Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Åttonde häftet - Arne Garborg 1851—1921. Av Olav Midttun
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Olav Midtttm
Det stig av Hav eit Alveland
med Tind og Mo;
det kviler klaart mot Himilrand
i kveldblaa Ro.
Naar Dagen sig som Eld og Blod
i blaae Myr,
det logar upp med Glim og Glod
og Eventyr.
Det brenn i Bred’ og skjelv og skin
med Gullan-bragd;
og Lufti glör i Glans av Vin,
Sylv og Smaragd.
Det er rein blaa himmel yver landet,
»aa nei for Himmel rein og klaar, og
sæle meg no er det Vaar», med skir
luft og söte angar fraa tre og blom, og
fuglesong og livsfrygd. Der er eit
natur-leg arbeidsliv um vaar og sumar og
haust som gjev eit roleg folkeliv, med
jolelag og helg og signing etter strevet.
Ungdomen veks upp med hugnad og
moro og eventyr, og kjærleiken vaknar
legg sin daam yver livet. Det er
mest utruleg at ein 40—50 aars mann
kann ha skildra den unge, vaknande,
blyge gjentehugen hjaa Gislaug,
»Haugtussa», so vart og takande. Men livet
er ikkje berre ljos og lukke og blaa
himmel. Stormane kjem med sine tunge
vindtroll, og det legg seg skugge og
myrker yver hugen. Veslemöy er synsk,
ho ser kvart menneske har sitt vardöger,
sitt dyr til fylgje, som syner henne deira
röynlege huglynde. Kjærleiken hennar
vert sviken, vert til liding og skirsling,
so ho gjenom månge freistingar kann
vinna fram til den store resignasjonen,
klaarsynet, so ho ser trollmaktene i livet.
Daa vert ho og so herda at ho kann
faa sjaa ned til helheims gru og upp
til himmel-sæle. For det gode vinn, det
er det sterkaste. Diktaren har vunne
yver pessimismen, men pessimismen har
lært han aa sjaa livet som det röynleg er.
Og um me kjenner Graat og Gru
og Saknad saar,
so maa me Lerkesongen tru,
som lovar Vaar.
Fyrst med Haugtussa fekk Garborg
heilt löyst ut diktarevnone sine, og fyrst
med den boki vann han heilt fram til
sin meisterskap i maalkunst og stilhegd.
Haugtussa vekte ny sans for poesi i
landet vaart og gav folk hug att til aa
lesa vers, og glede i poetiske skildringar.
Og ho hjelpte til aa skapa ny kunst,
baade i musikk, maaling og bilethogging.
Det er vel det finaste, rikaste diktverk
i nyare norsk bokheim. Framhaldet »I
Helheim» er vel djupare i sitt
tankeinn-hald, meir utpensla i skildringane, men
har ikkje det lette, leikande diktarflog
yver seg og gjev ikkje den beinveges
kjensla av gudgjeven diktarinspirasjon.
Garborg vende endaa sterkare heimatt
og fann dei vandaste problem nett for
det store arbeidande folket, baade
religiöst, ökonomisk og kulturelt. I röyndi
har han heile livet streva etter aa finna
löysingar her, det er dei han har jaga
og leita etter i si tenkjing og si lesing.
Den religiöse gruvlingi kom han ikkje
framum, heile mannehugen maa vera
med, baade tanke og kjenslor, baade
tru og von og tvil. Det er ikkje trui
vaar det spörst etter, ikkje meiningane
vaare som skal döma oss, men det er
gjerningane. Styrken i trui vaar,
san-ningi i religionen vaar syner seg i den
makti han har til aa faa oss til gode
menneske, til aa gjera »guds vilje» i
det store som i det smaa. Enok Hove
hadde ikkje greidt aa finna nokor
löy-sing paa det religiöse problemet, som
kunde roa samvitet og gjeva han
livs-hug. Men Paulus Hove, »Læråren»,
vinn fram til klaarleik for seg sjölv.
Han vinn kraft og makt til med glede
Daam—harmonisk glans. Vardöger—varsel. Röynleg—verklig. Skirsling—rening.
Stilhegd-stilkonst. Framhald—fortsättning. Beinveges—omedelbar. Gruvlig—grubbel. Roa—lugna.
42S
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
