaxa margir sveppir ákaflega fljótt. Flýta
peir mjög fyrir rotnun hinna lifandi hluta og
sundur-liðun efnanna. Sökum köfnunarefnisins eru margir
sveppir mjög nærandi, en sumir eru eitraðir.

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Sun Dec 10 18:11:08 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/natturusog/0195.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free