Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
652
UM ÍSLENZK. MANNANÖFN.
þeir stundum kallað sig þeim nöfnum til að dyljast fyrir öðrum,
er bágt hafa átt, og lítinn veg séð til að bjarga sér. Ástráðr gæti
þýtt þann, sem gefr góð ráð (ástráð), ef það er ekki s. s.
Ás-ráðr, eins og Ástríðr s. s. Ásfríðr. þýzka nafnið Fastrade
virð-ist beinlínis tákna þá konu, sem er ráðföst. — Nöfn þessi eru
miklu algengari hjá fjóðverjum og Forn-Englum en
Norðrlanda-búum. Fólkráðr er nafn, sem á heima í þýzku (Fms. XI. 355),
en Aðalráðr (Æðelred), Álfráðr eða Eltráðr (Ælfred), Auðráðr
(»Játráðr«, Eadred) o. m. fl. í ensku, en samt eru þau
íslenzku-leg, þegar þau eru rétt upp tekin. Nú eru varla önnur nöfn
þessa stofns til hér á landi, en kvenmannsnöfnin Ráðhildr og
Engilráð, og þó bæði fágæt, enda er hið síðarnefnda
hálf-út-lent og eigi viðkunnanlegt.
115. -riði og -ríðr eru viðliðir, sem finnast í fáeinum
fornum nöfnum, og koma þeir báðir af sagnorðinu ríða, eins og
-liði af líða, og tákna þann, sem ríðr eða ekr í vagni, sem
kall-aðr var »reið«. ]?að er kunnugt af Eddu, að þórr ók í kerru,
sem höfrum var beitt fyrir, og var því kallaðr Öku-f>órr, og auk
þess virðast tvö önnur nöfn hans vera dregin af orðinu »ríða«:
Hlóriði eða Hlórriði og Eindriði (Einriði), sem fyr hefir verið
minzt á, og sýnist þýðing þess vera: hinn einstaki (frábæri)
reið-maðr eða ökumaðr, ef það er annars af norrænum rótum runnið.
Nafn þetta var algengt karlmannsnafn í fornöld, bæði í Noregi
og hér á landi, en hér var það snemma ritað Indriði. í Kjaln.
finst karlmannsnafnið Andríðr, og hlýtr það að vera af sama
stofni, ef það er norrænt að uppruna, og merkir þá þann,
sem ríðr á móti (öðrum). Nafn þetta er nú lagt niðr fyrir
löngu, enda gat það vel ruglast saman við postulanafnið
Andreas (Andrés), sem kom með kristninni. Indriða-nafnið
er enn tíðkanlegt meðal vor, en ekki svo algengt sem skyldi1).
116. Rík- er algengr stofn í mannanöfnum meðal allra
germanskra þjóða, og finst bæði í forlið og viðlið samsettra
nafna, en aldrei mun hafa myndazt nafn af honum einum út af
1 Hér hefir áðr verið rætt. um viðliðina -riðr í kvenmannanöfnum
og -roðr í karlmannanöfnum, og tekið fram, að þeir sé að
líkind-um styttir úr -fríðr og -friðr, -freðr, -fröðr. Sömuleiðis hefir þess
verið getið, að fyrir -r0ðr er opt ritað -rauðr, og er því opt erfitt
að greina þá orðstofna sundr, og ekki hægt að segja, nema sum
nöfn sé samsett af >Rauðs<-nafni.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
