Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
598 tJM ÍSLENZK MANNANÖFN.
605
nafnsins (viðliðrinn -ríör) er kominn af Fríðr, eins og mörg
önnur samskonar nöfn, en torveldara er að segja, hvað forliðrinn
Gy- þýðir. I3að eru fá nöfn önnur, sem byrja á þeirri samstöfu;
þó finst karlmannsnafnið Gýlaugr í Hkr. (Yngl. 28) og sagt er,
að kvennanöfnin Gýlaug og Gýveig sé tíðkanleg sumstaðar i
Noregi. Geta má þess til, að gý- (og gy) sé skylt
orð-stofninum gó, er kemr fram í gó-legr og virðist tákna
fegrð (sbr. fe. geó, gió, er tákna æsku eða fjör); aðrir
halda, að það sé komið af goð- með hljóðvarpi, en alt er
það vafasamt, enda er hér ekkert samsvarandi nafn frá öðrum
germöuskum þjóðum til samanburðar. Gyríðr virðist hafa verið
fremr fátítt nafn á sögu-öld vorri, þó getr Saxi þess í forneskju
(sem áðr er á vikið), og síðar nefnir hann sænska konungsdóttur
seint á 10. öld því nafni (X. 480). í Noregi finst það snemma
á 11. öld (Grett. 40) og á 14. öld mun það hafa komizt til
ís-lands (Gyríðr forvarðsdóttir, kona Kolbeins Tumasonar, mun
vera fyrsta kona hér á landi með því nafni, og er eigi ólíklegt,
að hafi verið heitin eptir Gyríði, systur Gregorii Dagssonar (Hkr.
758, sbr. Bisk. I. 408), því að Gregorius var ástvinr Inga
kon-ungs Haraldssonar (1136—116J), en þorvarðr liirðmaðr konungs
og honum allkær, og líklega vingott með þeim Gregorio.
48. Haf- er stundum haft sem forliðr samsettra nafna, og
er þýðing þess auðsæ; munu slík nöfn víst standa í sambandi við
hinar miklu sjóferðir forfeðra vorra. Hafiiði táknar beinlínis
þann, sem fer (líðr) yfir hafið. Auk þess tíðkuðust í fornöld
nöfnin Hafþórr, Hafsteinn o. fi., en þau eru nú lögð niðr, nema
Hafsteinn, sem er þó mjög fátítt nafn, og óvíst, hvort það hefir
haldizt hér síðan í fomöld, eða er nýlega tekið upp (eptir
bæj-arnafninu Hafsteinsstaði?) eða komið frá útlöndum (af
ættar-nafninu Havsteen?). Haíiiði er nokkru algengara nafn, en þó
eru þeir eigi margir, er svo heita. Af því munu vera dregnir
hinir ófimlegu nýgjörvingar Hafliða og Hafiína, sem ættu ekki
a.ð haldast hér við.
49. Hag-. pessi stofn, sem er forliðr í fáeinum nöfnum,
kemr líklega annaðhvort af hagi (grasgarðr, graslendi) eða þá af
hagr (lagtækr, listfengr) eða af hagr (gagn o. s. frv.). í
forn-sögum koma fyrir nöfnin Hagbarðr og Hagný, og er hið fyrra
frægt af sögunni um Hagbarð og Signýju, sem rituð er hjá Saxa,
og hefir sjálfsagt verið kunn Islendingum í fornöld, því að hennar
er opt minzt í kenningum, en nú mun hún vera lítt kunn hér
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
