Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
54
SK.ÚLI LANDFÓGETI MAGNÚSSON. 80
tekið til húsabyggingar. Til allrar hamingju fyrir hluthafendur
stofnananna var, eins og nærri má geta, fregnin um brunann
eigi komin til Kaupmannahafnar, er samningurinn var ger, því
að öðrum kosti mundu þeir fráleitt hafa komizt að svo góðum
kjörum. f>ó varð nokkurt sundurþykki út úr þessu milli Skúla
og félagstjórnarinnar, því félagsstjórnin krafðist þess af
hluthaf-endum stofnananna að þeir bættu skaðann, ea Skúli stóð fast
á því, að félagið ætti að standast hann að jöfnu, því
samning-urinn gilti frá 1. janúar 1764, eins og skýrt væri tekið fram.
Svo virðist sem Skúli hafi haft miður rétt fyrir sér í þessu, því
það er greinilega tekið fram í samningnum, að hluthafendur
skuli bæta að fullu öll áfðll, er stofnanirnar kynnu að hafa
hreppt frá því síðasta skoðunargerð var haldin og til þess þær
væru seldar fulltrúum félagsins í hendur við skipakomu 1764.
Hinsvegar er mér eigi kunnugt um, hvernig deilu þessari lauk.
Árið 1760 hafði fjársýki borizt til landsins með erlendum
hrútum er ætlaðir voru til kynbóta, og breiddist hún
smám-saman út um Skaptafells-, Rangárvalla-, Árnes- og
Borgarfjarð-arsýslur og gerði hin mestu spellvirki. Skúli lét þó eigi
hug-fallast þrátt fyrir þetta, heldur sendi menn í lestaferðir um
Norður- og Austurland til ullarkaupa. Varð þetta eins og nærri
má geta ærið kostnaðarsamt, en Skúla þótti sem um fram allt
yrði að halda ullariðnaðinum áfram, svo fólk það, er við
stofn-anirnar var, eigi yrði atvinnulaust í miðjum kliðum, og það því
síður, sem heldur var hart i ári um þessar mundir. En þótt
mönnum hefði fundizt nóg um, hve sýkin geysaði á
undanförn-um árum, þá var það sem ekkert í samanburði við árið 1764 og
næst eptirfarandi ár. Bættist hér við enn fremur Heklugos, svo
nú var því nær hvergi ull að fá um allt land, þótt geypiverð
væri í boði. Skúli greip þá til þess eina úrræðis, er eptir var,
þótt vandræðaúrræði væri, en það var að kaupa ull frá
Dan-mörku svo iðnaðurinn eigi með öllu legðist niður. Hvernig
fé-laginu muni hafa geðjast að þessu tiltæki hans, má geta nærri,
enda kom það og von bráðar í Ijós. Árið 1766 sendi Skúli eina
af duggunum til Hafnar eptir ull, en skömmu eptir komu hennar
þangað, tók félagstjórnin hana steinþegjandi, lagði upp og lét
höggva níður. Svo fór um sjóferð þá.
Eigi leið á löngu áður tók að slettast upp á vináttuna
milli félagsstjórnarinnar og hinna íslenzku hluthafenda, enda
lét Skúli eigi hjá líða að hreyta ónotum í félagsstjórana, hvenær
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
