Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
542 ÖRNEFNI OG GOÐORI) í RÁNGÁR 5ÍNGI.
an við Ölfusá, þegar hún kom út híngað; og utan af Byrum
komu þeir Steinn snjalli og Sigmundr, son Sighvats íauða,
þeg-ar Steinn vóg hann við fjórsá; og í Sturlóngu og Árna biskups
sögu er opt getið þess, að menn komu út á Eyrum, en ekki í
Ölfusá. Eg meina því, að Arnarbælis-ós sá, er Gunnar lagði
í skipi sínu, liafi verið Holts-ós undir EyjaíjöJIum, því næg
rök má færa fyrir því, að ós þessi hefir dýpri verið að fornu en
hann er nú; því þá ósimi toppist, af því sandi kastar í útfall
hans í stórbrimum, þá flæðir hann nú miklu lengra upp á
engj-ar og haglendi, en hann hefir gjört að fornu, því þá hafa verið
bygð afbýli og höfð selstaða þar, sem ósinn flæðir nú yfir, þá
hann vex mikið. þess er fyrst getið í jarteina sögu forláks
biskups, að ósinn tepptist, og ætlaði að taka hey Gríms í Holti,
sonar-sonar þorgeirs skorargeirs, áðr ha’nn hét á forlák; þar er
og gömul sögn fyrir, að tvö akneyti hefði að fornu átt að fylgja
Holts stað, bæði tii að draga lieim grjót á vetrum, ofan úr ijalli,
og líka til að draga með þeim sundr fjöruna, við útmokstr
óss-ins. — Skammt fyrir vostan bæinn Varmahlíð, er stendr undir
[jaltinu fyrir ofan liann, er fjailklettr stór, er nær út í ósinn;
klettr þóssi er nú nefndr Arnarhóll, og þykir mér líkast, hann
hafi að fornu verið kallaðr Arnarbæli, og ósinn af honum nafn
tekið. IJess er getið í fornum annálum, að ár það, sem Gissur
biskup deyði, gjörði stormviðri svo mikið, að knör þann tók í
lopt upp undir Eyjafjöllum, er var meira en hálfþrítugr að
ruma-tali, og sneri á lopti; hefir skip þetta enginn smábolli verið.
Fyrir því eru og fornar héraðs-sagnir, að skip þetta hafi verið
undir Arnarhóli, og hafi tekið svo hátt í lopt upp, að það hafi
komið niðr í Varmahlíðardal á Holtsnúp, og þar verið sundr
dregið; svona stórt skip gat, og vart annarstaðar undir
EyjaQöll-um verið, en á þessum stað. það er líka gömul sögn, að við
ós þenna, nærri Arnarhóli, hafi til forna verið kaupmannabúðir,
og hefir sézt merki fyrir rústum þeirra fram á þessa daga. J>essa
getr og Eggert lögmaðr Ólafsson í forðabók sinni, að sér hafi
þá verið sagt af búðarstæðum þessum. Inn um útfall óssins má
enn vel leggja hafskipum með flóði sjáfar, en ekki verðr þar inn
komizt nema sjór sé brimlaus, og ekki nú fleytt utan
smáskip-um upp ósinn að Arnarhóli, sökum grynnínga. pað er ekki
ólíklegt, að þeir Hrafn heimski og porgeir hörzki hafi komið
sldpi sínu í ós þonna, því hægt var hverjum, er hér kom sunnan
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
