Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
UM STURI.UNGU.
271
Má sanna, að hann tilfærir vísur úr hrynhenda kvæðinu í
ann-ari röð enn verið hefur upphaflega, þegar kvæðið var ort.1 Ef
skáldið hefði samið söguna, mundi hann líklega hafa tekið í hana
fleiri af vísum þeim, sem hann sjálfur hafði ort, og eflaust tilfært
þær i rjettri röð.
Það má þannig álíta fullsannað, að Áróns saga sje talsvert
yngri enn Isiendinga saga Sturlu og líklega ekki samin fyr enn
á öndverðri 14. öld. £>að er að mörgu leyti fróðlegt að bera
saman þessar tvær sögur og sjá, hvernig munnmælin um Árón
hafa aflagazt á þeim tíma, sem leið frá því, að Islendinga saga
var samin, þangað til Áróns saga var færð í letur. pessi
sam-anburður gefur oss nokkra hugmynd um, hvernig
íslendinga-sögur hafa orðið til, svo að vjer getum, ef svo má að orði kveða,
lyft iitið eitt upp horninu á þeirri dularblæju, sem oftast hvílir
yflr fæðingu sagna vorra; hann fræðir oss um, hvern trúnað vjer
eigum að leggja á sögur vorar, iiverja sagnfræðilega þýðingu þær
hafa. Fyrst og fremst sjest hjer ijóslega það, sem vjer reyndar
vissum áður, að grundvöllur sögunnar eru munnmælin. Hún er
hvorki áreiðanlegri nje óáreiðanlegri enn þau. Ýkjur þær, sem
óneitanlega eru í Áróns sögu, gefa oss ekkert tilefni til að ætla,
að höfundur hennar hafl skrökvað neinu upp eða rangfært neitt
visvitandi, heldur eru þær eingöngu að kenna munnmælunum,
sem höfundurinn fór eftir. Allar munnlegar sögusagnir, sem
ganga manna á milli um langan tíma, eru undirorpnar því, að
þær hljóta að aflagast meira eða minna, einkum i smáatriðum,
islenzk munnmæli hlýða þessum lögum alt að einu eins og
naunnmæli annara þjóða. Sumir ætla, að sögur vorar sjeu alveg
óskeikular eigi síður enn páfinn í augum kaþólskra manna, og
að hvert smáatvik, sem þær segja frá, sje heilagur sannleiki. J>etta
lýsir meira enn lítilli grunnhyggni. Ýkjurnar i Áróns sögu eru
óræk sönnun fyrir því, að íslenzk munnmæli eru háð sömu lög-
1 Jeg á hjer við vísur þær, sem þormóðr hefur ort um komu Áróns
að Svínafelli og viðureign hansvið Orm Svínfelling.
BæðiíResens-bók og Áróns sögu eru þessar vísur tilfærðar þannig, að fyrst er
vísan: >þórarinn hjet sá er þegni mætum<, þar næst: »Morgunn
kom yfir mistar fergi< og síðast: »Árón reið með sollnum
sár-um<, enn viðburðaröðin sýnir, að hjá skáldinu hefur röðin verið
öfug, siðasta visan fyrst, þar næst sú í miðið, og síðast hin fyrsta.
Bisk. I, 538,—530. Sturl.2 II, 329. bls.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
