Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
330 VARNARTtlT GUÐBRANDS BISKUPS.
355
hið nytsamlegasta gagn eptir landsins lélegheitum, sem er í
þeirri fyrstu grein, þar yðar kóngl. maj. áhrærir um þær
hálf-kirkjur og bænhús, eða um þær aðrar kirkjur, sem ekki eru
nauðsynlegar sóknarkirkjur, þá skyldu með öllu aftakast. J>ví
höfum vér fyrr greindir menn um þann sama articul eptir yðar
kóngl. maj. boði og skipa-n samþykkir orðið svo, að fyrr sagðar
kirkjur og sönghús skyldu með öllu1 af leggjast, utan þær
sem nauðsyn krefr að standa skuli; en þeirra kúgildi og lausafé
skyldi hálfpart leggjast til prestanna uppeldis og spítalanna, sem
hinir sjúku skulu inn leggjast2. En annað háifpart af fyrr
gioindra hálfkirkna og sönghúsa kúgildum og lausafé skyldu
eignarmenn jarðanna eignast, og alla þá fasta eignar parta og ítök
moð rekum og skógum, sem þeir og þeirra forfeðr hafa þar til
lagt, eptir því sem virðulegr herra Magnús Noregs kóngr, góðrar
minníngar, hefir í sínum bréfum og réttarbótum boðit, og bífalað
að fornu hér i landinu. En inventaria og messuklæði fyrr sagðra
kirkna og sönghúsa skulu biskuparnir með lénsmannsins og
annara góðra manna ráði skikka til þeirra sóknarkirkna, sem
Mest er þörf á i því héraði eða annarstaðar, etcett.3.
í fyrstu bið eg um alla góða menn, að aðgæta og yfirvega,
að bæði í Noregi og Danmörk hefir alla tíma frá upphafi
kristn-innar hér í Norðrlöndum verið tvennt eða tvöfalt vald: annað
kónglegt vald, annað andlegt vald. Annað valdit hafði kóngr,
annað biskup. Eg tala þetta fyrir þeim, sem sannindum vilja
gegna, en ekki hinum, sem hér draga sér af ekki nema spott
°g spé, og sannindin mega ekki líða.
Velfiestum mönnum er kunnug sáttargjörð Magnús kóngs
°g Jóns erkibiskups í Noregi4, hver mál þar skyldu fyrir hvoru
valdi dæmast, og allir menn vita, að hér í landi höfðu aldrei
kóngs umboðsmenn með þau mál, sem andlegu valdi til heyrðu,
ekki heldr biskupar með þau mál, sem veraldleg voru. Sjálf lög-
’) „móti", sem handr. hefir og Magn. Ketilsson, er án efa ofritað; enda
er því og sleppt í Lagas. fslands (I, 71).
2) her er hleypt kafla úr samþykktinni.
) þetta er eigi nema fvrsti hluti samþykktarinnar.
4) Til eru tvær sáttargjörðir milli Magnús konúngs og Jóns erkibiskups,
er hin fyrri dagsett 1. ágúst 1273, en hin síðari 9. águst 1277,
og-það er sú, er hðr er átt við; sjá Ngl. II, 455—480.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
